Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Βασίλης Ρώτας ήταν αυτό που ο ίδιος γράφει για τον Σαίξπηρ: "Μάστορης στη δουλειά του και δάσκαλος στην κοινωνία του". Προσωπικότητα αυτοδύναμη που δε χρωστάει την ύπαρξή του σε κόμμα, κύκλωμα, μηχανισμό ή μόδα του καιρού. Αγωνιστής της ελευθερίας και θερμός υπερασπιστής της λαϊκής μας γλώσσας, ο Βασίλης Ρώτας έμεινε σ' όλη του τη ζωή ένας ταμένος του θεάτρου. Ελευθερία, Θέατρο και Γλώσσα ήταν για το Β. Ρ. απαραίτητη προϋπόθεση για την παιδεία και την προκοπή ενός λαού, για την πολιτιστική συνέχεια ενός έθνους. Το βιβλίο τούτο, μέρος μόνον απ' όσα έχει γράψει και "μ...

Ο Βασίλης Ρώτας ήταν αυτό που ο ίδιος γράφει για τον Σαίξπηρ: "Μάστορης στη δουλειά του και δάσκαλος στην κοινωνία του". Προσωπικότητα αυτοδύναμη που δε χρωστάει την ύπαρξή του σε κόμμα, κύκλωμα, μηχανισμό ή μόδα του καιρού. Αγωνιστής της ελευθερίας και θερμός υπερασπιστής της λαϊκής μας γλώσσας, ο Βασίλης Ρώτας έμεινε σ' όλη του τη ζωή ένας ταμένος του θεάτρου. Ελευθερία, Θέατρο και Γλώσσα ήταν για το Β. Ρ. απαραίτητη προϋπόθεση για την παιδεία και την προκοπή ενός λαού, για την πολιτιστική συνέχεια ενός έθνους. Το βιβλίο τούτο, μέρος μόνον απ' όσα έχει γράψει και "μ...

Η "Τρικυμία" είναι από τα τελευταία αν δεν είναι το τελευταίο έργο του ποιητή. Και, αν ολόκληρο το έργο του είναι υποθήκη προς την ανθρωπότητα, η "Τρικυμία" είναι η "διαθήκη" του. Κι ο ποιητής παρατάει τα μάγια της μεγάλης τέχνης του, που μ' αυτά "σκοτείνιασε μεσημερνά τον ήλιο...", για να ζήσει ως ταπεινό μέλος της ανθρωπότητας.

Τώρα 'ναι τα μάγια μου όλα σκόρπια χάμου και δεν έχω δύναμη άλλη απ' τη δικιά μου, που είναι λίγη. Τώρα αλήθεια εσείς ορίζετε, να μη μείνω σ' τούτο το έρημα νησί, παρ' απ' τα δεσμά μου βάλτε ευθύς σ' ενέργεια να με λύσετε με τα καλά σας χέρια. Η γενναία πνογή σας πρέπει να γεμίσει τα πανιά μου, ειδέ ο σκοπό μου θ' αστοχήσει που ήταν να σας αρέσω. Τώρα πια δεν έχω πνέματα να βιάζω, τέχνη να γητεύω και τελειώνοντας με πιάνει απελπισία, έξω κι αν με ζωογονήσει η ικεσία που κατακυριεύει τόσο που σκλαβώνει το ίδιο το Έλεος κι απ' τα σφάλματα λυτρώνει. Έτσι να 'ν' τα κρίματά σας...

Η κωμωδία τούτη, από τα πρώτα έργα του ποιητή, κοντά στ΄άλλα της προσόντα διαθέτει προπάντων θεατρικότητα και σ' αυτήν οφείλεται η σκηνική επιτυχία του, αδιάπτωτη από τότε που πρωτοπαίχτηκε έως σήμερα.

... Το φαρμάκι απ' τη γκρίνια ζηλιαρογυναίκας πιο 'ναι θανατερό από σκύλου λυσασμένου δόντι. Η κρεβατομουρμούρα σου του χάλαγε τον ύπνο, κι αυτή 'ν' η αιτία που πήρε αέρα το μυαλό του. Λες πως του εμπόδιζες τα γλέντια με τις γκρίνιες σου; άμα η γλυκιά η αναψυχή χαθεί, τι άλλο μένει παρά βαρυθυμιά και μαύρη μελαγχολία, συγγένισσα της άγριας κι απαρηγόρητης απελπισίας, κι απόκοντα λεφούσια μολυσματικά, αδιαθεσίες χλωμές κι εχθροί της ζωής; Στην τροφή, στη διασκέδαση και στη ζωογόνα ανάπαψη άμα ενοχλείται, ζώο ή άνθρωπος, θα τρελαθεί. Συμπέρασμα: της ζήλιας σου οι παροξυσμοί τ...

