Καψωμένος Ερατοσθένης Γ.
Kapsoménos Eratosthénis G.
O Eρατοσθένης Γ. Kαψωμένος, από τα Xανιά της Kρήτης, είναι Kαθηγητής Nέας Eλληνικής Φιλολογίας και Θεωρίας της Λογοτεχνίας στο Tμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Iωαννίνων (1983 κ.ε.) και Κοσμήτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής. Πτυχιούχος και διδάκτορας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι [Αισθητική - Θεωρία της Τέχνης και του Πολιτισμού: Universite de Paris-Sorbonne (Paris I), Υφολογία - Σημειωτική της Λογοτεχνίας: Universite de Paris VII και Ecole des Hautes Etudes], έχει στρέψει την ερευνητική του προσπάθεια στους τομείς της Θεωρίας και της Ερμηνείας της Λογοτεχνίας. Υπήρξε ένας από τους εισηγητές στην Ελλάδα της Δομικής Θεωρίας και της Σημειωτικής (Αφηγηματολογία - Ποιητική - Κοινωνιοσημειωτική), καθώς και της Στατιστικής Υφολογίας. Την τελευταία δεκαετία το ερευνητικό του ενδιαφέρον έχει στραφεί προς τη Θεωρία του Πολιτισμού και την ανάλυση των πολιτισμικών φαινομένων. Με πρόσκληση των αντίστοιχων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, έχει πραγματοποιήσει επισκέψεις διδασκαλίας σε πολλά πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αυστραλίας. Είναι ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Σημειωτικής Εταιρείας (1978 κ.ε.), αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Σημειωτικών Εταιρειών των Βαλκανικών Χωρών (1997 κ.ε.) και μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της Διεθνούς Σημειωτικής Εταιρείας (1980 μέχρι σήμερα). Έχει αναπτύξει μεγάλη δραστηριότητα στον τομέα των Διαπανεπιστημιακών Προγραμμάτων Συνεργασίας ERASMUS, LINGUA, ΣΩΚΡΑΤΗΣ/ERASMUS (1991 κ.ε.), με στόχο την ανάπτυξη των Νεοελληνικών Σπουδών στις χώρες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.
Κωστής Παλαμάς, ο ποιητής και ο κριτικός
Συλλογικό έργο
Μεσόγειος (2007)
Τα τελευταία χρόνια, μετά από μια μεγάλη περίοδο σιωπής και κάπως απροσδόκητα, έχει αρχίσει να αναζωπυρώνεται το ενδιαφέρον για το κριτικό και ποιητικό έργο του Κωστή Παλάμα, του ανθρώπου που επί τριάντα και πλέον χρόνια κατείχε προνομιακή θέση στην ιεραρχία των ελλήνων ποιητών. Ως εκ τούτου, σήμερα παρατηρείται μια σημαντική αύξηση των τεκμηρίων που προδίδουν αυτό το ανανεωμένο ενδιαφέρον. Σε αυτά τα τεκμήρια συγκαταλέγονται και τα κείμενα που περιλαμβάνονται στον παρόντα τόμο: κείμενα που φωτίζουν άγνωστες πτυχές του παλαμικού έργου ή πραγματεύονται διεξοδικά τις πιο γνωσ...
Κρήτη και λαϊκός πολιτισμός
Συλλογικό έργο
Ταξιδευτής (2007)
Ανεξάρτητα από τη μορφή που αποκτά, ο τοπικός πολιτισμός επανέρχεται στις μέρες μας ως αναβίωση ή συνεχίζει ως επιβίωση. Σ' όλες τις περιπτώσεις ανταποκρίνεται στις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου να εγκαθιδρύσει μορφές επικοινωνίας με το παρελθόν, να έχει σημεία αναφοράς σ' έναν κόσμο που παγκοσμιοποιείται. Τα άρθρα που εμπεριέχονται στον τόμο καταθέτουν την αντιφατικότητα, αλλά και την πολυπλοκότητα της οικονομίας, της κοινωνίας και του πολιτισμού της Κρήτης, όπου συνυπάρχει το παρελθόν με το παρόν.
