Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"H έρευνα η οποία επιχειρείται εδώ προϋποθέτει το σκόπιμο πρόταγμα να είμαστε ιστορικοί και ταυτόχρονα κριτικοί, στο βαθμό που το ζητούμενο είναι, πέρα από κάθε πρόθεση καθοδήγησης, να προσδιοριστούν οι συνθήκες που κατέστησαν δυνατή την ιατρική εμπειρία όπως τη γνώρισε η νεότερη εποχή. Ας γίνει σαφές ότι το βιβλίο αυτό δεν γράφτηκε υπέρ μιας ιατρικής και εναντίον μιας άλλης ή εναντίον της ιατρικής και υπέρ της απουσίας ιατρικής. Εδώ, όπως και αλλού, πρόκειται για μια μελέτη που προσπαθεί να ανασύρει μέσα από την πυκνότητα του λόγου τις συνθήκες της ιστορίας του. Εκε...

"Η Γέννηση της Βιοπολιτικής", σειρά μαθημάτων που παρέδωσε ο Μισέλ Φουκώ στο Κολλέγιο της Γαλλίας από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο του 1979, συνεχίζει το Ασφάλεια, Επικράτεια, Πληθυσμός, σειρά μαθημάτων του προηγούμενου έτους. Ο Μισέλ Φουκώ, αφού κατέδειξε τον τρόπο με τον οποίο η πολιτική οικονομία κατά τον 18ο αιώνα σηματοδοτεί τη γέννηση μιας καινούργιας διακυβερνησιακής λογικής -λιγότερη διακυβέρνηση, μέσω της μέριμνας για μέγιστη αποτελεσματικότητα, με δεδομένη τη φυσικότητα των προς αντιμετώπιση προβλημάτων-, ασχολείται με την ανάλυση των μορφών αυτής της φιλελεύθερη...

Συλλογή κειμένων και συνεντεύξεων του Φουκώ, ανέκδοτων στα ελληνικά, που ξεκινούν με ένα από τα σημαντικότερα κείμενα του γάλλου φιλοσόφου (για τον Ζωρζ Μπατάιγ) και ολοκληρώνονται με ένα εξίσου διάσημο κείμενο για τις ετεροτοπίες. Ανάμεσα στο πρώτο και το τελευταίο κείμενο, μια σειρά παρεμβάσεις φωτίζουν τη διαδρομή του Φουκώ, από τις "Λέξεις και τα πράγματα" (κι ακόμη νωρίτερα, από τις πρώτες μελέτες για την ψυχολογία και τη λογοτεχνία) μέχρι την "Ιστορία της σεξουαλικότητας", από την προβληματική της αρχαιολογίας των επιστημών του ανθρώπου μέχρι την προβληματική της αισθ...

Η ριζοσπαστική και νιτσεϊκή πολιτική σκέψη του Φουκώ γίνεται εμφανής στη συζήτηση αυτή για τη λαϊκή δικαιοσύνη με τους Μπενί Λεβί και Αντρέ Γκλούκσμαν, που πραγματοποιήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου του 1972. Το ζήτημα είναι κατά πόσο τα δικαστήρια αποτελούν κατάλληλες μορφές λαϊκής δικαιοσύνης. Ο Φουκώ θεωρεί ότι τα δικαστήρια είναι μορφές χειραγώγησης της λαϊκής δικαιοσύνης, η οποία, αντίθετα, πρέπει να ασκείται από τις μάζες τις ίδιες και να μη βασίζεται "σε μια οικουμενική και αφηρημένη ιδέα για τη δικαιοσύνη" αλλά στην ίδια την εμπειρία των μαζών. Στην παρούσα έκδοση περιλ...

Η τρίτομη "Ιστορία της Σεξουαλικότητας" ("Η βούληση για γνώση", "Η χρήση των ηδονών", "Η επιμέλεια εαυτού") προεκτείνει τις έρευνες των βιβλίων "Η αρχαιολογία της γνώσης" και "Επιτήρηση και τιμωρία". Ο πρώτος τόμος επικεντρώνεται στον αστερισμό των φαινομένων που συνήθως περιγράφονται με τους όρους "σεξουαλικότητα" και "σεξ". Δεν επιχειρεί να καταδείξει μια υποτιθέμενη "καταστολή" της σεξουαλικότητας προκειμένου να συμβάλει στην "απελευθέρωσή" της, αλλά να αναλύσει με ποιον τρόπο διαμορφώθηκε μια βούληση για διεξοδική γνώση του σεξ, η οποία πήρε τη μορφή μιας "επιστήμης της...

