Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

ΜΟΙΡΑ, ΙΙ Τη θάλασσα/ και τον αγέρα ανάμεσά μας έβαλες./ Μα στις ψυχές ανάμεσα/ να βάλεις, τι μπορείς;/ Όσο δεν έχει η αυλαία πέσει/ κ' είμαστε οι δυό στον ίδιο γήινο χώρο,/ θα σε γυρεύω πάντα μέσα στο όνειρο-/ κι ας μην το μάντεψες ποτέ/ πως είν' αυτό Παράδεισος για μένα... (από τη συλλογή "Η Ευρυδίκη στο φως", 1980)

Όταν επιχειρούσε την πρώτη συστηματική καταγραφή του έργου του Γ. Μ. Βιζυηνού, προκειμένου να διατυπώσει τη διαπίστωσή του πως ούτε το έργο αυτό ήταν διαθέσιμο στους κριτικούς ούτε εξάλλου οι τελευταίοι ενδιαφέρθηκαν ιδιαίτερα γι' αυτό, ο Γ. Βαλέτας βασιζόταν στον ευνόητο και μάλλον απλοϊκό συλλογισμό: για να μελετήσει κανείς το έργο ενός ποιητή, θα πρέπει πρώτα να το έχει γνωρίσει. Εβδομήντα σχεδόν χρόνια αργότερα, η κριτική αντιμετώπιση της ποίησης του Βιζυηνού εξακολουθεί να δίνει την εντύπωση μιας κάθε άλλο παρά δρομαίας εξέλιξης· στη σκιά του μετέωρου βήματος, η κριτικ...

Όταν επιχειρούσε την πρώτη συστηματική καταγραφή του έργου του Γ. Μ. Βιζυηνού, προκειμένου να διατυπώσει τη διαπίστωσή του πως ούτε το έργο αυτό ήταν διαθέσιμο στους κριτικούς ούτε εξάλλου οι τελευταίοι ενδιαφέρθηκαν ιδιαίτερα γι' αυτό, ο Γ. Βαλέτας βασιζόταν στον ευνόητο και μάλλον απλοϊκό συλλογισμό: για να μελετήσει κανείς το έργο ενός ποιητή, θα πρέπει πρώτα να το έχει γνωρίσει. Εβδομήντα σχεδόν χρόνια αργότερα, η κριτική αντιμετώπιση της ποίησης του Βιζυηνού εξακολουθεί να δίνει την εντύπωση μιας κάθε άλλο παρά δρομαίας εξέλιξης· στη σκιά του μετέωρου βήματος, η κριτικ...

Όταν επιχειρούσε την πρώτη συστηματική καταγραφή του έργου του Γ. Μ. Βιζυηνού, προκειμένου να διατυπώσει τη διαπίστωσή του πως ούτε το έργο αυτό ήταν διαθέσιμο στους κριτικούς ούτε εξάλλου οι τελευταίοι ενδιαφέρθηκαν ιδιαίτερα γι' αυτό, ο Γ. Βαλέτας βασιζόταν στον ευνόητο και μάλλον απλοϊκό συλλογισμό: για να μελετήσει κανείς το έργο ενός ποιητή, θα πρέπει πρώτα να το έχει γνωρίσει. Εβδομήντα σχεδόν χρόνια αργότερα, η κριτική αντιμετώπιση της ποίησης του Βιζυηνού εξακολουθεί να δίνει την εντύπωση μιας κάθε άλλο παρά δρομαίας εξέλιξης· στη σκιά του μετέωρου βήματος, η κριτικ...

"Όλος ο πλούτος της ζωής είναι οι αναμνήσεις που λησμονούμε" έγραφε ο Τσέζαρε Παβέζε. Αυτό τον πλούτο, διασώζει και αποθησαυρίζει στην ποίησή του και μας καλεί να μοιραστούμε. Τα τιμαλφή του είναι εικόνες παιδικές, νεανικά σκιρτήματα, απελπισμένοι έρωτες, προσδοκίες, απογοητεύσεις, ομιχλώδη τοπία του ιταλικού βορρά, το ποτάμι, ο λόφος, ο θάνατος: μνήμες ανθρώπινες και γι' αυτό αιώνιες. Στη σχολή της "ερμητικής" ποίησης που δεσπόζει στα ιταλικά γράμματα με κυρίαρχα τα ονόματα του Ουνγκαρέτι, του Μάνταλε και του Κουασίμοντο (τα τρία Νόμπελ της Ιταλίας), ο Παβέζε -τόσο σημαντ...