Σχήματα ΙΙΙ
Genette Gérard 1930-
Εκδόσεις Πατάκη (2007)
Το βιβλίο αυτό (που πρωτοκυκλοφόρησε στα γαλλικά το 1972, στο πλαίσιο της περίφημης σειράς "Ποιητική", υπό τη διεύθυνση του συγγραφέα και του Tzvetan Todorov) είναι, ανάμεσα στα έργα του Gerard Genette εκείνο που αφορά περισσότερο από κάθε άλλο το ευρύ κοινό. Γιατί περιλαμβάνει την περίφημη μελέτη του "Ο λόγος της αφήγησης: δοκίμιο μεθοδολογίας", που αποτελεί έναν από τους μεγάλους σταθμούς στη συγκρότηση της σύγχρονης αφηγηματολογίας και προσφέρει ένα εύληπτο κι εύχρηστο εργαλείο για την ανάλυση των αφηγηματικών κειμένων. Με αφετηρία ορισμένα κριτήρια στρατηγικής σημασί...
Σχήματα ΙΙΙ
Genette Gérard 1930-
Εκδόσεις Πατάκη (2007)
Το βιβλίο αυτό (που πρωτοκυκλοφόρησε στα γαλλικά το 1972, στο πλαίσιο της περίφημης σειράς "Ποιητική", υπό τη διεύθυνση του συγγραφέα και του Tzvetan Todorov) είναι, ανάμεσα στα έργα του Gerard Genette εκείνο που αφορά περισσότερο από κάθε άλλο το ευρύ κοινό. Γιατί περιλαμβάνει την περίφημη μελέτη του "Ο λόγος της αφήγησης: δοκίμιο μεθοδολογίας", που αποτελεί έναν από τους μεγάλους σταθμούς στη συγκρότηση της σύγχρονης αφηγηματολογίας και προσφέρει ένα εύληπτο κι εύχρηστο εργαλείο για την ανάλυση των αφηγηματικών κειμένων. Με αφετηρία ορισμένα κριτήρια στρατηγικής σημασί...
Ο Ελληνισμός στον 19ο αιώνα
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Καστανιώτη (2006)
Η δημιουργία του πρώτου ανεξάρτητου ελληνικού κράτους αποτελεί σημαντική τομή τόσο στην πολιτική και κοινωνική ζωή όσο και στην πολιτισμική και ιδεολογική συμπεριφορά των κατοίκων του Bασιλείου. Στα 1830 κλείνει ο κύκλος του νεοελληνικού Διαφωτισμού, μετατοπίζεται το ελληνικό κέντρο από την Κωνσταντινούπολη στην Αθήνα, πραγματώνονται παλαιά αιτήματα και προκύπτουν νέα. Στα αμέσως επόμενα χρόνια ο ελληνισμός θα βρεθεί αντιμέτωπος με δυσεπίλυτα προβλήματα, τα οποία τίθενται με τη μορφή διλημμάτων: κλασική αρχαιότητα ή Bυζάντιο, Ανατολή ή Δύση, Ελλάδα ή Ευρώπη, καθαρεύουσα ή δ...
Εισηγήσεις ομιλιών από την παρουσίαση του βιβλίου της Χριστίνας Αργυροπούλου "Η γλώσσα στην ποίηση του Έκτορα Κακναβάτου"
Συλλογικό έργο
Τυπωθήτω (2006)
Περιεχόμενα: - Δυο λέξεις για τον Έκτορα Κακναβάτο - Η Χριστίνα Αργυροπούλου για τον Έκτορα Κακαναβάτο - "Η γλώσσα στην ποίηση του Έκτορα Κακναβάτου" της Χριστίνας Αργυροπούλου - Η Γλώσσα στην ποίηση του Έκτορα Κακναβάτου - Παρουσίαση του βιβλίου "Η Γλώσσα στην Ποίηση του Έκτορα Κακναβάτου" - Από την παρουσίαση του βιβλίου μου (3/6/2004) - Εισήγηση
Παράδοση και εκσυγχρονισμός στην Ελλάδα του 21ου αιώνα
Συλλογικό έργο
Ταξιδευτής (2006)
Με τα μάτια στραμμένα στις νέες γενιές και με έντονη αγωνία για το πολιτιστικό μας μέλλον, με την παρούσα έκδοση καταθέτουμε νηφάλιο και στοχαστικό προβληματισμό για την παράδοση και τον εκσυγχρονισμό/ανανέωση στην Ελλάδα του 21ου αιώνα, μακράν διλημμάτων και διχαστικών αντιπαραθέσεων, που ταλαιπωρούν την πολιτική, την πνευματική και την πολιτιστική μας ζωή. Σ' αυτή τη νεφελώδη εποχή της μεταμοντέρνας σύγχυσης και της αμφιλεγόμενης παγκοσμιοποίησης, με τις περί έθνους συζητήσεις να φουντώνουν, φρονούμε πως, μόνο αναγιγνώσκοντας σωστά τη μακρά ιστορική μας διαδρομή, θα μπορέ...
