Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η "Εταιρεία Σπουδών" οργανώνει, εδώ και αρκετά χρόνια, "Επιστημονικά Συμπόσια" και εκδίδει τα αντίστοιχα Πρακτικά. Στις εκδόσεις της έχει συμπεριλάβει περιστασιακά τόμους με σειρές "Διαλέξεων", και επίσης Πρακτικά "Διημέρων", εκδηλώσεις που πραγματοποιεί τα τελευταία χρόνια. Στο πιο πρόσφατο εκδοτικό της πρόγραμμα παρουσίασε τα "Εγχειρίδια", που την εκπόνησή τους έχει αναθέσει σε αρμόδιους συγγραφείς· δύο από αυτά ετοιμάζονται, με θέματα την Ιστορία της Νεοελληνικής Μουσικής και την Ιστορία του Γλωσσικού Ζητήματος.

Όπως δηλώνει και ο υπότιτλος, πρόκειται για μια επιλογή δημοσιευμένων αλλά και αδημοσίευτων κειμένων που έχουν αντικείμενό τους την κριτική. Το βιβλίο χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο περιλαμβάνονται μελέτες που καλύπτουν τους δύο τελευταίους αιώνες, κατά τους οποίους η ελληνική κριτική, από την εποχή του Κοραή ως τις μέρες μας, γνώρισε αξιοσημείωτη ανάπτυξη. Στο δεύτερο μέρος καταχωρίζονται μελέτες που αναφέρονται σε γενικότερα πνευματικά ζητήματα του ευρωπαϊκού χώρου. Χωρίς ν' αποτελεί ιστορικό ή θρησκευτικό εγχειρίδιο, το βιβλίο αυτό εστιάζει την προσοχή του σε χαρακτηρι...

Ιστορικό μυθιστόρημα; Χρονικό της επανάστασης του 1848; Αισθηματικό ρομάντζο; Αυτοβιογραφικό τεκμήριο; Κοινωνικός ζωγραφικός πίνακας της περιόδου 1840-1851; Εδώ και έναν περίπου αιώνα, η Αισθηματική αγωγή του Φλωμπέρ δεν παύει να αντιμετωπίζεται ως έργο που εκφράζει μια ορισμένη "σύγχυση των ειδών". Τοποθετείται άλλοτε στη ρομαντική και άλλοτε στη ρεαλιστική-νατουραλιστική σχολή, διαβάζεται ως μυθοπλασία, ως σάτιρα, ακόμη και ως ντοκουμέντο. Αυτό το κορυφαίο έργο του 19ου αιώνα, βρίσκεται στο σημείο μιας τομής: εκεί όπου αρχίζει η "απομυθιστοριοποίηση του μυθιστορήματος"....

"O Παπαδιαμάντης είναι ο πιο μεγάλος πεζογράφος της νέας ελληνικής λογοτεχνίας", έγραφε το 1943 ο Σεφέρης· για να τον συγκαταλέξει λίγα χρόνια αργότερα (1952) ανάμεσα στους μεγάλους Έλληνες ποιητές. Αυτός ο διπλός χαρακτηρισμός είναι ενδεικτικός της παπαδιαμαντικής γραφής. Έργο ποιητικό που τυχαίνει να είναι γραμμένο σε πρόζα, ή πεζογραφικό ποιητικής υφής, το έργο του Σκιαθίτη συγγραφέα αποτέλεσε πρόκληση και γόνιμο πεδίο άσκησης για την κριτική. Γι' αυτό και μια ουσιώδης επιλογή κειμένων για το έργο αυτό ήταν απαραίτητη. Η παρούσα ανθολογία περιλαμβάνει 45 κείμενα (σε ακέ...

[...] Τα κείμενα για την ποίηση του Χριστιανόπουλου καλύπτουν χρονική περίοδο, η οποία κατά τι υπερβαίνει το ήμισυ ενός αιώνα (1950-2002). Ανεξαρτήτως των κειμένων που επιλέξαμε, ένα ποσοτικό συμπέρασμα είναι δυνατόν να σκιαγραφηθεί: Με την πάροδο του χρόνου ο ουσιαστικός κριτικός λόγος υποκαθίσταται από έναν επιφανειακότερο δημοσιογραφίζοντα λόγο. Αξιόλογα κριτικά και φιλολογικά κείμενα γράφονται και σήμερα· "επιδερμικές" προσεγγίσεις επιχειρούνταν και στη δεκαετία του 1950, αλλά -ως γνωστόν- οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Η σύνταξη ενός τόμου με κριτικά κείμεν...