Ο Τούμας Τράνστρεμερ θεωρείται εδώ και πολλά χρόνια ο μεγαλύτερος ποιητής της Σουηδίας με θέση μοναδική στη σουηδική και τη διεθνή λογοτεχνία. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε πάνω από πενήντα γλώσσες. "Το μόνο που θέλω να πω αστράφτει απρόσιτο" γράφει ο Τούμας Τράνστρεμερ. Από την πρώτη του συλλογή προσπαθεί να εκφράσει την εμπειρία εκείνη που ως τη γέννηση του ποιήματος έχει παραμείνει παντελώς απρόσιτη. Και το ποίημα, κάνοντας προσιτή την εμπειρία, διατηρεί προσιτή και την απρόσιτη διάστασή της, την ίδια την έννοια του απρόσιτου. Η επιθυμία του να δώσει λυρική μορ...

[...] Δύσκολο πράγμα η Ποίηση, όχι μόνο να την πραγματοποιήσεις, αλλά και να την αιστανθείς. Γιατί η ποίηση δεν έχει βέβαια αντικειμενική αξία, όπως τα εμπορεύματα στο χρηματιστήριο. Έχει υποκειμενική. Προσκτάται και οικειοποιείται την αξία της αίσθησης του ίδιου του ευαίσθητου δέκτη της. Εκείνου που ξέρει την ποιότητα στο νήμα του υφάσματος και την ύφανσή του. Άλλο πράγμα τώρα και μάλιστα στις μέρες μας, η επενέργεια της ρεκλάμας, που ψαρεύει το πολύ το πλήθος στην αγέλη. Εκεί παρασύρονται οι ανυποψιάστοι σαν τον στραβό στον Άδη. Ο Καβάφης άραγε είχε διαφορετική αξία στην...

Όταν προσπαθώ να θυμηθώ από πότε άρχισα να γράφω ποιήματα, από πότε δηλαδή ο αγώνας αυτός με τις λέξεις για να εκφρασθεί η ψυχή έγινε καταφυγή και καθημερινό βίωμα μου, ολοζώντανη έρχεται στη μνήμη μου η μικρή μου πατρίδα, η Ανδρίτσαινα, με τη φημισμένη βιβλιοθήκη του Νικολόπουλου, και το αυστηρό και μειλίχιο μαζί, όλο βουνά τοπίο της ορεινής Ολυμπίας, με τον δωρικό, δίπλα στις Βάσσες, ναό του Επικούρειου Απόλλωνα. [...] Απόρροια λοιπόν περιβάλλοντος, πνευματικής καλλιέργειας και διδαχής η Ποίηση; [...] Ασφαλώς και δεν προγραμματίζει ο ποιητής· πώς θάταν άλλωστε δυνατ...

Από παιδί σε όλη μου τη ζωή, έρχονταν ώρες όπου αισθανόμουν την ανάγκη να εκφραστώ σε στίχους, όπου ό,τι είχα μέσα μου δεν εκφράζονταν παρά σε στίχους· σε στίχους δεσμευμένους ή ελεύθερους, σε κάποια μορφή ρυθμικού λόγου. Το είδος του στίχου γεννιόνταν μαζί με το περιεχόμενό του· ποτέ δεν προβάδιζε η ύλη του από τη μορφή του. Περνούσαν χρόνια κάποτε και δεν έγραφα ούτε ένα στίχο. Και ύστερα έρχονταν εποχές όπου οι στίχοι ρέανε κρουνός. Τους στίχους τους πιο απρόσωπους τους δημοσίευα, από καιρό σε καιρό, σε περιοδικά, τους πιο προσωπικούς τους κρατούσα για τον εαυτό μου....