Ο τίτλος "Δωδέκατη Νύχτα" αναφέρεται στο χειμερινό ηλιοστάσιο, όπως το "Όνειρο Μεσοκαλοκαιριάτικης Νύχτας" στο καλοκαιρινό. Κι όπως στο "Όνειρο" έχουμε τον Στημόνι με τους μαστόρους, εδώ έχουμε τους κωμικούς: τον Φέστα τον τρελό, τον Φάβα, τον Μαλβόλιο, τον κυρ Αντρέα, τον κυρ Τόμπη, τύπους παρμένους από την κομέντια ντελ άρτε, αλλά ο πλούτος με τον οποίο τους έχει μοιράνει η μεγαλοφυΐα του ποιητή, τους κάνει μόλις από μακριά να θυμίζουν την καταγωγή τους.

Σαν ήμουν κούτσικο μωρό, με χάι χάι χάι, μ' αγέρα και βροχή, μα ήμουν τρελό κι ανήξερο κι έβρεχε η βροχή, βροχή καθημερνά. Κι όταν εμεγάλωσα καλά, με χάι χάι χάι, μ' αγέρα και βροχή, κλέφτες και μάγκες ποιος βοηθά κι έβρεχε η βροχή, βροχή καθημερνά. Πάει ένας καιρός που πιάστη η πλάση αυτή, με χάι χάι χάι, μ' αγέρα και βροχή, κι ας πάει, το δράμα τέλειωσε, πρόθυμοι για σας εδώ καθημερνά.

Από τους πρωτοπόρους των βουδιστικών σπουδών και της ινδολογίας, η Caroline Rhys Davids (1857-1942) μελέτησε τη διάλεκτο Πάλι, στην οποία φαίνεται ότι γράφτηκαν τα πρώτα γραπτά μνημεία του βουδισμού, παραδίδοντας στο δυτικό κόσμο μερικές από τις πιο έγκυρες μεταφράσεις των αρχαίων βουδιστικών κειμένων. Το βιβλίο της με τίτλο "Βουδισμός" αποτελεί μια ιδανική εισαγωγή στις βασικές αρχές του Βουδιστικού Κανόνα, αποσαφηνίζοντας έννοιες όπως ντάρμα, κάρμα, νιρβάνα -στη διάλεκτο Πάλι: ντάμα, κάμμα, νιββάνα-, των οποίων το πραγματικό νόημα έχει αλλοιωθεί στο πέρασμα των χρόνων....

Ο Ληρ με την απόφασή του να ξεντυθεί την απολυταρχική εξουσία του - χωρίς ανάγκη κι αρρώστια- μόνο επειδή έχει μπει στα χρόνια, έχει προχωρίσει πολύ πιο πέρα από καθέναν που έχει βρεθεί στην κορυφή της εξουσίας. Και η στιγμή που ζητάει από τις κόρες του να του ειπούν πόσο τον αγαπούν είναι μια πολύ ανθρώπινη στιγμή. Σαν να ζητάει μια εγγύηση, ένα στήριγμα για όταν δε θα ΄χει πια εξουσία, για να περάσει από την εξουσία στη μη εξουσία και να μην κακοπάθει.

...Έλα να πάμε στα δεσμά μας: οι δυο μας μόνοι σαν πουλάκια στο κλουβί, θα κελαηδούμε. Όταν μου λες να σ' ευλογώ, θα γονατίζω να σου λέω συχώρεσέ με. Έτσι θα ζούμε και θα λέμε προσευχές, και τραγουδάκια και παλιά παραμυθάκια. Και τους καημένους ανθρωπάκηδες θ' ακούμε να κουβεντιάζουν για τα νέα του παλατιού· και θα τα κουβεντιάζουμε κι εμείς μαζί τους - ποιος χάνει, ποιος κερδίζει, ποιος είναι στα πράματα, ποιος είν' απέξω - και μονάχα εμείς θα νιώθουμε το μυστήριο των όντων, σάμπως να 'μαστε κατάσκοποι του θεού· και μέσ' από τους τοίχους της φυλακής μας θα θωρούμε την παλ...

Σαν χαρακτήρας ο βασιλιάς Ιωάννης, που το 1215 υπόγραψε τη Magna Charta, αποτελεί την κεντρική μορφή του έργου, όχι όμως την κυρίαρχη. Πιο ολοκληρωμένος αποδείχνεται ο Νόθος, που αναλαμβάνει και κατευθύνει τη δράση και την εξέλιξη της περιπέτειας, που κυρίως χάρη σ' αυτόν πλουτίζεται με πλήθος ομολογίες ζωής σαν συνεχόμενη εικόνα βίου σε πορεία, με όλη την ποικιλία και τα απρόοπτα.

