Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η εν λόγω έκδοση της Ορέστειας δεν είναι φιλολογική: ούτε το αρχαίο κείμενο περιλαμβάνεται σ' αυτήν ούτε σχόλια περιέχει. Πρόκειται για την δημοσιοποίηση μιας μετάφρασης που, ακολουθώντας με αμείωτη πιστότητα το πρωτότυπο κείμενο, στο οποίο αυτός που την ανέλαβε επανήλθε επανειλημμένως και διεξοδικώς (1994-2004), είχε εξαρχής ως μοναδικό της στόχο την κατά το δυνατόν εντελέστερη κατάκτηση και απόδοση του νοήματος με το μέσον που είναι και εκείνο του ίδιου του αισχυλικού έργου: την ποίηση· και επειδή η Ορέστεια είναι πρωτίστως θεατρικό έργο, η επιδίωξη απέβλεπε επίσης στο να...

Παλατινή Ανθολογία, Όμηρος, Στησίχορος, Ανακρέων, Αισχύλος, Ευριπίδης, Λουκιανός, Ηράκλειτος, Πλάτων, Μάρκος Αυρήλιος. Η έκδοση περιλαμβάνει τα αρχαία κείμενα και την μεταγραφή τους στα νέα ελληνικά από τον Γιώργο Σεφέρη.

Οι Δαναΐδες, γενιά της Ιώς, καταφεύγουν μαζί με τον πατέρα τους στο Άργος για ν’ αποφύγουν τον αναγκαστικό γάμο με τους εξαδέλφους τους, γιους του Αιγύπτου, που τις καταδιώκουν. Η ανθρώπινη αγωνία και το αδιέξοδο, το ηθικό δίλημμα, η κυριαρχία της θέλησης των θεών.

Για τις Δαναΐδες η λέξη "κράτος" δε δηλώνει πια τη νόμιμη κηδεμονική εξουσία, που θα μπορούσαν ίσως να διεκδικήσουν τα ξαδέρφια τους θέλοντας να τις παντρευτούν, αλλά την ωμή βία, τη στυγνή δύναμη του αρσενικού, την αντρίκεια κυριαρχία που υποφέρει αναγκαστικά η γυναίκα. Στο "κράτος" του άντρα, οι Δαναΐδες θέλουν ν' αντιτάξουν το "κράτος" των γυναικών. Αν, από τη μια μεριά, οι γιοι του Αιγύπτου έχουν άδικο, θέλοντας να επιβάλουν στις Δαναΐδες το γάμο και να τις καταφέρουν με τη βία και όχι με την πειθώ, από την άλλη μεριά φταίνε εξίσου και οι Δαναΐδες: με το μίσος που έχουν...

Οι "Ικέτιδες", αν δεν είναι η παλαιότερη σωζόμενη τραγωδία, ως σχέδιο και ως δομή απηχεί την απλή φόρμα με την οποία πρωτοπαρουσιάστηκε το τραγικό είδος. Η σοφή κατασκευή της μεταβάλλει την ευθύγραμμη δράση σε δυναμικό καλπασμό, μεταστοιχειώνει τη λυρική υφή της σε υπαρξιακό αγώνισμα και μετουσιώνει τον κοινόχρηστο μύθο σε κοινόχρηστη εμπειρία. Σπάνια το παγκόσμιο θέατρο, χωρίς να προδώσει ούτε μια στιγμή τη λαϊκή καταγωγή του, τα οικεία μέσα του και την ευθυβολία του, έθεσε και έλυσε, σε χίλιους περίπου στίχους, περίπλοκα προβλήματα δημόσιου και ιδιωτικού διεθνούς δικαίο...

