Θέμελης Δημήτρης Γ.
Thémelis Dimítris G.
Ο Δημήτρης Θέμελης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1931 και είναι γιος του ποιητή Γιώργου Θέμελη. Καθοριστικό για την σταδιοδρομία του υπήρξε το γεγονός ότι πέρασε ένα μέρος των παιδικών του χρόνων στην Ικαρία -τόπο καταγωγής της μητέρας του-, μάλιστα κατά τη δύσκολη χρονική περίοδο 1940 - 1944, όπου του δόθηκε η ευκαιρία να μάθει να παίζει νησιώτικη λύρα από λυράδηδες εκείνης της εποχής και να γνωρίσει τη ζωντανή πράξη της παραδοσιακής μας μουσικής. Απόφοιτος του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης -βιολί και θεωρητικά- συνέχισε με υποτροφία (DAAD) τις σπουδές του στο Μόναχο: βιολί με τον καθηγητή Kurt Stiehler και Μουσικολογία, Βυζαντινολογία και Αρχαία Ιστορία στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου, απ' όπου αποφοίτησε ως διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής. Διετέλεσε διευθυντής του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης (1971- 1985), και από το 1985 καθηγητής Μουσικολογίας στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του οποίου διετέλεσε πρόεδρος επί τέσσερις θητείες. Επίσης διετέλεσε κοσμήτορας της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ και πρόεδρος της καλλιτεχνικής επιτροπής της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης. Από το Σεπτέμβριο του 1998 είναι ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ. Είναι μέλος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών, διετέλεσε εκπρόσωπος του Διεθνούς Συμβουλίου Παραδοσιακής Μουσικής (ICTM) στην Ελλάδα, μέλος της Γερμανικής Εταιρίας Μουσικής Έρευνας και της Διεθνούς Εταιρείας Εθνομουσικολογίας, μέλος του Προεδρίου του Διεθνούς Οργανισμού Λαϊκής Τέχνης (IOV), επίσης τακτικό μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της Νέας Υόρκης. Το 1990 τιμήθηκε από την Μουσική Εταιρεία Βορείου Ελλάδος με το "χρυσό βραβείο" μουσικής προσφοράς. Πραγματοποίησε πολλές διαλέξεις και συμμετείχε σε διεθνή μουσικολογικά συνέδρια. Έχει πολυάριθμες δημοσιεύσεις, μεταξύ άλλων για την ελληνική μουσική (έντεχνη και παραδοσιακή) για τη διδακτική του βιολιού κ.α. Από τα νεανικά του χρόνια ασχολείται επίσης με τη σύνθεση, ωστόσο το μεγαλύτερο μέρος των έργων του το συνέθεσε τις δύο τελευταίες δεκαετίες, στις οποίες διαμόρφωσε μια δική του μουσική γλώσσα. Συνθέσεις του έχουν παιχτεί στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Το μοιραίο ταξίδι στην Ικαρία και ο γυρισμός
Θέμελης Δημήτρης Γ.
Νότιος Άνεμος (2014)
Αυτοβιογραφική εργασία του Δημήτρη Γ. Θέμελη που μας ταξιδεύει από την προπολεμική Ικαρία μέχρι τις σημαντικότερες μουσικές κορυφές της Ευρώπης και της Ελλάδας σε διάρκεια μισού και πλέον αιώνα. Ένα επιθυμητό ταξίδι και ο απρόσμενος αποκλεισμός στην Ικαρία λόγω του πολέμου. Η Κατοχική κοινωνία του νησιού, οι προσπάθεια επιβίωσης, η νεανική ζωή και οι διασκεδάσεις, η γνωριμία με το ικαριώτικο «λυράκι» και την τοπική μουσική που ανάβει την πρώτη σπίθα, η ριψοκίνδυνη επιστροφή. Ο γυρισμός στη Θεσσαλονίκη και η αρχή μιας εντυπωσιακής καριέρας στο πεδίο της μουσικής. Η αναγν...
String Quartet No 15
Παπαγρηγορίου Κ. - Νάκας Χ. (2014)
String Quartet No14
Παπαγρηγορίου Κ. - Νάκας Χ. (2014)
String Quartet No 13
Παπαγρηγορίου Κ. - Νάκας Χ. (2014)
String Quartet No.12
Παπαγρηγορίου Κ. - Νάκας Χ. (2014)
Saxophone Quartet No 2 op.82
Παπαγρηγορίου Κ. - Νάκας Χ. (2014)
Μελέτες για την ελληνική μουσική
Θέμελης Δημήτρης Γ.
Παπαγρηγορίου Κ. - Νάκας Χ. (2009)
"Οι δεκαπέντε αυτές μελέτες μου συνδέονται με μια ερευνητική διαδρομή που καλύπτει περίπου τρεις δεκαετίες"· με τούτη την φράση από το κείμενο της Εισαγωγής του, ο Ομότιμος Καθηγητής Μουσικολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Δημήτρης Θέμελης, καλεί τον αναγνώστη να ακολουθήσει μέσα από τις σελίδες του βιβλίου του την ίδια διαδρομή που εκείνος χάραξε στον χάρτη της μουσικολογικής έρευνας και πραγματοποίησε όταν πριν από τριάντα τόσα χρόνια βγήκε στον πηγαιμό για την Ιθάκη ευχόμενος να είναι μακρύς ο δρόμος. Και ο δρόμος ήταν όντως μακρύς, του χάρισε την γνώσ...
Μουσική
Συλλογικό έργο
Εκδοτική Αθηνών (2007)
Ένας καθολικής αποδοχής και διαχρονικής ισχύος ορισμός της μουσικής δεν έχει δοθεί έως τώρα- μέσα από τις εκάστοτε απόπειρες ορισμού και τις προκύπτουσες εκδοχές παρακολουθεί κανείς την εξέλιξη των αντιλήψεων για την ουσία και τη λειτουργία του φαινομένου που ονομάζεται μουσική. Η λέξη μουσική έχει την ίδια ρίζα με τη λέξη μούσα, που προέρχεται από τη σύνδεση δύο λέξεων μονθ (= βουνό) και jα (=θεά). Στη δωρική διάλεκτο η λέξη "μούσα" απαντάται με τη μορφή "μώσα", που προέρχεται από το ρήμα "μω" (=ζητώ, ερευνώ). Οι Μούσες λατρεύονταν κυρίως στον Ελικώνα, από όπου πήραν και...
Η μουσική, τα τραγούδια και οι χοροί της Ικαρίας
Συλλογικό έργο
Παπαγρηγορίου Κ. - Νάκας Χ. (2003)
[...] Ο Καριώτικος χορός / μουσική του με τον ιδιαίτερο χαρακτήρα και την προσωπικότητα του είναι ο κατ' εξοχήν χορός της Ικαρίας, χορεύεται ομαδικά και η αρχή του (δηλαδή πότε πρώτο-χορεύτηκε) είναι απροσδιόριστη. [Πότε ακριβώς ήτανε αυτή η αρχή, πώς ξεκίνησε, τον φέρανε επισκέπτες σε κάποια αρχική του μορφή, δηλαδή καμία σούστα από την Κρήτη ή κανένα είδος συρτού από τα γύρω νησιά, οι ντόπιοι ναυτικοί, ή γεννήθηκε επιτόπου (παιδί της τσαμπούνας είναι άγνωστο)]. Για μένα προσωπικά που έχω ζήσει όλη μου τη ζωή έξω από την Ελλάδα, και θα έλεγα το ίδιο για όλους τους ξενιτ...