Τρελόκοσμος! Τρελοί ρηγάδες! Τρελοσύμβαση! Το βόλεμα, το βόλεμα, του κόσμου το βαρίδι, που ο κόσμος από μόνος του έχει ισορροπία φτιαγμένος να κυλάει στα ίσια πάνω σε ίσωμα, ώσπου αυτό το πρόσβαρο, το πρόστυχο βαρίδι, αυτός της φόρας ο παλμός, αυτό το βόλεμα τον κάνει να ξεφεύγει απ' όλη την ισορροπία, απ' όλη τη γραμμή, σκοπό πορεία, πρόθεση: και το βαρίδι αυτό, το βόλεμα, ο μεσίτης, ο νταβατζής, η λέξη αυτή που όλα τ' αλλάζει, βάρυνε στο απόξω μάτι του άστατου του Γάλλου, τον τράβηξε απ' τον στόχο τον καθορισμένο, από 'ναν αποφασισμένον, τίμιον πόλεμο, σε μιαν ειρήνη π...

Τα ποιήματα του βιβλίου τούτου είναι παιδιάτικα, με το νόημα πως αναφέρονται στην παιδιάτικη ζωή και προσφέρονται με το γοργό, απλό και παραμυθένιο τους ύφος στη δεχτικότητα του παιδιού. Είναι ένα μέρος από άφθονη συγκομιδή μιας ζωής. Κάμποσα από αυτά έχουν βγει βιβλιαράκι με τον τίτλο "Παιδιάτικα τραγούδια" το Δεκέμβρη του 1943. Ο μουσουργός Νικηφόρος Ρώτας, γιος του ποιητή, έχει συνθέσει τη μουσική στα τραγούδια, έξω από τα "Ο παππούλης", "Αη Δημήτρης", "Τα καλά παιδιά", "Ω φίλοι αφήστε τη δουλειά", που σκοποί τους είναι η σύνθεση του ίδιου του Β. Ρώτα και τα "Πα στ...

Είναι εκπληκτικό πώς με τον "Αντώνιο και την Κλεοπάτρα" ο Σαίξπηρ δραματοποιεί την ιστορική πορεία την καταγραμμένη από τον Πλούταρχο, ακολουθώντας την. Πώς μας δίνει την ύψιστη αισθητική χαρά να ζούμε στο παρόν τη ζωή, τη δράση και τη συμπεριφορά αυτών των δύο υπέροχων εραστών. Στην ύστατη ώρα τους οι ήρωές μας ντύνονται με αθανασία και ευπρέπεια. Ο τραγικός λόγος, μάλιστα της Κλεοπάτρας, πλησιάζει τις καλύτερες στιγμές του "Άμλετ": "Πρόστυχο να 'σαι Καίσαρας μην όντας ο ίδιος η Τύχη είναι κοπέλι της, θεληματάρης της, κι είναι μεγάλο εγώ να κάνω αυτή την πράξη κο...

Του κόσμου το στεφάνι λιώνει -Κύριέ μου: Μαράθηκε το στέμμα του πολέμου, του στρατιώτη έπεσε τ' άστρο: αγόρια τώρα και κοπέλες έγιναν ίσα με άντρες: έφυγε η εξαίρεση και τίποτα σπουδαίο δεν έμεινε εδώ κάτω για να το ιδεί η σελήνη... ερμιά μου πάει να κάνει τη ζωή καλύτερη: πρόστυχο να 'σαι Καίσαρας· μην όντας ο ίδιος η Τύχη, είναι κοπέλι της, θεληματάρης της. Είναι μεγάλο εγώ να κάνω αυτή την πράξη που δίνει τέλος σ' όλα τ' άλλα που έχουν γίνει, μποδάει τις ατυχίες και αποκλεί την αλλαγή: κοιμάσαι και ποτέ σου δεν γεύεσαι κοπριά, που τρέφει τον ζητιάνο και τον Καίσαρα.

Ο "Άμλετ" είναι το ανώτερο δημιούργημα που έδωσε η τέχνη του Σαίξπηρ και η εποχή της Αναγέννησης. Ο ήρωας τούτος είναι σα σεισμογράφος που παθαίνεται με όλα και υποφέρει απ όλα. Είναι ένας γίγαντας της σκέψης. Η τραγωδία του είναι η τραγωδία του σκεπτόμενου ανθρώπου. Το ταξίδι μαζί του είναι σαν να διαπλέεις το χάος. Τούτος ο ξεχωριστός ήρωας, που λέει πως του 'λαχε να "διορθώσει τον ξετροχιασμένον καιρό" δε βρίσκεται αντιμέτωπος με το κοινό έγκλημα, παρά έρχεται αντιμέτωπος με την ίδια την εγκληματική εξουσία, πηγή και αφετηρία κάθε εγκλήματος, της βίας και της απάτης...