Ίσως σήμερα να ντρεπόμαστε για τις φυλακές μας. Όσο για τον 19ο αιώνα, ήταν περήφανος για τα φρούρια που έχτιζε στις παρυφές και ενίοτε στο κέντρο των πόλεων. Γοητευόταν απ' αυτή τη νέα ηπιότητα που αντικαθιστούσε τα ικριώματα. Επαιρόταν ότι δεν τιμωρεί πια τα σώματα και ότι γνωρίζει εφεξής να αναμορφώνει τις ψυχές. Αυτοί οι τοίχοι, αυτά τα μέτρα ασφαλείας, αυτά τα κελιά αντιπροσώπευαν ένα συνολικό εγχείρημα κοινωνικής ορθοπεδικής. Αν κλέψει κάποιος, μπαίνει φυλακή. Αν βιάσει, μπαίνει φυλακή. Αν σκοτώσει, μπαίνει φυλακή. Από πού προέκυψε αυτή η παράξενη πρακτική κι αυτό...

Το έργο των ιντιμιστών ζωγράφων προσδιορίζεται ως μια απόσυρση από την κοινωνία, ως μια επιστροφή στον ιδιωτικό χώρο. Τα χαρακτηριστικά αυτής της στροφής παρατηρούνται κυρίως τον 19ο αιώνα. Η "εφεύρεση της ατομικότητας" αποτελεί ένα προϊόν αυτού του αιώνα. Τότε, δεν πραγματοποιείται απλά ένας διαχωρισμός ανάμεσα στο δημόσιο χώρο και τον ιδιωτικό. Αυτή η διάκριση είναι, άλλωστε, ένα συστατικό στοιχείο της αστικής κοινωνίας και προλέγεται αιώνες πριν. Η διάκριση του δημόσιου/ιδιωτικού γίνεται, τώρα, μέσα από την προβολή ενός καινούργιου στόχου, την ανακάλυψη και την έκφραση τ...

Το έργο των ιντιμιστών ζωγράφων προσδιορίζεται ως μία απόσυρση από την κοινωνία, ως μία επιστροφή στον ιδιωτικό χώρο. Τα χαρακτηριστικά αυτής της στροφής παρατηρούνται κυρίως τον 19ο αιώνα. Η "εφεύρεση της ατομικότητας" αποτελεί ένα προϊόν αυτού του αιώνα. Τότε, δεν πραγματοποιείται απλά ένας διαχωρισμός ανάμεσα στο δημόσιο χώρο και τον ιδιωτικό. Αυτή η διάκριση είναι, άλλωστε, ένα συστατικό στοιχείο της αστικής κοινωνίας και προλέγεται αιώνες πριν. Η διάκριση του δημόσιου / ιδιωτικού γίνεται, τώρα, μέσα από την προβολή ενός καινούργιου στόχου, την ανακάλυψη και την έκφραση...

Αρκεί μονάχα οι άνθρωποι να κυριαρχούν επί των άλλων ανθρώπων, για να γεννηθεί η διαφοροποίηση των αξιών. Αρκεί ορισμένες τάξεις να κυριαρχούν επί των άλλων τάξεων για να γεννηθεί η ιδέα της ελευθερίας. Αρκεί οι άνθρωποι να ιδιοποιηθούν και να καθυποτάξουν τα πράγματα που χρειάζονται για να ζήσουν, αρκεί να τους επιβάλλουν μία διάρκεια που τα ίδια τα πράγματα δεν διαθέτουν, ή να τα αφομοιώσουν διά της βίας, και ιδού η γένεση της λογικής. Η σχέση κυριαρχίας δεν είναι "σχέση", όπως ακριβώς ο τόπος όπου ασκείται η κυριαρχία δεν είναι τόπος. Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος για τον...

