Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η εβραϊκή νεοτερικότητα ξετυλίχτηκε μεταξύ Διαφωτισμού και Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ανάμεσα στις ζυμώσεις που προετοίμασαν τη Χειραφέτηση και στο τραύμα που επέφερε η ναζιστική γενοκτονία. Άνθισε μέσα στους δυο αυτούς αιώνες με επίκεντρο την Ευρώπη, δημιουργώντας ένα ασυνήθιστο κύμα πνευματικού, λογοτεχνικού, επιστημονικού και καλλιτεχνικού πλούτου. Όμως η διαδρομή της εβραϊκής νεοτερικότητας εξαντλήθηκε. Αφού είχαν σταθεί βασική εστία της κριτικής σκέψης του δυτικού κόσμου, οι εβραίοι βρέθηκαν, με μια παράδοξη αντιστροφή, στην πλευρά της κυριαρχίας. Οι διανοούμενοι ανακλήθηκ...

Οι ανθρώπινοι τρόποι της συγγένειας είναι πραγματικά άπειροι. Πέρα από τις γενεαλογικές σχέσεις (που κι αυτές μπορεί να ορίζονται ποικιλότροπα), συγγένεια μπορεί να δημιουργεί η υιοθεσία ή η μετενσάρκωση, η συγκατοίκηση ή η συνωνυμία, η αδελφοποίηση ή η αγχιστεία, το μοίρασμα της τροφής ή μια ιστορία κοινής μετανάστευσης. Μπορεί κάποιος να είναι συγγενής με κάποιον άλλο επειδή γεννήθηκαν την ίδια μέρα, επειδή τηρούν τα ίδια ταμπού, ή ακόμα επειδή επιβίωσαν μαζί από κάποια περιπέτεια στον ωκεανό ή στους πάγους. Μπροστά σ' αυτή την ατέλειωτη ποικιλία, ορισμένοι έφτασαν στο συ...

Για περισσότερο από έναν αιώνα, ο διανοούμενος στάθηκε μια ενοχλητική φωνή, ένα κριτικό πνεύμα που δήλωνε την αλήθεια ενάντια στην εξουσία. Ο Ζολά, ο Όργουελ, η Άρεντ, ο Σαρτρ, για να αναφέρουμε λίγα μόνο ονόματα, ενσάρκωσαν αυτή τη μορφή σε διάφορες στιγμές. Σήμερα, η λέξη έχει χάσει κάθε κύρος, καθώς αποδίδεται συνήθως σε φλύαρες φιγούρες που γεμίζουν τις τηλεοπτικές οθόνες. Σύμφωνα με τον Έντσο Τραβέρσο, αυτή η έκλειψη έχει πολλαπλές αιτίες: το τέλος των ουτοπιών του 20ού αιώνα, τη συντηρητική στροφή της δεκαετίας του 1980, την εμπορευματοποίηση της κουλτούρας, τις απογο...

Το βιβλίο αυτό αναφέρεται στις τεχνικές μάχης που εφαρμόστηκαν κατά την περίοδο 3.000 π.Χ. έως 500 μ.Χ. Εξετάζει τακτικές που απαιτούνται για να επιτευχθεί η νίκη, καθώς και την τεχνολογία που διέθεταν οι αντίπαλες παρατάξεις, τονίζοντας πόσο λίγα έχουν αλλάξει σε μερικούς τομείς της τέχνης του πολέμου. Επιπλέον εξετάζονται οι ειδικές τεχνικές και τα υλικά που αναπτύχθηκαν για τον πολιορκητικό πόλεμο στον αρχαίο κόσμο, με παραδείγματα κλασικών μαχών.

Στην αφετηρία του έργου αυτού βρίσκεται οπωσδήποτε η περίφημη μελέτη Homo ludens -όμως ο Caillois απομακρύνεται γρήγορα από τον Huizinga για να επιχειρήσει τη δική του εξερεύνηση στο παιγνιακό σύμπαν. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου προτείνεται, με ιδιαίτερα πειστικό τρόπο, μία συστηματική κατάταξη των παιγνιδιών και εντοπίζονται οι παράγοντες και οι αρχές που διέπουν αυτή την, τόσο τυπική, ανθρώπινη δραστηριότητα. Εξετάζεται, επίσης, η διάχυση του παιγνιακού πνεύματος στη "σοβαρή" ζωή -τέλος, συζητούνται οι προγενέστερες απόψεις σχετικά με την καταγωγή, τη βαρύτητα και την ειδ...

