Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Γκαίτε άρχισε να γράφει τον "Πενηντάρη" το 1807, λίγο πριν κλείσει τα πενήντα. Εκδόθηκε για πρώτη φορά ύστερα από μια δεκαετία σε συντομευμένη μορφή και επανεκδόθηκε το 1821 ως τμήμα του τελευταίου μυθιστορήματος του Γκαίτε "Τα χρόνια των περιπλανήσεων του Βίλχελμ Μάιστερ", που στην πραγματικότητα ήταν περισσότερο μια συλλογή αφηγήσεων παρά μυθιστόρημα. Τέλος εμφανίστηκε σε πολύ πιο εκτεταμένη μορφή -αυτή που δημοσιεύουμε εδώ- ως τμήμα του ξαναγραμμένου "Βίλχελμ Μάιστερ", το 1829. Με το έργο αυτό, ο Γκαίτε θέτει ερωτήματα για τη σημασία και τις επιπτώσεις του γήρατος σ...

Οι εκλεκτικές συγγένειες, οι δεσμοί που ενώνουν μεταξύ τους ορισμένα χημικά στοιχεία, μεταφέρονται από τον Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε στο σαγηνευτικό αλλά και τρομακτικό πεδίο των ανθρωπίνων σχέσεων, και δίνουν τον τίτλο και τη θεματική βάση σ΄αυτό το πολύ σημαντικό μυθιστόρημα της ώριμης δημιουργικής περιόδου του συγγραφέα. Η άφιξη μιας νεαρής συγγενούς κι ενός οικογενειακού φίλου στο αρχοντικό ενός παντρεμένου ζευγαριού, θα λειτουργήσουν ως καταλύτης πάνω στις ζωές, στα αισθήματα αλλά και στον ίδιο το χαρακτήρα των τεσσάρων πρωταγωνιστών της ιστορίας. Η επίδραση του έρω...

Ένοχος ή Συνένοχος, αναρωτιέται κανείς σ' αυτό το παράδοξα εύθυμο έργο. Τι συμβαίνει όταν μια αποκριάτικη νύχτα στο πανδοχείο η Μαύρη Άρκτος ο Διάβολος "παίζει το παιγνίδι του" και πόσο αυτό το "παιγνίδι" μπορεί να επηρεάσει έναν περίεργο ξενοδόχο, έναν χαρτοπαίκτη βουτηγμένο στα χρέη, την παραμελημένη του σύζυγο κι έναν ακόλαστο εργένη; Καθένας από αυτούς τους "καθ' όλα" έντιμους πολίτες διαπράττει ένα αμάρτημα! Καθένας τους διαμαρτύρεται για την ανηθικότητα του άλλου και τον κατηγορεί. Ωστόσο, ποιος απ' όλους διαπράττει το μεγαλύτερο αμάρτημα; Αυτή η μπουρλέσκ κωμωδία...

Ο Γκαίτε κοιτά προς την ελληνική κλασική αρχαιότητα και τα διαχρονικά ερωτήματα της φιλοσοφίας. Ο Χάινε προς τη διαμορφούμενη πολιτική συνείδηση των Ευρωπαίων αστών του 19ου αιώνα. Υπάρχουν όμως και πολλά που τους ενώνουν. Στο βιβλίο που κρατάτε τα ποιήματα έχουν μια σειρά δραματουργική, ώστε σχεδόν κάθε ποίημα να λειτουργεί ως απάντηση, συμπλήρωμα ή αντιλογία του προηγούμενου. Η ανθολογία αυτή χτίστηκε με την ίδια συλλεκτική, συνθετική και αναδημιουργική διαδικασία που χρησιμοποιεί ο τραγουδιστής για να σερβίρει ένα μουσικοποιητικό δείπνο στο κάθε ρεσιτάλ. Έτσι ώστε τα...

"Έζησα ανάμεσα σε ζωγράφους", έγραψε ο Γκαίτε, "και έμαθα, όπως αυτοί, να βλέπω τα αντικείμενα με μάτι καλλιτέχνη... Το μάτι ήταν το κατ' εξοχήν όργανο με το οποίο αντιλαμβανόμουν τον κόσμο". Ο Γκαίτε ίδρυσε δύο βραχύβια περιοδικά τέχνης και επί έξι χρόνια διοργάνωνε ετήσιους ζωγραφικούς διαγωνισμούς στην Βαϊμάρη. Ζωγράφιζε και ο ίδιος και τα γραπτά του δείχνουν πως ήταν μεγάλος τεχνοκρίτης. Τα κείμενα του παρόντος τόμου χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: Δοκίμια γενικής αισθητικής, μελέτες για την τέχνη της κλασικής αρχαιότητας και παρατηρήσεις για τη Μεσαιωνική και Αναγεννη...

