Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Koumantaréas Ménis
Ο Μένης Κουμανταρέας (1931-2014), από τους σημαντικότερους συγγραφείς της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς της ελληνικής πεζογραφίας, γεννήθηκε στην Αθήνα. Το 1949 αποφοίτησε από το Πρότυπο Λύκειο Αθηνών, χωρίς να ακολουθήσει συστηματικές πανεπιστημιακές σπουδές. Εργάστηκε επί είκοσι χρόνια σε ναυτιλιακές και ασφαλιστικές εταιρείες. Το 1961 άρχισε να συνεργάζεται με το περιοδικό "Ταχυδρόμος", και το 1962 εμφανίστηκε στη λογοτεχνία με τη συλλογή διηγημάτων "Τα μηχανάκια". Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας συμμετείχε στην αντιστασιακή έκδοση "18 Κείμενα" και οδηγήθηκε τρεις φορές σε δίκη βάσει του νόμου "περί ασέμνου δημοσιεύμα-τος" για το έργο του "Το αρμένισμα"- ωστόσο, το 1972 πήρε την υποτροφία DAAD για το Βερολίνο. Μετά το 1982 ασχολήθηκε αποκλειστικά με τη συγγραφή και τη μετάφραση· μετέφρασε, μεταξύ άλλων, έργα των Λιούις Κάρολ, Έντγκαρ Άλαν Πόε, Έρνεστ Χέμινγουεϊ, Ουίλιαμ Φώκνερ και Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ. Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος (1967, για το "Αρμένισμα") και δύο φορές με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (1976, για τη "Βιοτεχνία υαλικών" και, 2002, για το "Δυο φορές Έλληνας"), καθώς και με το Βραβείο του Ιδρύματος Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου του, το 2008. 'Ηταν ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Τη δεκαετία του 1980 διετέλεσε μέλος του ΔΣ της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Βιβλία του μεταφράστηκαν σε δεκατρείς γλώσσες: αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά, πορτογαλικά, αλβανικά, τουρκικά, ολλανδικά, ρωσικά, εσθονικά, λετονικά, εβραϊκά, και διηγήματά του σε διάφορες άλλες (κινεζικά, τσεχικά, κ.ά.). Το πιο πολυμεταφρασμένο βιβλίο του στο εξωτερικό είναι η "Κυρία Κούλα" και ακολουθούν η "Βιοτεχνία υαλικών", το "Η μυρωδιά τους με κάνει να κλαίω", "Η φανέλα με το εννιά" και "Ο ωραίος λοχαγός", σύμφωνα με την ιστοσελίδα www.ekebi.gr. Έφυγε από τη ζωή με αδόκητο τρόπο: βρέθηκε δολοφονημένος στο σπίτι του στην Κυψέλη, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, τα ξημερώματα της 6ης Δεκεμβρίου 2014.
Το κουρείο
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Κέδρος (1999)
Μέσα στο απογευματινό τραίνο, που τον πήγαινε από Πατήσια προς Ομόνοια, ο λεπτός, ώριμος άνδρας με το γκρίζο πανοφώρι και σηκωμένο το γιακά, είχε την αίσθηση πως όπου νά 'ναι ο φετεινός χειμώνας θα έδειχνε τα δόντια του, και με μια ξαφνική λαβή θα τον κρατούσε καθηλωμένο. Το τραίνο γεμάτο· άνθρωποι κάθε τάξης και επαγγέλματος, άλλοι όρθιοι και άλλοι καθιστοί. Βρήκε θέση στριμωχτά, ανάμεσα σε μια γυναίκα με αντρικό ταγιέρ, που είχε την όψη μοδίστρας, κι έναν ηλικιωμένο με πεσμένα γυαλιά, χωμένον σε μια εφημερίδα. Πάνω του ακριβώς, κρέμονταν μια αρμαθιά νεαροί, γελώντας, τ...