Παράδοση και εκσυγχρονισμός στην Ελλάδα του 21ου αιώνα
Συλλογικό έργο
Ταξιδευτής (2006)
Με τα μάτια στραμμένα στις νέες γενιές και με έντονη αγωνία για το πολιτιστικό μας μέλλον, με την παρούσα έκδοση καταθέτουμε νηφάλιο και στοχαστικό προβληματισμό για την παράδοση και τον εκσυγχρονισμό/ανανέωση στην Ελλάδα του 21ου αιώνα, μακράν διλημμάτων και διχαστικών αντιπαραθέσεων, που ταλαιπωρούν την πολιτική, την πνευματική και την πολιτιστική μας ζωή. Σ' αυτή τη νεφελώδη εποχή της μεταμοντέρνας σύγχυσης και της αμφιλεγόμενης παγκοσμιοποίησης, με τις περί έθνους συζητήσεις να φουντώνουν, φρονούμε πως, μόνο αναγιγνώσκοντας σωστά τη μακρά ιστορική μας διαδρομή, θα μπορέ...
Νικόλαος Κάλας
Συλλογικό έργο
Μανδραγόρας (2006)
[...] Χάρη στην τοπική αυτοδιοίκηση, και ακριβέστερα χάρη στον δήμαρχο Κομοτηνής κ. Τάσο Βαβατσικλή, κατέστη δυνατή η πραγματοποίηση, από κοινού με τον Τομέα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, τον Παναγιώτη Νούτσο, τον Ερατοσθένη Καψωμένο και ασφαλώς τον Νάνο Βαλαωρίτη, του Πρώτου Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου για τον Νικόλαο Κάλα, με τη συμμετοχή επιστημόνων όχι μόνο από την Ελλάδα, αλλά και από τις Η.Π.Α., την Αγγλία, την Αυστραλία και την Κύπρο. Στον παρόντα τόμο συγκεντρώνονται οι απόψεις του μεγαλύτερου μέρους των ερευνητών που έχουν ασχοληθεί συστηματικά με όλ...
Ποιητική
Καψωμένος Ερατοσθένης Γ.
Εκδόσεις Πατάκη (2005)
Το βιβλίο αυτό δεν είναι μία ακόμη ιστορία των λογοτεχνικών θεωριών. Είναι ένα μεθοδολογικό βοήθημα για την ανάλυση των ποιητικών κειμένων. Απευθύνεται στον εκπαιδευτικό της Μέσης και της Ανώτατης Εκπαίδευσης, στο μαθητή του Λυκείου, στο φοιτητή, στον κριτικό της λογοτεχνίας, σε κάθε αναγνώστη της ποίησης. Κι έχει στόχο να προσφέρει εύχρηστα και αποτελεσματικά εργαλεία για την ανάλυση και ερμηνεία των κειμένων. Γι’ αυτό, το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου αφιερώνεται στην αναλυτική έκθεση των μεθόδων και τεχνικών ανάλυσης και στην εμπράγματη εφαρμογή τους σε μια σειρά κειμένων...
Ποιητική
Καψωμένος Ερατοσθένης Γ.
Εκδόσεις Πατάκη (2005)
Το βιβλίο αυτό δεν είναι μία ακόμη ιστορία των λογοτεχνικών θεωριών. Είναι ένα μεθοδολογικό βοήθημα για την ανάλυση των ποιητικών κειμένων. Απευθύνεται στον εκπαιδευτικό της Μέσης και της Ανώτατης Εκπαίδευσης, στο μαθητή του Λυκείου, στο φοιτητή, στον κριτικό της λογοτεχνίας, σε κάθε αναγνώστη της ποίησης. Κι έχει στόχο να προσφέρει εύχρηστα και αποτελεσματικά εργαλεία για την ανάλυση και ερμηνεία των κειμένων. Γι’ αυτό, το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου αφιερώνεται στην αναλυτική έκθεση των μεθόδων και τεχνικών ανάλυσης και στην εμπράγματη εφαρμογή τους σε μια σειρά κειμένων...