Μέσα στα τελευταία χρόνια, μια σειρά ακροδεξιά κόμματα έχουν κάνει αισθητή την παρουσία τους, λίγο-πολύ παντού στην Ευρώπη. Δεν παρουσιάζονται πια σαν ανατρεπτικά αλλά παίζουν το χαρτί της θεσμικής κανονικότητας και εκμεταλλεύονται τη δυσαρέσκεια των λαϊκών τάξεων προσπαθώντας να γίνουν κόμματα εξουσίας. Ο Τραβέρσο, αναλύοντας τις διαφορές τους με τους ιστορικούς φασισμούς του 20ού αιώνα, προτείνει την έννοια του "μεταφασισμού", που τονίζει τη μεταβατική φύση ενός εν εξελίξει φαινομένου, στο οποίο οφείλουμε να επισημαίνουμε τόσο τη συνέχεια (τη συχνά συγκαλυμμένη ή και αποκ...

Στο βιβλίο αυτό ξαναδουλεύει ένα πολύ όμορφο βραβευμένο διήγημα της, στο οποίο μας διηγείται την ιστορία δυο κοριτσιών που προέρχονται από την κάστα του λαού του χώματος, που έχουν πιαστεί όμηροι μιας άλλης κάστας, σε μια κοινωνία σπαθιού και μεταξιού. Μας διηγείται την αποφασιστικότητα τους στη διεκδίκηση της δυνατότητας δημιουργίας ενός χώρου δικαιοσύνης ακόμα και εκεί που κάτι τέτοιο δείχνει παντελώς ανέφικτο. Το βιβλίο περιλαμβάνει δυο δημόσιες παρεμβάσεις της. Η πρώτη έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής στον αγγλόφωνο κόσμο μιας και ασκεί κριτική στη βιομηχανία των εκδόσεων μέ...

Μέσα στα τελευταία χρόνια, είδαμε, στις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες, μια "επιστροφή στα πράγματα" - σε αντιπαράθεση με μια μακρόχρονη πνευματική παράδοση που διαχώριζε το υποκείμενο από το αντικείμενο, το νου από την ύλη. Ο Hodder ξεκινάει με μια κριτική επισκόπηση των σχετικών θεωριών, από τη φαινομενολογία και τις σπουδές υλικού πολιτισμού και υλικότητας ως τον "εκτεταμένο νου" των γνωσιακών θεωρήσεων και τη Θεωρία Δράστη-Δικτύου, για να επισημάνει ότι όλες αυτές οι προσεγγίσεις συνήθως δεν φτάνουν ως τα ίδια τα πράγματα καθώς διατηρούν μια ανθρωποκεντρική προο...

Οι πιο ηλικιωμένοι λέγανε ότι έπραξα σωστά, οι νεότεροι έλεγαν ότι ήταν πολύ κρίμα να εξοντωθεί ένας ελέφαντας απλώς επειδή σκότωσε έναν κούλη. [...] Ωστόσο αναρωτιόμουνα συχνά αν κανένας άλλος είχε καταλάβει ότι πυροβόλησα τον ελέφαντα μόνο και μόνο επειδή δεν ήθελα να φανώ ηλίθιος.

Στο βιβλίο αυτό, ο Bellwood ξεδιπλώνει μια εκπληκτική εξιστόρηση των ανθρώπινων μεταναστεύσεων σε παγκόσμια κλίμακα, ξεκινώντας από τις απαρχές του είδους και την έξοδο από την Αφρική και φτάνοντας ως τα τέλη της προϊστορίας, λίγο πριν την αυγή της γραπτής ιστορίας. Το συμπέρασμα είναι ότι η τάση για μετανάστευση μπορεί να θεωρηθεί ειδοποιό γνώρισμα του ανθρώπου - κι ασφαλώς ότι οι αρχαίες μεταναστεύσεις, χιλιετίες πριν και σε αλλεπάλληλα στρώματα, δημιούργησαν τον κόσμο μέσα στον οποίο κινιόμαστε ακόμα σήμερα. Όμως, τι μπορούμε να γνωρίζουμε για εποχές τόσο απώτερες, πο...

"Οι αυτόχθονοι πολιτισμοί δεν εξαφανίζονται. Ο κόσμος της αυτοχθονίας είναι σήμερα τόσο πολυποίκιλος όσο ήταν ανέκαθεν. Παρ' όλες τις απαισιόδοξες προβλέψεις, σύμφωνα με τις οποίες οι αποικισμένοι πολιτισμοί επρόκειτο ν' απορροφηθούν μέσα στη νιρβάνα μιας νέας διεθνούς τάξης πραγμάτων, αυτή η ποικιλότητα δεν δείχνει κανένα σημάδι ύφεσης. [...] Οι αυτόχθονοι πολιτισμοί εκπροσωπούν μάλλον μια ιδιαίτερη μορφή νεοτερικότητας, η οποία χαρακτηρίζεται από μια κατοχύρωση και μια συνειδητή επανάκτηση της παράδοσης σε αντιπαράθεση με τη νεοτερικότητα που επικαλούνται τα μεταεποικιακά...