Κάθε βιβλίο πρέπει αφ' εαυτού να δικαιολογείται. Δεν θα έπρεπε να συντρέχει η ανάγκη να εξηγήσεις γιατί το δίνεις στη δημοσιότητα. Τούτη όμως τη φορά φοβούμαι πως, αν δεν εξηγήσω την απόφασή μου να δώσω στη δημοσιότητα αυτές τις λίγες μεταφράσεις των ξένων ποιητικών κειμένων, καθώς και αποσπασμάτων του Ευρυπίδη, μπορεί να μου αποδοθούν κίνητρα που μου ήταν εντελώς ξένα. Κατά τη διαδρομή της ζωής μου δεν έπαψα ποτέ να διαβάζω, έστω και στα κλεφτά, στις λίγες μου ελεύθερες ώρες, κάθε εποχής ποίηση, στις γλώσσες εκείνες όπου μπορούσα να την αισθανθώ. Διαβάζοντας έτσι, όποτ...

Το παραμύθι αυτό της αλεπούς προέρχεται από την ελεύθερη απόδοση σε δακτυλικά εξάμετρα ενός γνωστού παλιού ποιήματος της νοτίου Γερμανίας και το οποίο ο Γκαίτε συνέθεσε σε στίχους ως άσκηση ποιητικού ύφους. Το έργο τούτο δημοσιεύτηκε το 1793, τότε που η Γαλλική Επανάσταση συγκλόνιζε εκ θεμελιων τον κόσμο. Αν και ο Γκαίτε φαίνεται ότι ασχολήθηκε με το θέμα τούτο αντιδρών - προς ανεύρεση της ψυχικής του γαλήνης - στα φοβερά εκείνα γεγονότα, εν τούτοις η αλληγορία του παλαιού μύθου όπου η αλεπού συμβολίζει την πληβειακή αστική τάξη που θριαμβεύει επί της φεουδαρχίας και των ε...

"Ο ανίδεος αναγνώστης, που χωρίς άλλη προετοιμασία θα 'παιρνε να διάβασει τον "Ράϊνεκε Φοΰξ" του Γκαίτε, θα δοκίμαζε κάποιο πάντα ξάφνισμα, ίσως ακόμη και κάποια απογοήτευση, έστω και αν ήξερε πώς το έργο αυτό -ολάκερο επικό ποίημα σε δακτυλικούς εξαμέτρους και σε δώδεκα άσματα-είνε απλώς μετάφραση στη σύγχρονη γλώσσα και μορφή ενός άλλου παλαιού γερμανικού έπους του ΙΕ' αιώνος. Με την άχαρη όμως αύτη, κατά το φαινόμενο, εργασία του μεγάλου Γκαίτε συνδέεται ολόκληρη "φιλολογική ιστορία" πού βαστά αιώνες και αιώνες και περνά από χώρες και χώρες σ' Ανατολή και Δύση. Η κατε...

Αμέσως μετά την επιστροφή του από την Ιταλία (Ιούνιος του 1788), ο Γκαίτε καταπιάστηκε με μια συλλογή ποιημάτων, που έμελλε να γίνουν οι Ρωμαϊκές Ελεγείες, στην οποία έδωσε τον προσωρινό τίτλο "Buchlein Elegien" ("Βιβλιαράκι Ελεγείες") ή "Cahier" (Τετράδιο), και υπότιτλο "Erotica Romana". Αυτή αποτελείτο από 26 ποιήματα. Περί τα τέλη του 1790 και πριν η συλλογή εκδοθεί, ο Γκαίτε αφαίρεσε, αυτολογοκρινόμενος, τις δύο λεγόμενες "πριάπειες" ελεγείες, οι οποίες θα χρησίμευαν μάλλον ως πρόλογος και επίλογος της συλλογής. Δύο ακόμη από τα ποιήματα αφαιρέθηκαν - έμελλαν να αποτελέ...

Σε σας, ω Χάριτες, θέτει τα λίγα φύλλα του ένας ποιητής Επάνω στον αγνό βωμό, μαζί με μπουμπούκια τριαντάφυλλα, Και το κάνει αυτό με θάρρος. Ο καλλιτέχνης χαίρεται Το εργαστήρι του, όταν πάντα σαν Πάνθεον φαίνεται ολόγυρά του. Ο Δίας χαμηλώνει το θείο μέτωπο, και η Ήρα το υψώνει· Ο Φοίβος προχωρά, τινάζει το σγουρόμαλλο κεφάλι· Η Αθηνά κοιτάζει κάτω αυστηρά, κι ο Ερμής, ο ελαφρός, Στρέφει στο πλάι το βλέμμα του, πονηρό και τρυφερό μαζί. Στον Βάκχο όμως, τον τρυφερό κι ονειροπόλο, η Κυθέρεια σηκώνει Βλέμμα επιθυμίας γλυκιάς, υγρό και στο μάρμαρο ακόμη. Την αγκ...

Ένας μεσαιωνικός μύθος περιγράφει την επιστροφή ενός σταυροφόρου από την αιχμαλωσία, του κόμη Ερνστ φον Γκλάιχεν, ο οποίος είχε ξεκινήσει το 1227 για τους Αγίους Τόπους, αφήνοντας στον πύργο του τη σύζυγο και τα δύο παιδιά του. Εκεί αιχμαλωτίστηκε και έμεινε πολλά χρόνια σκλάβος ενός Σαρακηνού σουλτάνου. Η ωραία κόρη του σουλτάνου όμως τον ερωτεύτηκε και του υποσχέθηκε να τον ελευθερώσει, με τον όρο να την πάρει ύστερα μαζί του. Κατάφεραν να ξεφύγουν και να φτάσουν με πλοίο στη Βενετία. Ο κόμης πήγε αμέσως στη Ρώμη, όπου ο Πάπας βάπτισε τη Σαρακηνή και επέτρεψε στον κόμη έν...