ΟΙ ΣΚΙΣΜΕΝΕΣ ΛΟΥΡΙΔΕΣ Της ψυχής οι σκισμένες λουρίδες, φίδια και πόνος αστραπών πεσμένες στο χώμα, με τον μεγάλο άνεμο ακόμα παλεύουν. Της κραυγής τα κουρέλια σε χίλια κομμάτια σκιστήκαν και σφαδάζουν στις εξόδους της γης και κρατιώνται ακόμα με πάθος απ' το μεγάλο σώμα, από τ' άνθος της μέθης που άνοιγε κι έκλεινε τη ζωή. Στις φρικιάσεις δίπλα της θάλασσας, ακόμα τραντάζεται απ' το λυγμο ακόμα προχωρεί στις βαθύσκιωτες της καρδιάς του στοές, ο άνθρωπος, πυρπολημένος και νικητής, που απ' της αιωνιότητας το βέλος πόθησε ολόκληρος να καεί. (από τη συλλο...

[Το πρώτο ποίημα του βιβλίου: Πληγές γιομάτη, ξέσκλιδη, γυρίζω απ' των ανθρώπων τον αχό και γέρνω στην πόρτα της σπηλιάς μου κι αργοκλαίω. Φτωχός μαντύς η ταπεινότητά μου είναι! Κανείς δε μ' είδε ουρανική να πλέκω, σα λιόγεννη ψυχή, τα ονειρεμένα κι αστρόφωτα τραγούδια μου στην άκρη της αργυρολιμνιάς. Κανείς δε μ' είδε, σα σκιά αλαφριά, μακριάθε ν' ακλουθάω το βήμα του Θεού, στ' αποσπερνό του περιδιάβασμα, σα βγαίνει ν' ανασάνει της γης την ομορφιά και των ανθρώπων! (από τη συλλογή "Ερημικά", 1951) ]

[Δείγμα γραφής: Ο ΥΠΝΟΣ Τον έπαιρνε ο ύπνος. Κατάκοπο σε μια γωνιά τον έπαιρνε ο ύπνος, ενώ οι άλλοι γύρω φλυαρούσαν. Μήνες, μέρες, χρόνια τον κυνηγούσε επίμονα, σπασμωδικά. Μα τώρα ο ύπνος ερχόταν μόνος του, βάραινε στα βλέφαρά του. Σα να μην ήταν αυτός, σα να μην είμαστε εμείς. Και δεν ήθελε πια τίποτ' άλλο. ]

[...]Ο Κώστας Μιχαηλίδης δεν αποτελεί έναν απελπισμένο στοχαστή και ποιητή αλλά έναν γενναίο ευγενή κάποιον που αντικρίζει κατάματα την "ερημιά που πληγώνει" και ακριβώς σ' αυτό το αντίκρισμα διακρίνει το "ιερό φέγγος", "το μέσα φως", "τη γενεαλογία της αγάπης". Έτσι η ευγένεια του συνδέεται με την δέηση, την ευχαριστία, ακόμα και τη γιορτή. Σ' αυτόν θα βρούμε εικόνες που αφ' ενός παραπέμπουν στον Ρίλκε: τον χορευτή, τον ακροβάτη, την "γιορταστική ιαχή", αφ' ετέρου πηγάζουν από το Βυζάντιο της Κύπρου, το γεμάτο με την φεγγοβολή και την ευαγγελική γλυκύτητα του Νεόφυτου του...

Κι ας μη νομίζουμε πως είμαστε μεγάλοι,/ τρανοί, υπερκόσμιοι κι αθάνατοι ποιητές,/ Περνούμε εμείς, έρχονται πίσω άλλοι/ κι όλοι μας είμαστε φτωχοί τραγουδιστές./ Ξεπέσαμε -πουλιά αποπλανεμένα-/ στη γη. Κι αναρωτιόμαστε: "που πάμε;"./ Κι εκεί που άλλοι μισούνε -μάταιη έννοια-/ τις ομορφάδες της, περνώντας τραγουδάμε./ Αδιόρθωτοι κι ανώφελοι νεφοπαρμένοι/ -κι ίσως για σε, αναγνώστη, να 'μαστε τρελοί-/ μας τυραννά στο διάβα μας η σκέψη: "τι απομένει;"/ κι ένα αναπάντητο κι ασίγαστο "γιατί;"/ Κι έτσι φεύγουμε εμείς. Μας ακολουθάνε άλλοι·/ Με άλλα τραγούδια τρ...