Όλοι, μολονότι για διαφορετικούς λόγους, ζητούν από τον Πόντιο Πιλάτο να σταυρώσει τον Ιησού. Αλλά, τι θα συμβεί αν αυτός βρει το κουράγιο να τους αψηφήσει; Αν, εν ονόματι της δικαιοσύνης, αδιαφορήσει για τη σταδιοδρομία και την ασφάλειά του; Αν ο σωτήρας σωθεί από την απροσδόκητα γενναία χειρονομία ενός σκεπτικιστή ρωμαίου αξιωματούχου, η γέννηση του χριστιανισμού ματαιώνεται και δεν πρόκειται να λάβει χώρα σχεδόν κανένα από τα γεγονότα που εικάζεται ότι θα συμβούν στις δύο επόμενες χιλιετίες. Ο Πιλάτος, θρεμμένος με ελληνορωμαϊκή παιδεία, είναι δύσπιστος απέναντι στις θρ...

Το "Πολιτισμός και πρακτικός λόγος" αποτελεί θεωρητικό δοκίμιο αλλά και εθνογραφία της δυτικής κοινωνίας. Το μεγαλύτερο μέρος του είναι αφιερωμένο στην επεξεργασία της έννοιας του πολιτισμού. Ο Sahlins ξαναγράφει την ιστορία της ανθρωπολογικής σκέψης ως ένα μακρύ αγώνα ανάμεσα στο "συμβολικό" και τον "πρακτικό λόγο". Στις σελίδες αυτού του βιβλίου, επίσης, παρουσιάζονται κριτικά οι συζητήσεις για την ευρετική εμβέλεια της μαρξιστικής θεωρίας και την εφαρμογή της στις λεγόμενες "πρωτόγονες" κοινωνίες, καθώς και το κατά πόσο είναι αναγκαία η ανάπτυξη δύο διακριτών θεωριών για...

Τα ζητήματα που έχουν γεννήσει τις πιο ζωηρές συζητήσεις και διαμάχες -όχι μόνο ανάμεσα σε πολιτικούς, σχολιαστές και ακαδημαϊκούς, αλλά μεταξύ όλων μας- τα τελευταία χρόνια: με άλλα λόγια, οι συνέπειες της παγκοσμιοποίησης, οι δυσκολίες της δημοκρατίας και οι απειλές της τρομοκρατίας, εξετάζονται με δηκτικότητα από τον Eric Hobsbawm. Όπως γνωρίζουμε καλά, όλα τούτα δεν αφορούν μόνο τις ειδήσεις, αλλά είναι κομμάτι της καθημερινής μας ζωής, από την κατάσταση της οικονομίας ως την έκταση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών μας, και ως τον φόβο -και τη φρικιαστική πραγματικότη...

Κίνηση για την κίνηση, αλλαγή για την αλλαγή, εκσυγχρονισμός για τον εκσυγχρονισμό, την κοινωνική επιφάνεια τη διατρέχει ένας αδιάκοπος κυματισμός, οι άνθρωποι καλούνται να συμμορφωθούν, να προσαρμοστούν, να τρέξουν, να ακολουθήσουν, αν θέλουν να γίνουν ή να παραμείνουν «σύγχρονοι». Πίσω από αυτόν τον «τροχαδισμό», κρύβεται μια άλλη, πραγματική κίνηση: η διαδικασία ενοποίησης του χρηματο-οικονομικού πεδίου σε παγκόσμια κλίμακα. Κι αν παρουσιάζεται σαν κάτι το μοιραίο και το αναπόφευκτο, δεν παύει να είναι αποτέλεσμα ανθρώπινων αποφάσεων και εσκεμμένων επιλογών. Πλάι της κι...

Ο στόχος αυτού του δοκιμίου δεν είναι να αποκαλύψει τα "αίτια" του εθνικοσοσιαλισμού, σε κάποια ντετερμινιστική προοπτική, αλλά μάλλον "ρίζες", δηλ. στοιχεία που συγκροτούν ένα ιστορικό φαινόμενο και γίνονται ουσιώδη συστατικά του μόνο αφού έχουν συμπυκνωθεί και αποκρυσταλλωθεί εντός του. Οι πολιτισμικές ρίζες του ναζισμού εντοπίζονται στον μακρό 19ο αιώνα, αφενός σε μια σειρά θεσμούς (φυλακή, στρατώνας, εργοστάσιο) που διέπονται από ένα σύνολο νέων αρχών (πειθαρχία του χρόνου και των σωμάτων, εξορθολογισμός της διοίκησης, υποταγή στις μηχανές) αφετέρου στην κατάχτηση κα...