Ο ποιητής Οδυσσέας Ελύτης
Καψωμένος Ερατοσθένης Γ.
Περί Τεχνών (2005)
Μέσα από το δοκιμιακό έργο του Ελύτη, από τα παλιότερα ως τα πιο πρόσφατα κείμενά του, επανέρχεται η εντυπωσιακή συχνότητα στο πρόβλημα της ελληνικής πολιτισμικής ταυτότητας και ιδιοσυστασίας, "οι συντεταγμένες του ελληνισμού", για να δανειστούμε μια δική του έκφραση. Τις συντεταγμένες αυτές ορίζει και κατ' αντιδιαστολή προς άλλες πολιτισμικές περιοχές αλλά και καθαυτές, ως διυποκειμενικές πνευματικές δομές και ως σύνθετες συναρτήσεις βάθους. Για τους λόγους και την αναγκαιότητα ενός τέτοιου ορισμού έχει πολύ σαφείς και συγκεκριμένες απόψεις: "Εγώ και η γενιά μου -κι εδώ π...
Περιβάλλον και ανάπτυξη
Βλάχος Δημήτρης Ε.
Εναλλακτικές Εκδόσεις (2005)
[...] Σε διεθνές επίπεδο, με βάση τα πορίσματα πρωτοποριακών ερευνητικών προσπαθειών, έχει τεκμηριωθεί, όπως φαίνεται και στα σχετικά κείμενα του συλλογικού αυτού τόμου και τις αναφορές τους, ότι η αδιάσπαστη ενότητα του "όλου" της συγκεκριμένης φυσικής και κοινωνικοοικονομικής πραγματικότητας κάθε περιοχής / περιφέρειας με τις πολυδιάστατες διαλεκτικές σχέσεις, αλληλεξαρτήσεις και αλληλεπιδράσεις τους και τις τάσεις μεταβολής τους στο χώρο και το χρόνο, χαρακτηρίζει την κατάσταση και την ποιότητα του πραγματικού οργανικού "όλου" της διαλεκτικής σχέσης της ανάπτυξης και του...
Δομική σημασιολογία
Greimas Algirdas Julien
Εκδόσεις Πατάκη (2005)
Με αφετηρία τη διαπίστωση ότι η σημασία είναι πανταχού παρούσα στην ανθρώπινη περιοχή, ο Greimas διατυπώνει το θεώρημα ότι ο ανθρώπινος κόσμος ορίζεται ως ο κόσμος της σημασίας· στο μέτρο που δε σημαίνει, δεν είναι ανθρώπινος. Συνεπώς, η έρευνα της σημασίας είναι το πεδίο όπου οι επιστήμες του ανθρώπου θα μπορούσαν να βρουν τον κοινό τους παρονομαστή. Στη βάση αυτής της προβληματικής καθιερώνει ένα νέο διεπιστημονικό πεδίο, τη Γενική Σημαντική (ή Σημασιολογία), που δεν ταυτίζεται με τη "σημασιολογία" της παραδοσιακής Γλωσσολογίας, αλλά συνιστά μια καθολική επιστημολογία των...
Δομική σημασιολογία
Greimas Algirdas Julien
Εκδόσεις Πατάκη (2005)
Με αφετηρία τη διαπίστωση ότι η σημασία είναι πανταχού παρούσα στην ανθρώπινη περιοχή, ο Greimas διατυπώνει το θεώρημα ότι ο ανθρώπινος κόσμος ορίζεται ως ο κόσμος της σημασίας· στο μέτρο που δε σημαίνει, δεν είναι ανθρώπινος. Συνεπώς, η έρευνα της σημασίας είναι το πεδίο όπου οι επιστήμες του ανθρώπου θα μπορούσαν να βρουν τον κοινό τους παρονομαστή. Στη βάση αυτής της προβληματικής καθιερώνει ένα νέο διεπιστημονικό πεδίο, τη Γενική Σημαντική (ή Σημασιολογία), που δεν ταυτίζεται με τη "σημασιολογία" της παραδοσιακής Γλωσσολογίας, αλλά συνιστά μια καθολική επιστημολογία των...
