Puskin Aleksandr Sergeevic 1799-1837
Puskin Aleksandr Sergeevic
Ο Αλέξανδρος Σεργκέγεβιτς Πούσκιν γεννήθηκε στη Μόσχα, στις 26 Μαΐου 1799 και πέθανε στην Πετρούπολη, στις 29 Ιανουαρίου 1837. Το έργο του αποτελείται από λυρικά και επικά ποιήματα, μυθιστορήματα (πεζά και σε στίχους), διηγήματα, ιστορικές πραγματείες και κριτικές. Ο Πούσκιν θεωρείται όχι μόνον ο μεγαλύτερος συγγραφέας της χώρας του, αλλά και κάτι περισσότερο: η προσωποποίηση του ρωσικού πνεύματος. Από την πλευρά τού πατέρα του, κατάγεται από μία από τις παλαιότερες οικογένειες της ρωσικής αριστοκρατίας, ενώ από την πλευρά της μητέρας του ήταν απ' ευθείας απόγονος ενός αβησσυνού πρίγκηπα. Παιδί ακόμη έχει την ευκαιρία να γνωρίσει τα μεγαλύτερα πνεύματα της εποχής, όπως τον ιστορικό Καραζμίν. Το 1811 σε ηλικία 12 ετών μπαίνει στο αυτοκρατορικό Λύκειο του Τσάρκογε Σέλο, όπου έλαβε ανώτερη μόρφωση. Τα ποιήματά του της εποχής του λυκείου είναι ποικίλα: δημοφιλή ρομάντζα, πατριωτικοί στίχοι, τοπία του Όσιαν, στιχάκια έντονα επηρεασμένα από τον Παρνύ και τον Ντερζάβιν, επιστολές κ.λπ. Το 1817 αποπειράται ένα μεγάλο ποίημα πατριωτικού χαρακτήρα, το "Ρουσλάν και Λιουντιμίλα" ένα σύνθετο έργο, κάπως ψυχρό μα έξοχο και με άριστη δομή, το οποίο καθιερώνει την προκαθεδρία του στη ρώσικη λογοτεχνία. Βαθιά επηρεασμένος από τον άνεμο του φιλελευθερισμού που σάρωνε την Ευρώπη, ο Πούσκιν ασχολείται συστηματικά με πολιτικά θέματα στα λυρικά του ποιήματα. Το 1820 εκτοπίζεται στη Βεσαρραβία και από τις εντυπώσεις του από τον Καύκασο γεννήθηκαν πολλά σημαντικά έργα: "Ο αιχμάλωτος του Καυκάσου", "Το συντριβάνι του Μπαχτσέ-Σαράι", "Οι αδελφοί ληστές" και πολλά άλλα λυρικά ποιήματα. Την περίοδο αυτή 1820-1821γράφει πολλά σκωπτικά ποιήματα και την "Γαβριηλιάδα". Το καλοκαίρι του 1823 πετυχαίνει τη μετάθεσή του στην Οδησσό όπου ξεκινά τους "Τσιγγάνους" και γράφει τα δύο πρώτα κεφάλαια του ποιήματος "Ευγένιος Ονιέγκιν" που οφείλει τη φόρμα του στην επιρροή του Μπάιρον. Το 1824 αρχίζει να γράφει τον "Μπορίς Γκοντούνωφ" και το 1826 η εξορία του τερματίζεται και ο Τσάρος Νικόλαος Α τον υποδέχεται θερμά στη Μόσχα, όπου μένει μόνο για δύο μήνες και ξαναγυρνά στο Μιχαηλόφσκογιε, όπου αρχίζει το πρώτο του πεζό "Ο Νέγρος του Μεγάλου Πέτρου". Το 1829 γράφει μέσα σε δεκαπέντε μέρες την "Πολτάβα", ένα αξιόλογο ποίημα που παρουσιάζει για πρώτη φορά την Ουκρανία στη ρώσικη λογοτεχνία. Μετά από ανεπιτυχείς προτάσεις γάμου ταξιδεύει στον Καύκασο απ' όπου επιστρέφει με μερικά ωραία ποιήματα και με το "Ταξίδι στο Ερζερούμ", ένα από τα καλύτερα πεζά του. Άλλα έργα του είναι: "Παραμύθια του τσάρου Σαλτάν" (1831), "Ντάμα Πίκα" (1834) κ.ά.