Στη σειρά των εκδηλώσεων με τις οποίες το Μουσείο Μπενάκη επιθυμεί να συμβάλει στην απότιση φόρου τιμής σε ανθρώπους που εσφράγισαν με το έργο τους την πορεία του νεοελληνικού πολιτισμού, ο Αλέξανδρος Αργυρίου δικαιωματικά κατείχε μιαν από τις πρώτες θέσεις. Για να το πω ορθότερα, ο Αργυρίου ήταν από εκείνους στους οποίους οφείλουμε απεριόριστο σεβασμό και καθαρή εκτίμηση. Ο Αργυρίου, που εσπούδασε πολιτικός μηχανικός και όχι φιλόλογος, άφησε ανεξίτηλα τα ίχνη του σε ένα πεδίο για το οποίο δεν τον είχαν προετοιμάσει οι τυπικές σπουδές και η συνακόλουθη ειδίκευσή του. Υπή...

Διαλεγμένα ανάμεσα σε άλλα πολλά, τα κείμενα που συγκεντρώνονται εδώ πρωτοδημοσιεύτηκαν κατά την πενταετία 1960-1965 στα περιοδικά Διαγώνιος, Κριτική, Διάλογος και Εποχές. Κείμενα, επομένως, άλλων καιρών. Προσθέτω επίσης παρενθετικά: κείμενα που αποτελούν μερικά από τα πρώτα κριτικά δημοσιεύματά μου. [...] (από τον πρόλογο του συγγραφέα)

Έχουν περάσει δύο χρόνια από τότε που ο Αλέξανδρος Κοτζιάς έφυγε από κοντά μας, και το κενό που άνοιξε ο παράλογος χαμός του γίνεται όλο και βαθύτερο. Το συναισθανόμαστε με οδύνη, εμείς που είχαμε την τιμή να εκδώσουμε το σύνολο του πεζογραφικού του έργου και είδαμε πάντα στο πρόσωπό του όχι μόνον έναν από τους σημαντικότερους συγγραφείς του τόπου, αλλά κι έναν ανεκτίμητο φίλο, ο οποίος δεν έπαφε να μας εμψυχώνει με τη σεμνή ανθρώπινη παρουσία του. Να γιατί, ύστερα από τη μεταθανάτια έκδοση της νουβέλας "Το σοκάκι", με την οποία ολοκληρώθηκε -αλίμονο, οριστικά- αυτό το έ...

Τα τελευταία χρόνια η εικόνα που είχαμε για την πεζογραφία των πρώτων πενήντα χρόνων του ελληνικού κράτους έχει αλλάξει ουσιαστικά. H προσεκτικότερη μελέτη των γνωστών πεζογραφημάτων και η ανακάλυψη άγνωστων ή λησμονημένων έργων έδειξε ότι η περιγραφή της πεζογραφικής παραγωγής της περιόδου 1830-1880 λίγο ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα. O τόμος αυτός περιλαμβάνει κείμενα που παρουσιάστηκαν στο συνέδριο "H ελληνική πεζογραφία 1830-1880" (1995), σκοπός του οποίου ήταν ο πρώτος απολογισμός των αναθεωρητικών ερευνών. Παλαιότεροι και νεότεροι μελετητές παρουσιάζουν εδώ πορίσ...

Ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης (1883-1959) δεν χρειάζεται παρουσίαση. Κορυφαίος γλωσσολόγος, αφιέρωσε τη ζωή του, το έργο του και την περιουσία του στη μελέτη της γλώσσας μας και στους αγώνες του εκπαιδευικού δημοτικισμού. Τεκμηριώνοντας αυτές τις προσπάθειες, η παρούσα έκδοση, μια επιλογή 650 επιστολών του Τριανταφυλλίδη και πολλών συγχρόνων του, Ελλήνων και ξένων, γνωστών και αγνώστων προσφέρει άφθονες βιογραφικές πληροφορίες καθώς και πάμπολλα νέα στοιχεία για τη γλωσσοεκπαιδευτική, πνευματική και κοινωνικοπολιτική μας ιστορία κατά τις πρώτες έξι δεκαετίες του εικοστού αιώνα...

Δύο είναι τα βασικά θέματα που κυριαρχούν στα ροϊδικά δημοσιεύματα του παρόντος τόμου: η κοσμική και η πολιτική ζωή. Σελίδες δημοσιογραφικού-αθηναϊκού ρεπορτάζ; Προφανώς. Οι όροι του παιχνιδιού (πληροφόρηση, περιγραφή, σχολιασμός) είναι δεδομένοι. Ας θυμόμαστε μόνο ότι ο Ροΐδης δημοσιογραφεί και με τους όρους του "Ραμπαγά" και με τους δικούς του. Στην ουσία συντάσσει τα άρθρα του εν θερμώ, με την πίεση του χρόνου, κάποτε μάλιστα και με απρόσφορες συνθήκες: λ.χ. πάνω σ' ένα θορυβώδες ατμόπλοιο επιστροφής από την Πάτρα στην Αθήνα. Σχολιαστής της πολιτικής επικαιρότητας ή αυτ...