Όπως σ' όλα τα σημαντικά πράγματα στον κόσμο της τέχνης, κι όχι μόνο στον κόσμο της τέχνης, το μυστικό βρίσκεται στην απλότητα, και στην τυπικότητα με την οποία εκφράζεται το απλό. Χωρίς να έχω πειστεί πως οι "Ικέτιδες" δεν είναι το πρώτο σωζόμενο θεατρικό κείμενο της ανθρωπότητας, πιστεύω πως είναι το πιο απλό θεατρικό κείμενο του κόσμου. Απλοϊκά έχουμε άπειρα, και μονοσήμαντα πάμπολλα. Τόσο όμως απλό και συνάμα τόσο φορτισμένο σπάνια θα συναντήσουμε στο παγκόσμιο θέατρο. Κ. Χ. Μύρης

[...] Αν μου επιτρέπεται να υπογραμμίσω μία μοναδικότητα της μεταφραστικής προσπάθειας που κάνω, αυτή είναι η απόλυτη ισοσυλλαβία κατά στίχο αρχαίου κειμένου και μετάφρασης. Η προσπάθεια αυτή άρχισε με τον "Προμηθέα Δεσμώτη", το 2005 και συνεχίσθηκε το 2006 με τις τραγωδίες της "Ορέστειας", και κατόπιν, κατά σειρά μετάφρασης, με τις τραγωδίες "Πέρσαι", "Επτά επί Θήβας" και, τέλος, "Ικέτιδες". Η ισοσυλλαβία είναι ένα εξωτερικό, ποσοτικό στοιχείο αλλά για μένα τουλάχιστον απολήγει σε μεταφραστικό εργαλείο που επιτρέπει την μεγαλύτερη δυνατή εγγύτητα κειμένου και μετάφρασης...

Οι "Ικέτιδες" είναι ίσως το πιο ονειρικό από τα επτά έργα. Πράγματι, σε ένα σημείο ο χορός τραγουδά έχοντας μπροστά του μια πραγματική εφιαλτική εικόνα: καθώς ο Αιγύπτιος εχθρός απειλεί να τις σύρει δια της βίας στα πλοία, οι κόρες ξεφωνίζουν (στίχοι 886-893): Με σέρνει στο ακρογιάλι Σαν αράχνη, βήμα-βήμα. Όνειρο! Ένα κακό όνειρο! Στην πραγματικότητα πάντως, (...) ολόκληρος ο εξωτικός μύθος, τον οποίο διάλεξε ο Αισχύλος ως βάση για το έργο του, μοιάζει πανάρχαιο όνειρο. Ακόμη και αν η τετραλογία, στην οποία ανήκε, είχε επιβιώσει ολόκληρη, υποψιαζόμαστε ότι η φαντα...

Εδώ ο Αισχύλος συνδυάζει σε ένα σκηνικό σύμπλεγμα και τους δύο παράγοντες της τραγικής περιπέτειας του οίκου των Ατρειδών: τον ανθρώπινο και το θεϊκό. Ο συνδυασμός επιτυγχάνεται με την οπτική αντιπαράθεση των αντίστοιχων συνόλων: απέναντι στις δαιμονικές διώκτριες στέκει ο θνητός Ορέστης. Στο δικαστήριο των θνητών ενόρκων προεδρεύει η θεά Αθηνά. Σ' αυτούς τους αντιθετικούς συνδυασμούς αναπαράγονται και το αρχικό αδιέξοδο και η τελική άρση του. Ο Ορέστης τρίτος κρίκος στην αλυσίδα μιας ανανεούμενης καταστροφής, ανάγει τον προβληματισμό του στη σφαίρα των θεών, από όπου τον ε...

Ο Ορέστης ικετεύει τον Απόλλωνα για τον εξαγνισμό του οίκου του. Με εντολή του θεού πηγαίνει στην Αθήνα, όπου, καταδιωκώμενος πάντα από τις Ερινύες, προσπέφτει στο άγαλμα της Αθηνάς. Δικάζεται και με την ψήφο της θεάς αθωώνεται. Οι εκδικήτριες Ερινύες μεταβάλλονται σε πνεύματα συγχώρησης, Ευμενίδες, και εγκαθίστανται στο ιερό τους στον Άρειο Πάγο. Το αναπόδραστο της τιμωρίας, η ταλάντευση του ανθρώπου ανάμεσα στη βούλησή του και το θείο θέλημα, η τύφλωση από το πάθος, η εκδίκηση και ο εξιλασμός είναι το σκηνικό των ιδεών της Ορέστειας που ολοκληρώνεται με την τραγωδία αυτή.