Μανιάτης Γιώργος 1939-2018
Ο Γιώργος Μανιάτης (1939-2018) γεννήθηκε στη Μεσσήνη και μεγάλωσε στο Νέο Ψυχικό, σ' έναν αυτοσχέδιο συνοικισμό κοντά στο "Διαβολόρεμα", σε οικογένεια με εννιά παιδιά. Ο πατέρας του ήταν ήρωας του ελληνοϊταλικού πολέμου, με ακρωτηριασμένα τα δάχτυλα των ποδιών του. Στα 15 του χρόνια γράφτηκε στη Σχολή Ναυτοπαίδων Πόρου (1954-1956). Σε ηλικία 17 ετών εγκατέλειψε τις σπουδές του και μετανάστευσε στο Βέλγιο, όπου εργάστηκε σε ανθρακωρυχείο. Τον επόμενο χρόνο έφυγε στο Παρίσι, κατατάχτηκε στη Λεγεώνα των Ξένων (για να χειραφετηθεί ο ίδιος, με στόχο να "γνωρίσει πραγματικά κακούς ανθρώπους" και να γίνει συγγραφέας, όπως έγραψε) και βρέθηκε στην Αλγερία κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Ανεξαρτησίας της, το 1959. Παρέμεινε λεγεωνάριος επί τρεισήμιση χρόνια, καταγράφοντας τη βαρβαρότητα των Γάλλων εναντίον των Αλγερινών, απέδρασε από τη Λεγεώνα και κατάφερε να γυρίσει στην Ελλάδα, περιπλανώμενος μέσα από την έρημο Σαχάρα ως την κωμόπολη Σερντιλίς της Λιβύης, το 1961. Στη συνέχεια μετέπλασε λογοτεχνικά και δημοσίευσε την περιπέτειά του στον ελληνικό Τύπο και στο βιβλίο "Δραπέτευσα από τη Λεγεώνα των Ξένων: Το τρίτο αντάρτικο: Αλγερία 1957-1961" (1961), που αποσπάσματά του μεταφράστηκαν στα γαλλικά, προκάλεσε ερώτηση στο ελληνικό Κοινοβούλιο και την καταδίκη του, ερήμην, σε κάθειρξη από τις Γαλλικές αρχές. Με την επιστροφή του στη χώρα μας συνεργάστηκε με το περιοδικό "Δρόμοι της Ειρήνης" και εργάστηκε ως ανταποκριτής σε εφημερίδες. Από τα ιδρυτικά μέλη της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη, τη δεκαετία του '60, ζωγραφίζει, γράφει και παίρνει το πρώτο βραβείο ποίησης σε πανελλήνιο διαγωνισμό για την Ειρήνη. Κάνει αποκαλυπτικά ρεπορτάζ για εργατικά και άλλα θέματα στις εφημερίδες "Ελεύθερος Τύπος" και "Ελευθερία". Προβλέπει την επιβολή δικτατορίας στην Ελλάδα, και μετά το 1967 περνά στην παρανομία και κρύβεται στην δυτική Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Το 1973 ταξιδεύει στη Χιλή και γράφει για τις τελευταίες στιγμές του Σαλβατόρ Αλιέντε, ως αυτόπτης μάρτυς μέσα στο Προεδρικό Μέγαρο τη στιγμή που βομβαρδίζεται από τα πυρά του πραξικοπηματία Πινοσέτ (κείμενο "40 μέρες όλο νύχτα", που δεν δημοσιεύτηκε με παρέμβαση της χούντας). Επιστρέφει στην Αθήνα όπου πάλι κρύβεται μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου. Στη συνέχεια μαθαίνει τρίχορδο μπουζούκι και αρχίζει να ασχολείται με τη μουσική, στην οποία αφιερώνεται περισσότερο ανάμεσα στο 1978 και το 1980. Εμφανίζεται σε μπουάτ, οργανώνει μαθήματα μουσικής, μαθήματα και μουσικές εκδηλώσεις για το ρεμπέτικο και ασχολείται με την έκδοση ενός περιοδικού για την ακοή. Από τότε και μέχρι σήμερα γράφει μυθιστορήματα, δοκίμια και τραγούδια, πολλά από τα οποία παραμένουν ανέκδοτα. Το 1984 ιδρύει το "Ευρετήριο", μια συλλογική προσπάθεια από φοιτητές του Πανεπιστημίου Αθηνών με στόχο τη μουσική έρευνα και την ανακατασκευή των βασικών μουσικών οργάνων των Αρχαίων Ελλήνων. Σταθμός του έργου του ήταν η περίφημη διάλεξή του για την Ελληνική μουσική "Ρεμπέτικο και Αρχαίοι Έλληνες λυρικοί ποιητές" στους Δελφούς το 1986, στο πλαίσιο του Πρώτου Παγκόσμιου Συνεδρίου Ελληνικής Μουσικής. Επίσης, γύρισε επτά ντοκιμαντέρ 45' για τη μουσική, το τραγούδι, τον χορό και την αρχαία Ελλάδα, με τίτλο “Ευρετήριο 1-7”. Η περιπετειώδης ζωή και οι εμπειρίες του Γιώργου Μανιάτη αντικατροπτίζονται στα βιβλία του: "Δραπέτευσα από τη Λεγεώνα των Ξένων: Το τρίτο αντάρτικο: Αλγερία 1957-1961", 1961, β' Εστία, 1990· "Ο Μίδας βασιλιάς έχει αυτιά γαϊδάρου ή Εκατέρωθεν της ουσίας", Κέδρος, 1972, β' Εστία, 1990, γ' Στιγμή, 2018· "Objet sans valeur: Φάιαρ-οπ, Σερντιλίς" (νουβέλες), Κέδρος, 1972, β' Εστία, 1991, γ' Στιγμή, 2018 (σε χωριστές εκδόσεις)· "Η μυθολογία του ενός ή η μυθολογία του άλλου: με συναυγείς εικόνες της Νίκης Καναγκίνη", Πολύπλανο, 1975, β' Εστία, 1991· "Έξεργα: Να αποσύρεσαι, αυτό είναι αγάπη· Το μήκος κύματος· Ρίζα οκνή, δέντρο απρόφταστο", Κέδρος 1976, β' Εστία 1991, γ' Στιγμή 2018· "Η συν-έν-τευξη ή για να εξηγούμεθα", Κέδρος 1976, β' Εστία, 1991, γ' Στιγμή, 2018· "Ο Σκύλος και η Χάρυβδη: Πρώτη αγάπη", Εστία, 1989. Έφυγε από τη ζωή από ατύχημα πυρκαγιάς στο σπίτι του, στο Νέο Ψυχικό, στις 18 Ιανουαρίου 2018 σε ηλικία 79 ετών. Κηδεύτηκε με πολιτική κηδεία, σύμφωνα με την τελευταία του επιθυμία, στο νεκροταφείο Ζωγράφου. Τον Μάρτιο του 2019 προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης η ταινία του Σταύρου Ψυλλάκη, "Για χωρίς λόγους" (99'), με ζωντανές συνομιλίες μαζί του και τεκμήρια της ζωής και του έργου του.