Καθώς ψυχορραγώ
Faulkner William 1897-1962
Κέδρος (1999)
Ένας πατέρας και τα πέντε παιδιά του -τέσσερα αγόρια και ένα κορίτσι- μαστορεύουν το κιβούρι της πεθαμένης γυναίκας του και μητέρας τους για να το μεταφέρουν από τη μια άκρη στην άλλη της επαρχίας Γιοκναπατάουφα του Αμερικάνικου Νότου, μέσα από χίλιες περιπέτειες, κινδύνους και κωμικοτραγικά περιστατικά, όπου η βρομιά και η απανθρωπιά που συγκλόνιζαν το Νότο δίνονται ανάγλυφα. Το έργο αυτό ο Φώκνερ το έγραψε νέος (το 1929), δουλεύοντας νυχτοφύλακας, ανάμεσα στα μεσάνυχτα και στις τέσσερις το πρωί, μέσα σε έξι βδομάδες.
Η συμμορία της άρπας
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Κέδρος (2000)
Ένας γεροπαράξενος καθηγητής που εμφανίζεται φορώντας πάντα γάντια. Ένα μικρομέγαλο κορίτσι με σιδεράκια στα δόντια που ονειρεύεται ξύπνιο. Κι ένας ερμαφρόδιτος ξένος υπηρέτης. Τι μπορεί να συνδέει αυτά τα πρόσωπα που η δράση τα παρακολουθεί ανάμεσα σε ένα ύποπτο φαστφουντάδικο κι ένα ξεπεσμένο αστικό σπίτι; Μαθαίνουμε για τη ζωή του γέρου και το παρελθόν του και παρακολουθούμε τις σχέσεις των πρωταγωνιστών που ξετυλίγονται με κέντρο την άρπα. Κάθε νέο περιστατικό ανατρέπει το προηγούμενο, και αντιλαμβανόμαστε ότι -τουλάχιστον στο τέλος αυτού του αιώνα- η αλήθεια δεν είναι...
Η φανέλα με το εννιά
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Κέδρος (2000)
Ο Βασίλης Σερέτης -αυτός που αργότερα ονόμασαν Μπίλ - φεύγει μια ζωή κυνηγημένος από τη μια πόλη στην άλλη, αφήνοντας πίσω του ομάδες και προπονητές. Ατίθασος, άπιστος, εγωιστής. Τις μέρες αλωνίζει τα γήπεδα και τα βράδια, όταν δεν κουρνιάζει στα μπαρ, στρώνει πασιέντσες. Ένας άνθρωπος μέσα στο πλήθος και γι' αυτό μοναχικός. Γήπεδα, ξενοδοχεία, δρόμοι, ξετυλίγονται με φόντο τη Θεσσαλονίκη το Βόλο και την Αθήνα. Σε καθεμιά από αυτές και μια γυναίκα. Ποδοσφαιριστές, φυσιοθεραπευτές, παράγοντες, βετεράνοι εναλλάσσονται με μπαρόβιους, ιπποδρομιάκηδες και αθλητικούς ρεπόρτερ. Πο...
