Ionesco Eugène 1909-1994
Ionesco Eugène
Ο Ευγένιος Ιονέσκο γεννήθηκε στη Σλάτινα της Ρουμανίας το 1909 από Ρουμάνο πατέρα και Γαλλίδα μητέρα, και πέθανε στο Παρίσι το 1994. Το 1942 εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Γαλλία, όπου επρόκειτο να γνωρίσει την αναγνώριση ως θεατρικός συγγραφέας. Τα πρώτα του έργα "Η φαλακρή τραγουδίστρια" (1950),"Το μάθημα" (1951), "Οι καρέκλες" (1953), "Ο Αμεδαίος ή πώς να το ξεφορτωθείτε" (1954), "Ο Ιάκωβος ή η υποταγή" (1955) σηματοδοτούν την εμφάνιση του θεάτρου του παραλόγου. Απαλλαγμένα από όλα τα τεχνάσματα της ψυχολογίας και της θεατρικότητας, χαρακτηρίζονται προκλητικά, κριτικά, επαναστατικά. Οι θεατρικοί κώδικες καταστρατηγούνται, η αριστοτελική λογική ανατρέπεται, η επικοινωνιακή δύναμη της γλώσσας αμφισβητείται με αποτέλεσμα να επικρατεί ασάφεια και πολλαπλότητα ερμηνειών. Στα έργα αυτά αφθονούν τα λεκτικά παιχνίδια, ο ξέφρενος ρυθμός, ο πολλαπλασιασμός των αντικειμένων, το γκροτέσκο, τα οποία υποκρύπτουν τις αδυναμίες του ανθρώπου, τα βαθύτερα ένστικτά του, τις αγωνίες του. Μετά το 1958, τα έργα του Ιονέσκο κερδίζουν σε σαφήνεια και βάθος καθώς περιορίζεται η φαντασία και το ονειρικό στοιχείο. Αυτό που απασχολεί περισσότερο το συγγραφέα είναι η τραγικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης. Οι παραλογισμοί και το γκροτέσκο παραχωρούν τη θέση τους σε έργα όπως "Ο βασιλιάς πεθαίνει" (1962), "Η δίψα και η πείνα" (1965), "Παιχνίδια σφαγής" (1970), όπου επικρατούν μεταφυσικοί προβληματισμοί και απαισιοδοξία. Παράλληλα, η πολιτική, με την ευρεία έννοια του όρου, παρέχει στον Ιονέσκο τη δυνατότητα να γράψει έργα όπως "Ρινόκερος" (1960), "Μακμπέτ" (1972) , "Μαξιμιλιέν Κόλμπ" (1980) με θέματα την αντίσταση στο φανατισμό, το καταστρεπτικό πάθος της εξουσίας αλλά και την αναγκαιότητα ελευθερίας σκέψης και δράσης ως υπέρτατα αγαθά.
Σημειώσεις και αντισημειώσεις
Ionesco Eugène 1909-1994
Θεωρία (1982)
"Ο Ιονέσκο, κάθε άλλο παρά επιδειξιομανής είναι, δεν κυνηγάει τους προβολείς της δημοσιότητας, δεν είναι ένας γελοίος κλόουν που κάνει λογής καμώματα, όπως θέλουν να τον παρουσιάζουν οι λαϊκές φυλλάδες. Οι λαϊκές φυλλάδες έχουν χαρακτηριστική τάση να παρεξηγούν, παρερμηνεύοντας, τις ιδιοτροπίες μιας δημιουργικής προσωπικότητας, που 'ναι ταυτόχρονα δύσκολη και σύνθετη. Ο Ιονέσκο, λοιπόν, μας παρουσιάζεται σαν ένας καλλιτέχνης ασυμβίβαστης αγνότητας, ο οποίος παραδέχεται πλήρως πως η αβεβαιότητα κι η ασυνέπεια που μπορεί να παρουσιάζει μια δημιουργική προσωπικότητα, εξαρτάται...
Ο βασιλιάς πεθαίνει
Ionesco Eugène 1909-1994
Παρισιάνου Α.Ε.
"Ο βασιλιάς πεθαίνει" σημαδεύει την είσοδο του Ιονέσκο σ' ένα καινούργιο επίπεδο, κλασικής σχεδόν κυριαρχίας πάνω στη φόρμα. Ο Μπερανζέ εδώ είναι ένας βασιλιάς μ' εξασθενημένη δύναμη, το βασίλειό του καταρρέει -μαθαίνει πως θα πεθάνει μέσα σε μιάμιση ώρα. Έτσι, το έργο ολόκληρο γίνεται αδυσώπητο, προκαθορισμένο τελετουργικό της κατάπτωσης και του θανάτου του βασιλία Μπερανζέ. Όταν δεν μπορεί πια να επιβληθεί στο Φύλακα, τον τελευταίο εναπομείναντα στρατιώτη, στην Παραμάνα, και στις δυο του γυναίκες, ο κόσμος γύρω του γκρεμίζεται, μέχρι και τα έπιπλα εξαφανίζονται. Και τέλο...
Μακμπέττ
Ionesco Eugène 1909-1994
Παρισιάνου Α.Ε.
Ο Μακμπέττ αποτελεί μια σύγχρονη ανάγνωση του έργου του Σαίξπηρ κάτω από το πρίσμα των έργων του Ζαρρύ και του Ντουανιέ Ρουσσώ. Επηρεασμένος από τη μελέτη του Πολωνού Ιαν Κοττ Σαίξπηρ ο Σύγχρονός μας, ο Ιονέσκο επιχειρεί να παρουσιάσει τη libido dominandi και την καταστροφική δύναμή της, δίνοντας προτεραιότητα στον πολιτικό προβληματισμό σε βάρος του τραγικού και της ηθικής αναζήτησης που αποτελούσαν τα βασικά θέματα του έργου του Άγγλου δραματουργού.