Διονύσιος Σολωμός. Ο βίος, το έργο, η ποιητική του
Συλλογικό έργο
Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων (2005)
Η παρούσα έκδοση είναι προϊόν επιστημονικής έρευνας, που ανατέθηκε το 1998 από τη Βουλή σε διεπιστημονική ερευνητική ομάδα, αποτελούμενη από τρεις επιστημονικούς φορείς (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Ιόνιο Πανεπιστήμιο και Ινστιτούτο Επεξεργασίας Λόγου) με επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή Ερατοσθένη Γ. Καψωμένο, στο πλαίσιο του εορτασμού των διακοσίων χρόνων από τη γέννηση του εθνικού μας ποιητή Διονυσίου Σολωμού. Καρπός αυτής της έρευνας υπήρξε αφενός μια φιλολογική μελέτη σε μορφή βιβλίου, η οποία αποκαλύπτει με σύγχρονες συστηματικές μεθόδους τα μυστικά του ποιητικού εργα...
Ο Ψυχάρης και η εποχή του
Συλλογικό έργο
Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (2005)
Ο παρών τόμος περιλαμβάνει τις ανακοινώσεις της ΙΑ΄ επιστημονικής συνάντησης του τομέα Μεσαιωνικών και Νέων Ελληνικών Σπουδών που πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2004 στη Θεσσαλονίκη και ήταν αφιερωμένη στον Ψυχάρη με την αφορμή της επετείου των 150 χρόνων από τη γέννηση και των 75 από τον θάνατό του. [...] Η εξαιρετικά συνοπτική παρουσίαση των ανακοινώσεων σε καμιά περίπτωση δεν εξαντλεί τον πλούτο και τις αποχρώσεις που περιλαμβάνει καθεμιά από αυτές. [...] (από το προλογικό σημείωμα της επιμελήτριας του τόμου) Περιέχονται οι εισηγήσεις: - Εμμανουήλ Κριαράς,...
Ζ' Πανιόνιο συνέδριο
Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών (2004)
[...] Ο πολιτισμός, τα γράμματα και οι τέχνες δεν είναι απλώς στοιχεία της πολιτιστικής κληρονομιάς μας, εδώ στα Επτάνησα, είναι μια ζωντανή πραγματικότητα, δεμένη μ' όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής μας ζωής. Σημειώνω όμως πως χρειάζεται να αναπτύσσονται ολοένα, συνδεδεμένα με τις νέες εικαστικές αναζητήσεις, τις σύγχρονες επιστημονικές επιτεύξεις και τις ανάγκες της κοινωνίας των Επτανήσων στο νέο αιώνα. Ο θεσμός του Πανιονίου Συνεδρίου που πρωτοξεκίνησε το 1914, έρχεται να βοηθήσει στη μελέτη του παραδοσιακού πολιτισμού και να δώσει ώθηση στις νέες αναζητήσεις και προ...
Πολιτιστικές ταυτότητες και παγκοσμιοποίηση
Συλλογικό έργο
Εταιρεία Παιδείας και Πολιτισμού "Εντελέχεια" (2003)
Η Εταιρεία Παιδείας και Πολιτισμού ΕΝΤΕΛΕΧΕΙΑ, αστική μη κερδοσκοπική, είναι καρπός των έντονων πνευματικών αναζητήσεων των ιδρυτών της, που λειτουργώντας ως μικρό κύτταρο της ζητούμενης "κοινωνίας των πολιτών", με αφιέρωση στα θέματα της παιδείας και του πολιτισμού, θέλουμε να μεταμορφώσουμε την αγωνία και το μεράκι μας για το καλύτερο μέλλον του τόπου μας σε δημιουργική παρέμβαση και συνεισφορά στην πολιτιστική μας ζωή. Χωρίς να παγιδευόμαστε σε αμυντικά σύνδρομα εθνοκεντρικής περιχαράκωσης ή να παρασυρόμαστε απ’ το θολό ρεύμα του ισοπεδωτικού κοσμοπολιτισμού, έχουμε βαθι...