Η κυρία Κούλα
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Κέδρος (2000)
Πώς γίνεται να γνωριστούν δύο άγνωστοι μέσα στον Ηλεκτρικό; Πώς γίνεται να ερωτευθούν; Όταν, μάλιστα, η μία είναι γυναίκα ώριμη, συντηρητική, κι ο άλλος νέος, τρελούτσικος φοιτητής; Τί είναι αυτό που τους ενώνει στη διαδρομή από Θησείο ως Κηφισιά, με ενδιάμεσες στάσεις το Μοναστηράκι, όπου ανεβαίνει η Κούλα, και τον Άγιο Νικόλαο, όπου διατηρεί γκαρσονιέρα ο Μίμης; Και πώς τάχα οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι συμβαίνει να χωρίσουν ξαφνικά, όπως ξαφνικά γνωρίστηκαν;
Δυο φορές Έλληνας
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Κέδρος (2001)
Τα χρόνια είναι πολλά: 1949-1990. Δυο οικογένειες διασχίζουν το χρόνο. Ένας διορθωτής, η γυναίκα του, ένας αλφαμίτης. Πώς ένας σκαπανέας γίνεται συγγραφέας και γιατί η κοπέλα του ανήκει σε άλλον. Τουρκία - Ελλάς 2-1 στη Λεωφόρο. Μία παράσταση Αριστοφάνη στη Μακρόνησο. Διάλεξη του Αγγελου Σικελιανού. Πώς μια κατοχική Μπερέτα καταλήγει σ' ένα πάρτι με τριπάκια. Τυπογραφεία, σπίτια, δρόμοι. Μην προσπαθείτε να καταλάβετε. Ο χρόνος είναι ένα παιχνιδάκι. Κι η Αθήνα παντού.
Η μυρωδιά τους με κάνει να κλαίω
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Κέδρος (2001)
Τί κοινό υπάρχει ανάμεσα σ' έναν χλομό νεαρό και σε μια μηχανή που κυκλοφορεί με τον αναβάτη της ακέφαλο; Πώς γίνεται να υποψιάζεται κανείς τον Άι-Βασίλη για τρομοκράτη; Και πώς ένας Ρουμάνος μετανάστης γίνεται μοντέλο σε ζωγράφο; Αλήθεια, τι κάνει έναν φτωχό ταβλαδόρο παγκόσμιο παίχτη στην Αμερική, και πώς ένας περίπατος με τη Μαυρούλα καταλήγει σε μια βόλτα στον άλλο κόσμο; Τί συνδέει έναν γάτο στην αγκαλιά ενός ναύτη μ' έναν αφρικάνο μάγο στην Αθήνα του '70; Και τέλος, τί είδους γιατρός είναι αυτός που ακούει στ' όνομα Χάρος; Για όλα, όσα καθημερινά, μα και παράξενα, οι...
Βόλος: Μια πόλη στη λογοτεχνία
Συλλογικό έργο
Μεταίχμιο (2001)
[...] Στριμωγμένος ανάμεσα σε βουνό και σε θάλασσα ο Βόλος -η πρωτεύουσα ενός νομού, που άλλοι τον παρομοιάζουν με δαγκάνα και άλλοι με μισάνοιχτη αγκαλιά-, φαίνεται να βρίσκεται στο σημείο τομής ενός νοερού ελλαδικού σταυρού. Τύχη και συνάμα ατυχία για τους κατοίκους του: Να ξέρουν ότι ισορροπούν ανάμεσα στη μητρόπολη του Νότου (Αθήνα) και στην πρωτεύουσα των Βαλκανίων (Θεσσαλονίκη), να αισθάνονται το κέντρο μιας ευθείας που ενώνει το Ιόνιο με τα παραλία της Μικρασίας [...] "Όχι, όχι. Δεν είναι μια συνηθισμένη επαρχιακή πόλη ο Βόλος. Έχει κάτι το αλλιώτικο, κάτι το ξεχωρι...
Νώε
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Κέδρος (2003)
Άραγε σαν τι μοιάζει ένα ταξίδι με την Κιβωτό στις μέρες μας; Ποιος Κατακλυσμός μπορεί να απειλεί έναν καταπιεσμένο ομοφυλόφιλο, υπάλληλο τραπέζης και πάτερ φαμίλια; Είναι τάχα ένα ταξίδι φυγής, παραίσθηση ή μήπως πράξη αυτογνωσίας; Η περιπέτεια ενός σύγχρονου ανθρώπου που τον φωνάζουν Νώε.