Ευγένιος Ονέγιν
Puskin Aleksandr Sergeevic 1799-1837
Δωδώνη (1983)
Το ποίημα γράφτηκε, σε μια οκταετία, γύρω στο 1830. Ο Μπελίνσκι, κορυφαίος ρώσος διανοούμενος του 19ου αιώνα, γράφει σε κάποιο κριτικό του σημείωμα: "Τα μέσα μας δεν φτάνουν για να κάνουμε μια δίκαιη κρίση σ' ένα έργο σαν αυτό". Το μέγεθος του ποιήματος το κατατάσσει στα έπη. Ο έρωτας του Ευγένιου, της Τατιάνας, του Βλαδίμηρου, της Όλγας, δεν είναι τίποτα μπροστά στον έρωτα του Πούσκιν για τη Ρωσία, το λαό της, τις αξίες αυτού του λαού, τη γλώσσα του. Ο Πούσκιν "παντρεύει" μια ερωτική ιστορία μ' ένα ταξίδι στην απέραντη χώρα του. Δεν παύει να εξυμνεί τη Ρωσία κρίνει όμως...
Εξεγερμένοι ποιητές
Συλλογικό έργο
Εκάτη (2016)
Και οι πέντε ποιητές των πολιτικών ποιημάτων που συμπεριλαμβάνονται σε αυτή τη συλλογή έχουν κάτι να πουν εναντίον του καθεστώτος της εποχής τους. Τα τρία πρώτα στηλιτεύουν σκληρά το τσαρικό καθεστώς που στήριζε τους δυνατούς. Ο Ραγέφσκι εντάχθηκε στο κίνημα των ανώτερων αξιωματικών -των Δεκεμβριστών όπως ονομάστηκαν, επειδή εξεγέρθηκαν μήνα Δεκέμβρη- οι οποίοι είχαν βασικό αίτημα να δοθεί σύνταγμα στον λαό. Ο Πούσκιν δίνει κουράγιο στους Δεκεμβριστές, ο Νεκράσοφ διευκρινίζει στον νεαρό Βάνια ότι δεν έφτιαξε ο λόρδος Κλέιμιχελ τις σιδηροδρομικές γραμμές, όπως ισχυρίζεται...
Δον Ζουάν (Ο πέτρινος καλεσμένος). Σκηνές από τον καιρό των ιπποτών
Puskin Aleksandr Sergeevic 1799-1837
Κοροντζής (2005)
Αν πιστέψουμε το μεγάλο Ρώσο αισθητικό και κριτικό Μπελίνσκι, ο "Δον Ζουάν" αποτελεί από την άποψη της τέχνης "το καλύτερο έργο το Πούσκιν". Ακόμα, πρέπει να σημειωθεί ότι η ίδια η ζωή του Πούσκιν, δείχνει ορισμένα κοινά γνωρίσματα με την ιστορία του Δον Ζουάν. Απ' όλα τα έργα του Πούσκιν, ο "Δον Ζουάν" είναι αυτό που ανεβάστηκε περισσότερες φορές στη σκηνή. Οι ηθοποιοί τις περισσότερες φορές καταλαβαίνουν το έργο, ο καθένας με τον δικό του τρόπο, αφού και το ίδιο το έργο θέτει ορισμένα ερωτηματικά, όπως για παράδειγμα κατά πόσον ήταν ειλικρινής η αγάπη του Δον Ζουάν...
Διηγήματα
Puskin Aleksandr Sergeevic 1799-1837
Ζαχαρόπουλος Σ. Ι. (1990)
Στα λίγα του διηγήματα, ο Πούσκιν είναι δωρικός στην έκφραση, ακριβής, χωρίς τίποτε το περιττό, ώριμος και με οξεία παρατηρητικότητα. Όλα είναι δείγματα της απαράμιλλης αφηγηματικής τέχνης του. Ο Πούσκιν περνώντας απ' το ρομαντισμό στο ρεαλισμό έθεσε τις βάσεις της νεώτερης ρωσικής λογοτεχνίας και είχε μεγάλη απήχηση στη λαϊκή συνείδηση τόσο το ποιητικό όσο και το αφηγηματικό γενικά έργο του.
Άλλη, καλύτερη, ζητώ ελευθερία...
Puskin Aleksandr Sergeevic 1799-1837
Ποταμός (2004)
[...] Ειδικά για την έκδοση μετέφρασα τα 30 ποιήματα του πρώτου μέρους -εκτός της "Αναγέννησης", αρ. 1, που είναι κι αυτή παλαιότερη μετάφραση. Δεν ανθολογώ τον Πούσκιν, ελπίζω όμως με την επιλογή που έχω κάνει να δοθούν κάποιες ευκαιρίες στον αναγνώστη να επικοινωνήσει με μερικές χαρακτηριστικές στιγμές από την ποίηση και τη ζωή του. Για το σκοπό αυτό, αντί μιας κάπως εμπεριστατωμένης φιλολογικής ξενάγησης, προτίμησα να συνοδεύσω τα ποιήματα με μερικά ιστορικά και ερμηνευτικά σχόλια. (από τον πρόλογο του Μήτσου Αλεξανδρόπουλου)