Μουτσόπουλος Νίκος Κ. 1927-2019
Moutsópoulos Níkos K.
Ομότιμος καθηγητής του Αρχιτεκτονικού Τμήματος της Πολυτεχνικής Σχολής του Α.Π.Θ., o Νικόλαος Μουτσόπουλος του Κωνσταντίνου, γεννήθηκε το 1927 στην Αθήνα. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο και μετεκπαιδεύτηκε στη Γαλλία. Διδακτορικό δίπλωμα έλαβε από την Αρχιτεκτονική Σχολή του Ε.Μ.Π. Διπλωματούχος της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ., όπου και δίδαξε κατ' ανάθεση το μάθημα της Χριστιανικής Αρχαιολογίας και Τέχνης. Το 1958 εκλέγεται τακτικός καθηγητής στην Έδρα της Αρχιτεκτονικής Μορφολογίας στο Αρχιτεκτονικό Τμήμα της Πολυτεχνικής Σχολής του Α.Π.Θ. Είχε ασχοληθεί με τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή εκκλησιαστική αρχιτεκτονική και τη μελέτη της βυζαντινής και της παραδοσιακής κατοικίας και τέχνης. Έγραψε σχετικές μελέτες και είχε διοργανώσει και μετάσχει σε πολλά διεθνή και τοπικά επιστημονικά συνέδρια. Είχε διενεργήσει ανασκαφές σε διάφορα σημεία της Ελλάδας. Ασχολήθηκε με τη μελέτη και την καταγραφή των οχυρών οικισμών και κάστρων του βορειοελλαδικού χώρου και με θέματα συγκριτικής μορφολογίας. Είχε εκπονήσει την αρχιτεκτονική μελέτη του Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών στην Ιερά Μονή Βλατάδων στη Θεσσαλονίκη και του καθολικού και του Συνοδικού του Ιερού Ησυχαστηρίου του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στη Σουρωτή. Διετέλεσε πρόεδρος σε διεθνή και εθνικά επιστημονικά συμβούλια. Είχε εργασθεί ως υπεύθυνος στην αναστήλωση του Παναγίου Τάφου. Ήταν αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, της Academia Pontaniana της Νεαπόλεως και της Ακαδημίας Επιστημών της Βουλγαρίας, καθώς και επίτιμος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Σόφιας. Έφυγε από τη ζωή στις 14 Μαρτίου 2019, σε ηλίκα 92 ετών.
Διαδρομή αυτογνωσίας
Μουτσόπουλος Νίκος Κ.
Νησίδες (2000)
Τα παιδικά χρόνια, οι σπουδές στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο με δασκάλους τον Πικιώνη, τον Χατζηκυριάκο-Γκίκα, τον Εγγονόπουλο, η γνωριμία με τον Τσαρούχη, σκέψεις για τον αρχιτέκτονα και την αρχιτεκτονική, για τα ιστορικά και πολιτιστικά μνημεία, για τα όρια του ελληνισμού και για την Ρεντίνα και τον θάνατο του Ευριπίδη...
Διαδρομή αυτογνωσίας
Μουτσόπουλος Νίκος Κ.
Νησίδες (2001)
Ταξιδεύοντας στην Ιορδανία, στην Ιερουσαλήμ, στο Σινά, στο Ιράκ, στο Ιράν, στον πολικό κύκλο, στη σοβιετική Αρμενία, στην Ταϋλάνδη, στη γειτονική Βουλγαρία...
Θεσσαλονίκη
Αλέξανδρος (2002)
Οι βυζαντινές εκκλησίες της Άρτας
Μουτσόπουλος Νίκος Κ.
Παρατηρητής (2002)
...Η Βυζαντινή Άρτα αποτελεί το πιο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα ανάδυσης μέσα από τα ερείπια του ένδοξου οικιστικού παρελθόντος (της Αμβρακίας και της Νικοπόλεως) της νέας ζωής. Αυτό εκφράζεται με την εκμετάλλευση των αρχαίων οικοδομικών υλικών, ιδίως των αρχιτεκτονικών και γλυπτικών μελών, τα οποία ενσωματώνονται οργανικά στα νέα κτίσματα διατηρώντας όμως παράλληλα τη μορφολογική τους αυτοτέλεια. Επίλεκτο και πλούσιο αρχιτεκτονικό υλικό βλέπουμε να χρησιμοποιείται με μια ιδιότυπη ευαισθησία σε αντίστοιχες θέσεις, με σεβασμό στις αξίες του αρχαίου, ρωμαϊκού και παλαιοχρισ...
Θεσσαλονίκη
Καρδαμίτση - Αδάμη Μάρω 1945-
Μουσείο Μπενάκη (2002)
Η νέα έκδοση του Τμήματος των Αρχείων της Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής επισημοποιεί ορισμένες αρχές βασικής σημασίας για τη λειτουργία του Μουσείου Μπενάκη, από τις οποίες θα πρέπει να εξαρθεί ο "ανοικτός" χαρακτήρας ενός πνεύματος που ενθαρρύνει της συνεργασία με άλλους ομόλογους φορείς, αντίστοιχα ιδρύματα και ένα μεγάλο αριθμό Ελλήνων και ξένων μελετητών. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η επιστημονική επιτροπή του τμήματος και η Μάρω Καρδαμίτση - Αδάμη, στις εφαπτόμενες ιδιαίτερα στενών σχέσεων με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο και...