Τα παιδικά μου χρόνια
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Καστανιώτη (2003)
Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει παιδική ηλικία και δεν είναι λίγοι οι ηλικιωμένοι που αναγνωρίζουν πως ό,τι καλύτερο έζησαν είναι τα χρόνια της ηλικίας αυτής. Συχνά, μάλιστα, μπροστά σε θεαματικά ώριμες καλλιτεχνικές και πολιτικές καριέρες, αισθανόμαστε να τους δημιουργείται μια άλλη προοπτική ή ακόμα και να αθωώνονται οι δημιουργοί τους, μόλις πληροφορούμαστε τα παιδικά τους χρόνια. Με πλοηγό το στίχο του Γιώργου Σαραντάρη "Κατάγομαι από τα παιδικά μου χρόνια/ όπως από μια χώρα", σκεφτήκαμε πως μια έρευνα με θέμα αποκλειστικά τις αναμνήσεις από την παιδική ηλικία δημι...
Το χρονικό του Κέδρου
Συλλογικό έργο
Κέδρος (2004)
[...] Μισό αιώνα καλύπτει η αδιάλειπτη παρουσία του Κέδρου: 1954-2004. Πενήντα δημιουργικά χρόνια στα οποία διακρίνονται τρεις χρονολογίες που υπήρξαν σταθμοί στην εξέλιξή του. Οι δύο πρώτες αποτελούν ταυτόχρονα σταθμούς και για την πρόσφατη ιστορία μας: η διδακτορία του 1967 και η μεταπολίτευση του 1974. Η τρίτη, το 1985, είναι επίσης μια χρονιά μετάβασης με τη μεταβίβαση της ιδιοκτησίας του Κέδρου από τη Νανά Καλλιανέση στους σημερινούς εκδότες. Πρόσωπα και περιστατικά από τα χρόνια αυτά ζωντανεύουν στον συλλογικό επετειακό μας τόμο. Όλα τα στοιχεία έχουν αντληθεί αποκλε...
Ο ωραίος λοχαγός
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Κέδρος (2004)
Η πορεία ενός νεαρού αξιωματικού από τους σκοτεινούς διαδρόμους του στρατιωτικού παρακράτους στους φωτεινούς διαδρόμους του Συμβουλίου Επικρατείας για να βρει τη δικαίωσή του. Μια περίεργη σχέση φιλίας ενώνει τον νεαρό λοχαγό με τον ηλικιωμένο δικαστή του. Μια περιπέτεια στηριγμένη σε πραγματικά περιστατικά, που από προσωπική περίπτωση καταλήγει συλλογική τραυματίζοντας τα δημοκρατικά ιδεώδη της χώρας αλλά και την ίδια την έννοια της ομορφιάς. Ένα μυθιστόρημα για τη φθαρτότητα και τη διαφθορά, που σήμερα συγκαταλέγεται στα κλασικά της νεότερης λογοτεχνίας μας.
Με τον ρυθμό της ψυχής
Συλλογικό έργο
Κέδρος (2006)
Συμπληρώνονται φέτος είκοσι χρόνια από τον θάνατο του Γιώργου Ιωάννου. Στο γεγονός δεν έχει ως τώρα δοθεί η δέουσα προσοχή, αν κρίνουμε από την αδιαφορία των περισσοτέρων από τις εφημερίδες που διαμορφώνουν με τις σελίδες τους για το βιβλίο τις συνθήκες του λογοτεχνικού μας χρηματιστηρίου αξιών. Ο λόγος είναι προφανής. "Ο Ιωάννου δεν πουλάει", δήλωνε αφ' υψηλού προ ημερών εκδότης εθισμένος στο λογοτεχνικό είδος του μπεστ σέλλερ. Και όμως, ο Ιωάννου ως τον θάνατό του ήταν ο πλέον "ευπώλητος" από τους πεζογράφους της εποχής του. [...] Το γιατί ο Ιωάννου είναι ένας από τους κ...