"Έργο: αυτό που είναι ικανό να εισάγει κάποια σημαντική διαφορά στο πεδίο της γνώσης, με τίμημα έναν ορισμένο κόπο εκ μέρους τόσο του συγγραφέα όσο και του αναγνώστη, και με τελική ανταμοιβή μια ορισμένη απόλαυση, ήτοι πρόσβαση σε μια διαφορετική μορφή της αλήθειας". Μισέλ Φουκώ

Τα μαθήματα του Μισέλ Φουκώ στο College de France (Κολλέγιο της Γαλλίας) έχουν αφήσει εποχή. Το παρόν βιβλίο περιέχει έντεκα από αυτά (ακαδημαϊκό έτος 1974-75). Ερευνώντας πολλές και ποικίλες πηγές (εκκλησιαστικές, νομικές και ιατρικές), ο Φουκώ μελετάει το πρόβλημα των επίφοβων εκείνων ατόμων που ο 19ος αι. ονόμασε "les anormaux", "οι ανώμαλοι", οι μη κανονικοί. Διακρίνει τρεις βασικούς τύπους: το τέρας, τον αδιόρθωτο και τον αυνανιζόμενο. Μέσα από τη μελέτη αυτών των τύπων, και στο πλαίσιο πάντα της γενικότερης προβληματικής του για τη σχέση γνώσης και εξουσίας, εκείνο πο...

Στα 1961 ο Μισέλ Φουκώ δημοσιεύει την Ιστορία της τρέλας κατά την κλασική εποχή και δύο χρόνια αργότερα ο "μαθητής" του Ζακ Ντεριντά απαντά με μια βιβλιοκρισία πλέον του δέοντος "κριτική" (η οποία συμπεριελήφθη αργότερα στο βιβλίο του Γραφή και διαφορά), για να ακολουθήσει η απάντηση του Φουκώ που ενσωματώθηκε ως επίμετρο στη νέα έκδοση του βιβλίου του. Πρόκειται λοιπόν για ένα "διάλογο" γύρω από την ιστορική προσέγγιση της τρέλας. Σε αυτή τη σφοδρή αντιπαράθεση δασκάλου-μαθητή, που διεξάγεται πάντως με όλους τους κανόνες του καλώς αγωνίζεσθαι, ο Έλληνας αναγνώστης μπορε...

Τα κείμενα αυτού του τόμου επιχειρούν να μελετήσουν το θάνατο, τη θνητότητα και τη διαχείρισή τους με κοινωνικούς και πολιτικούς όρους. Στέκονται κριτικά στις τάσεις φυσικοποίησης των αιτίων και των συνθηκών θανάτου, στις κυρίαρχες αφηγήσεις και διαδικασίες που νομιμοποιούν πρακτικές εξόντωσης των επικίνδυνων Άλλων και διερευνούν τις πολιτικές προϋποθέσεις και ιεραρχίες με βάση τις οποίες οι έννοιες της ανθρώπινης ζωής και του ανθρώπινου θανάτου επιδέχονται διαφορετικές αξιολογήσεις. Ακόμη επιχειρούν να φέρουν στο προσκήνιο την ανατρεπτική δυναμική του απειλούμενου ή νεκρού...

Τα κείμενα που απαρτίζουν τον παρόντα τόμο (κείμενα με μορφή συζητήσεων και συνεντεύξεων) καλύπτουν μια σημαντική περίοδο της ζωής του Μισέλ Φουκώ. Εκτείνονται από το '72 μέχρι τις αρχές του '84. Παρότι διατρέχονται πρωτίστως από τη θεματική της εξουσίας (δηλαδή των "σχέσεων εξουσίας"), αναφέρονται επίσης σε πλήθος άλλων ζητημάτων: την αρχαιολογία της γνώσης, την πολιτική, την έλλειψη πολιτικής φαντασίας, την έννοια του συμβάντος, τον Μάη του '68, τη σxέση του Φουκώ με τον Μαρξισμό και την αριστερά, και τέλος την επιμέλεια εαυτού ως ηθική πρακτική. Περιέχονται τα κείμενα...

Ο άνθρωπος δεν είναι το αυτονόητο επίκεντρο και αντικείμενο της επιστήμης, παρά μια σχετικά πρόσφατη επινόηση προορισμένη να εξαφανιστεί στο προσεχές μέλλον. Γιατί ανέκυψε στο πλαίσιο ενός ορισμένου τύπου σκέψης, ο οποίος διαμορφώθηκε μόλις κατά τον δέκατο ένατο αιώνα και διαδέχτηκε άλλους τύπους σκέψης, θεμελιακά διαφορετικούς και ολότελα ξένους προς ό,τι αργότερα ονομάστηκε "άνθρωπος". Μελετώντας κυρίως την εξέλιξη των επιστημών της γλώσσας, της ζωής και της οικονομίας από τον 16ο ως τον 19ο αιώνα ο συγγραφέας δείχνει ότι αυτοί οι τύποι σκέψης αποτελούν κλειστές και αυτοτ...