Ο "Βέρθερος" είναι νεανικό επιστολογραφικό μυθιστόρημα του Γκαίτε (1749-1832) που, μόλις εκδόθηκε, το 1774, γνώρισε τεράστια επιτυχία στη Γερμανία, μεταφράστηκε σύντομα σε πολλές γλώσσες και άσκησε μεγάλη επιρροή στη ζωή, τα ήθη και τη μόδα ακόμα της εποχής, αφού υπήρξε ακόμη και κοστούμι σε στυλ Βέρθερου. Έγινε αντικείμενο μίμησης και παρωδίας και έκανε αμέσως διάσημο τον εικοσιπεντάχρονο συγγραφέα του. Ο "Βέρθερος", σύμβολο του κινήματος Sturm und Drang (Θύελλα και Ορμή), προδρόμου του ρομαντισμού, είναι η απόλυτη έκφραση της ευαισθησίας και της αναζήτησης της ελευθερίας...

Ο Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε (1749-1832), κορυφαίος Γερμανός στοχαστής και συγγραφέας, ήταν πνεύμα πολύπλευρο, "οικουμενικό". Αγάπησε την κλασική αρχαιότητα, παρακολούθησε βήμα προς βήμα την Ελληνική Επανάσταση και προέβλεψε την πτώση του Καποδίστρια. Ο Γουλιέλμος Μάιστερ, που συχνά θυμίζει τον ίδιο τον Γκαίτε, μορφώνεται και διαμορφώνεται από τις εμπειρίες και τις δοκιμασίες της ζωής. Δεν είναι όμως αυτός ο ήρωας του βιβλίου. Πραγματική ηρωίδα στο έργο είναι η ίδια η ζωή. Ο Μάιστερ αμφισβητεί τα οικογενειακά του πιστεύω, κάνει παρέα με θεατρίνους, γίνεται ο ίδιος ηθοπο...

Ο Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε (1749-1832), κορυφαίος Γερμανός στοχαστής και συγγραφέας, ήταν πνεύμα πολύπλευρο, "οικουμενικό". Αγάπησε την κλασική αρχαιότητα, παρακολούθησε βήμα προς βήμα την Ελληνική Επανάσταση και προέβλεψε την πτώση του Καποδίστρια. Ο Γουλιέλμος Μάιστερ, που συχνά θυμίζει τον ίδιο τον Γκαίτε, μορφώνεται και διαμορφώνεται από τις εμπειρίες και τις δοκιμασίες της ζωής. Δεν είναι όμως αυτός ο ήρωας του βιβλίου. Πραγματική ηρωίδα στο έργο είναι η ίδια η ζωή. Ο Μάιστερ αμφισβητεί τα οικογενειακά του πιστεύω, κάνει παρέα με θεατρίνους, γίνεται ο ίδιος ηθοπο...

Tρεις μαρμαρωμένοι βασιλιάδες, το φίδι, ο μαγεμένος ποταμός και ο βαρκάρης, δύο στοιχειά χρυσοβόρα και χρυσοτόκα, ο γέρος, η γριά και η μαγική λάμπα, η πανέμορφη Kρινιώ και η ακολουθία της, ο μαγεμένος πρίγκιπας, ο ανήμπορος γίγαντας με την πανίσχυρη σκιά, ο κινούμενος ναός - είκοσι πρόσωπα μέτρησε ο ίδιος ο Γκαίτε στο "Παραμύθι της ουτοπίας", όπως το ονόμασε προτού το γράψει. Tο "Παραμύθι" γράφτηκε το καλοκαίρι του 1795 και δημοσιεύτηκε στο δέκατο τεύχος του λογοτεχνικού περιοδικού "Horen" ("Ώρες") που εξέδιδε ο Σίλερ. O παμπόνηρος παραμυθάς της Bαϊμάρης μαζεύει εδώ όλα...

Οι ημερολογιακές σημειώσεις του Γκαίτε με τον τίτλο "Το ταξίδι στην Ιταλία" (1786-1787), που μεταφράζονται για πρώτη φορά στα ελληνικά, αποκαλύπτουν την επιθυμία του συγγραφέα να γνωρίσει την Ιταλία όχι ως μια νοσταλγική κατάσταση με ρίζες στα παιδικά του χρόνια αλλά ως ακατανίκητη ανάγκη να βιώσει την κλασική και την αναγεννησιακή τέχνη διευρύνοντας τον καλλιτεχνικό του ορίζοντα και κυρίως ανακαλύπτοντας τον πραγματικό εαυτό του. Μαγεύεται από τη Βενετία αλλά ανυπομονεί να γνωρίσει τη Ρώμη και την κλασική αρχαιότητα. Συνεχίζει το ταξίδι στη Νάπολη και στη Σικελία, ό...