Η πασσαλόπηκτη κατοικία ενός λιμναίου νεολιθικού οικισμού
Μουτσόπουλος Νίκος Κ.
University Studio Press (2003)
Επιχειρείται σκιαγραφία της προϊστορίας των ανακαλύψεων των λιμναίων οικισμών που αποκαλύφθηκαν στα τέλη του 19ου αιώνα στις κοιλάδες που δεσπόζουν στους πρόποδες των Άλπεων και στην περιοχή των λιμνών που δημιουργήθηκαν στην ευρύτερη περιοχή, μετά την τήξη των πάγων. Οι λιμναίοι αυτοί οικισμοί της νεολιθικής εποχής και της εποχής του χαλκού έχουν διασώσει πολύτιμες μορφές λιμναίων πασσαλόπηκτων οικιών, αντίστοιχες των οποίων έχουν επισημανθεί σε αλβανικές περιοχές και στον μακεδονικό χώρο στην περιοχή της Καστοριάς (στο Δισπηλιό). Γίνεται προσπάθεια διερεύνησης των μορφώ...
Σταυρωμένοι κίονες
Μουτσόπουλος Νίκος Κ.
Κοάν (2004)
Οι ναοί της ορθοδοξίας -οι βυζαντινοί ναοί- αποτελούν αληθινές κιβωτούς όπου φυλάσσουν, όχι μόνο τις αρχαιότερες διδακτικές απεικονίσεις της Ευαγγελικής διδασκαλίας, αλλά, εντός τους, κάθε τμήμα τους, όπως διαμορφώθηκε κατά τη διάρκεια των δύο χιλιετιών, διατηρεί πρωταρχικές συμβολικές μορφές, όπως αποκρυσταλλώθηκαν με βάση τη διδασκαλία και τις υποδείξεις των πατέρων της Εκκλησίας. Η συστηματική έρευνα στις πηγές, η παρατήρηση και η επαλήθευση των μαρτυριών οδήγησε τον συγγραφέα στην επισήμανση (αποκάλυψη) σημαντικών μυστικών αποτροπαϊκών επεμβάσεων σε δομικά στοιχεία (αρχ...
Άγνωστα βυζαντινά κάστρα της Μακεδονίας
Μουτσόπουλος Νίκος Κ.
Νησίδες (2004)
Οι λόγοι της επιλογής μιας θέσεως, κατά την αρχαιότητα, με τη μεγαλύτερη ακρίβεια, είναι πολλοί και δεν είναι καθόλου εύκολο να καθοριστούν όλοι. Η διάγνωση των αιτίων που οδήγησαν στην επιλογή μιας συγκεκριμένης θέσεως για την ανέγερση ενός ναού, κάποιου μνημείου αργότερα, ενός μοναστηριού, στους διάφορους λαούς, θα έδινε τη λύση σε άπειρα προβλήματα. Σήμερα, με τις γνώσεις που διαθέτουμε, διαβλέπουμε τη βούληση των ιδρυτών και των αρχιτεκτόνων στην επιλογή μιας θέσεως. Οι θέσεις αυτές ποικίλλουν και έχουν σχέση με αιτήματα προσπελάσεως, άμυνας, λόγους θρησκευτικούς και άλ...
Το ελληνικό τοπίο
Συλλογικό έργο
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2005)
Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή σύμβαση της Φλωρεντίας (2000), με τον όρο τοπίο "νοείται ένα μέρος μιας γεωγραφικής περιοχής, έτσι όπως αυτό γίνεται αντιληπτό από τους ανθρώπους, και του οποίου ο χαρακτήρας προκύπτει από τη δράση φυσικών και ανθρωπογενών παραγόντων, όπως και από τις αναμεταξύ τους αμοιβαίες επιδράσεις". Τα κείμενα που περιλαμβάνονται στο ανά χείρας βιβλίο πραγματεύονται πτυχές του ελληνικού τοπίου στη μεγάλη ιστορική διάρκεια, τόσο υπό το πρίσμα της περιφερειακής αρχαιολογικής και ιστορικής προσέγγισης, όσο και υπό το πρίσμα μιας φαινομενολογικής ανάγνωσης εικαστι...
Βυζαντινά και οθωμανικά
Μουτσόπουλος Νίκος Κ.
Νησίδες (2005)
Οι περιπέτειες του ναού της Παλλάδος. Ο Παρθενώνας τζαμί. Ο Μεβλεβίχανες έξω από τα ΒΔ τείχη της Θεσσαλονίκης. Το τζαμί του Οσμάν Σαχ στα Τρίκαλα. Τα γεωγραφικά όρια της Μακεδονίας. Η πρώιμη βυζαντινή και μεσοβυζαντινή πόλη. Κάστρα και πολιτείες της Μακεδονίας και της Θράκης κατά τη βυζαντινή περίοδο. Εισαγωγή στην ιστορία και την αρχιτεκτονική της Καστοριάς. Τα παρεκκλήσια του Αγίου Ευθυμίου και του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου στη βασιλική του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη. Το "Βασιλάκη πηγάδι" παρά τη Χλεμπίνα. Οι επιπτώσεις της τουρκικής κατακτήσεως στις πόλεις της Μ....