Μέσα από τις "γραμμές πτήσεων", όπως θα έλεγε ο Deleuze, που δημιουργούν οι Heidegger, Schleiermacher, Tanesini, De Man, Foucault, και Gatens επιχειρούμε να διερμηνεύσουμε τις ενδιαφέρουσες "συναρμογές" του γίγνεσθαι της γλώσσας. Έτσι, η Φιλοσοφία της Γλώσσας, καθώς δεν είναι απλά αναπαραστατική ή ενδοσκοπική, μας δείχνει τον τρόπο της αργής ανάγνωσης των ιδεών και της δημιουργικής σκέψης, μέσα από ένα εμπειρικό αισθητισμό και μια γλώσσα που βούλεται να είναι. Τα κείμενα του παρόντος βιβλίου συνιστούν τα εισιτήρια των εν λόγω πτήσεων και καλούν τον αναγνώστη να ταξιδέψει με...

Από τον Πινέλ, τον Τιουκ, τον Βάγκνιτς [Pinel, Tuke, Wagnitz] και μετά, γνωρίζουμε ότι οι τρελοί, για ενάμιση αιώνα, υποβλήθηκαν στον κανονισμό αυτού του εγκλεισμού, καθώς και ότι μια μέρα θα τους ανακαλύψουμε μέσα στις αίθουσες του Γενικού Νοσοκομείου μέσα στα απομονωτήρια των κατέργων· θα αντιληφθούμε ότι είχαν αναμειχθεί με τον πληθυσμό των "Workhouses" ή των "Zuchthausern" [σωφρονιστηρίων]. Ωστόσο, δεν συνέβη ποτέ να διευκρινισθεί με σαφήνεια ποια ήταν εκεί η καταστατική θέση τους, ούτε αποσαφηνίσθηκε ποτέ τι νόημα είχε αυτή η γειτνίαση, που φαινόταν να καθορίζει την ίδ...

Περιέχει τις ενότητες: - Αλήθεια και εξουσία - Εγκλήματα και τιμωρίες στην Ε.Σ.Σ.Δ. και αλλού - Χώρος, γνώση και εξουσία - Όχι στον βασιλιά σεξ - Για τη γενεαλογία της ηθικής - Πολιτική και ηθική

Στις αρχές της δεκαετίας του '70 και με αφορμή κάποιες ταινίες που έθιγαν το ζήτημα της αντίστασης του γαλλικού λαού κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, όπως και τη σχέση ναζισμού και σεξουαλικότητας, ο Μισέλ Φουκώ δίνει μια συνέντευξη σ' ένα από τα καλύτερα κινηματογραφικά περιοδικά παγκοσμίως, το "Cahiers du Cinema". Σ' αυτήν ο μεγάλος γάλλος διανοητής δεν αρκείται σε κάποιες καίριες επισημάνσεις σχετικά μ' αυτές τις ταινίες, αλλά προχωρεί και σε ουσιαστικές παρατηρήσεις τόσο αναφορικά με τη μνήμη των προλεταριακών αγώνων όσο και με το φασιστικό-ναζιστικό φαινόμεν...

"Αν με τη λέξη "δημοκρατία" εννοούμε την πραγματική άσκηση της εξουσίας από έναν πληθυσμό που δεν είναι ούτε διαιρεμένος ούτε διατεταγμένος ιεραρχικά σε τάξεις, τότε είναι φανερό ότι απέχουμε πολύ από τη δημοκρατία. Είναι ολοφάνερο όμως ότι ζούμε κάτω από ένα καθεστώς δικτατορίας της τάξης, εξουσίας της τάξης, που επιβάλλεται με τη βία, ακόμη κι όταν τα όργανα αυτής της βίας είναι θεσμικά και συνταγματικά· και στο βαθμό αυτόν δεν τίθεται ζήτημα δημοκρατίας για μας" αναφέρει μεταξύ άλλων ο Μισέλ Φουκό στο βιβλίο αυτό, που αποτελείται από μια συλλογή συνεντεύξεων, συζητήσεων...