Η γυναίκα που πετάει
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Κέδρος (2006)
Γυναίκα που πετάει είναι η γιαγιά Αγγελική, που από το στόμα του εγγονού της μαθαίνουμε την ιστορία του άτυχου γάμου της με τον Συνταγματάρχη Αριστείδη. Με τη φωνή της πετάει και η Μαρία Κάλλας στη σύντομη επίσκεψή της στην Αθήνα το καλοκαίρι του '57. Γυναίκες που πετάνε στον ύπνο τους η Μπρόνια, η Ροβένα, η Μάγια και η Ναταλία, οι τέσσερις μετανάστριες που ονειρεύονται τις πατρίδες τους. Η κυρία Βικτωρία πετάει κι αυτή μαζί με τους μετεωρίτες μιας καλοκαιρινής νύχτας. Γυναίκα που πέταξε πια, η μάνα του Άρη στο ομότιτλο διήγημα. Υπάρχουν και άντρες σ' αυτές τις έντεκα...
Θυμάμαι την Μαρία
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Εκδόσεις Καστανιώτη (2007)
Πώς γίνεται ένα δεκαεφτάχρονο αγόρι από την Κέρκυρα, που δουλεύει γκαρσόνι στη ξενοδοχείο της Μεγάλης Βρετανίας, να έχει γνωρίσει από κοντά την Μαρία Κάλλας και να την έχει ακούσει να τραγουδά αποκλειστικά γι' αυτόν; Ο Αλφρέδο, αυτό είναι τ' όνομά του, τριάντα τόσα χρόνια μετά το γεγονός που σημάδεψε τη ζωή του, τον Αύγουστο του '57, εκμυστηρεύεται αυτήν την ιστορία σ' έναν δημιοσιογράφο που τον ανακαλύπτει, πενηντάρη πια κι εστιάτορα, στο νησί του.
21η Απριλίου: 1967-2007 40 χρόνια από το πραξικόπημα της Χούντας
Συλλογικό έργο
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2007)
Τα μηχανάκια
Κουμανταρέας Μένης 1931-2014
Κέδρος (2007)
Τέσσερις ιστορίες απροσάρμοστων εφήβων της δεκαετίας του '50. Ο Αναστάσης παίζει "Μηχανάκια" για να ξεφύγει τον κλοιό της οικογένειας, της γειτονιάς και της ασυνεννοησίας των φίλων· ο Χαράλαμπος στο "Λουτρό" γίνεται υποχείριο μιας αδηφάγας μητρικής στοργής· το γυμνασιόπαιδο, ο Κίτσος, ανθίζει και μαραίνεται μέσα στο τέλμα της "Επαρχίας Λοκρίδος"· τέλος, ο Δημητρούλης, ασουλούπωτος φαντάρος στη "Δόξα του Σκαπανέα", και αιώνιο θύμα της στρατοκαρτίας. Με το βιβλίο αυτό ο Μένης Κουμανταρέας έκανε το 1962 την πρώτη του εμφάνιση στην ελληνική πεζογραφία.
Η μπαλάντα του λυπημένου καφενείου
MacCullers Carson
Κέδρος (2008)
Τριάντα οκτώ χρόνια μετά την πρώτη του έκδοση, επανακυκλοφορεί, σε αναθεωρημένη έκδοση, το κλασικό έργο της κορυφαίας Αμερικανίδας πεζογράφου. Αυτή είναι η ιστορία της Δεσποινίδας Αμέλια, με τα σταχτιά, αλλήθωρα μάτια, σε μια επαρχιακή πόλη του αμερικανικού Νότου. Το πώς ερωτεύθηκε τον Εξάδελφο Λάιμον, έναν καμπούρη νάνο, και πώς ο καμπούρης αυτός μετέτρεψε το εμπορικό της σε πολύβουο καφενείο. Αυτά μέχρι την επανεμφάνιση του πρώην άντρα της, του εγκληματικά όμορφου Μάρβιν Μέισυ. Μια εξωφρενική όσο και σπαραχτική ιστορία στη στιλπνή και ποιητική πρόζα της Κάρσον ΜακΚ...