Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η παρούσα μελέτη εξετάζει τις σχέσεις της Βυζαντικής αυτοκρατορίας με τα πρώτα κύμματα των Σελτζούκων Τούρκων στην Μικρά Ασία από τον καιρό της πρώτης εμφάνισης των τελευταίων έως την καταστροφή των Βυζαντινών στο Μαντζικέρτ (1071) και την μερική ανακατάληψη των χαμένων Βυζαντινών εδαφών από τον Αλέξιο Α' Κομνηνό.

Στη διάρκεια της χιλιετούς ύπαρξής της η Βυζαντινή αυτοκρατορία ήλθε σε επαφή με ένα πλήθος λαών. Με κάποιους από αυτούς συγκρούσθηκε επανειλημμένα μέχρις ότου κατόρθωσε να τους υποτάξει ή να τους αποκρούσει. Με ορισμένους άλλους, όμως, οι επαφές της ήταν πιο γόνιμες, αφού κατόρθωσε σταδιακά να τους εκχριστιανίσει, να τους εκπολιτίσει και τελικά να τους εντάξει ομαλά στη σφαίρα της επιρροής της. Στην τελευταία αυτή κατηγορία εντάσσονται τα σλαβικά φύλα των Βαλκανίων και της ευρωπαϊκής Ρωσίας, τα οποία γνώρισαν τον Χριστιανισμό από τους Βυζαντινούς, καταλήγοντας να θεωρούντα...

Η παρούσα μελέτη έχει ως σκοπό να εισαγάγει τον φιλίστορα αναγνώστη ή τον σπουδαστή της ιστορίας σε μοντέλα ερμηνείας των ιστορικών γεγονότων που σχετίζονται με την πρώιμη παρουσία των Σλάβων στον ελλαδικό χώρο, καθώς και να προβάλλει την πολιτική που το Βυζάντιο άσκησε απέναντί τους από τον 6ο μέχρι τον 10ο αιώνα. Τον γράφοντα απασχόλησε το ζήτημα της έλευσης, παραμονής και ενσωμάτωσης των σλαβικών πληθυσμών στον ελλαδικό χώρο. Στη μελέτη παρουσιάζεται και αναλύεται, κατά το δυνατόν, ένας μεγάλος αριθμός επιμέρους ζητημάτων που αποτέλεσαν, κατά το απώτερο, αλλά και πρόσφατ...

Ο τίτλος του ανά χείρας τόμου, "Το Βυζάντιο και οι Σλάβοι των Βαλκανίων· πόλεμος, ιδεολογία και η εικόνα του άλλου", είναι ενδεικτικός: περιγράφει τη συλλογική έκδοση δημοσιευμένων επιστημονικών άρθρων και ομιλιών με κεντρικό θέμα τις ποικίλες σχέσεις που ανέπτυξε η ανατολική ρωμαϊκή αυτοκρατορία με τους σλαβόφωνους λαούς της χερσονήσου του Αίμου. Οι περισσότερες από τις μελέτες που ανθολογούνται στον τόμο αφορούν στην εικόνα που διαμόρφωσαν οι Βυζαντινοί για τους Σλάβους, έναν λαό που, είτε μετά από δική τους παρότρυνση είτε χωρίς την άδειά τους, εγκαταστάθηκε σε εδάφη που...

Επί επτακόσια χρόνια οι Βυζαντινοί καλλιεργούσαν μια ιδεολογία που τοποθετούσε στο κέντρο του κόσμου την Κωνσταντινούπολη και όχι τη Ρώμη ή την Ιερουσαλήμ. Η ιδεολογία αυτή, που αντικατοπτριζόταν στη στάση των Βυζαντινών αυτοκρατόρων, προκάλεσε εντάσεις ανάμεσα στους Βυζαντινούς και στους Σταυροφόρους τόσο σε διπλωματικό όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο. Οι Σταυροφόροι, όσο κι αν θεωρούσαν τη βυζαντινή κοινωνία ξένη και μακρινή, εντυπωσιάστηκαν από την αίγλη της περίλαμπρης εκείνης πόλης. Τελικά, η ακαταμάχητη έλξη που ασκούσε όλος αυτός ο πλούτος και η φινέτσα είχε καταλυτ...

Το Βυζάντιο στη χιλιόχρονη διαδρομή του επετέλεσε διπλό έργο: μετέδωσε το χριστιανικό φως κατά τρόπο συστηματικό και επίσημο και συντέλεσε στη διάδοση του Ελληνοχριστιανικού πνεύματος στην Ανατολή. Παράλληλα στάθηκε ακλόνητος ακρίτας στο μεταίχμιο Δύσεως και Ανατολής αποκρούοντας τον ένα ύστερα από τον άλλο τους ποικιλώνυμους βαρβάρους, που σε κύματα ατέλειωτα ορμούσαν να σκεπάσουν τη χριστιανική Ανατολή και Δύση. Κυματοθραύστης αγέρωχος η Ελληνική αυτοκρατορία προστάτευσε επί ολόκληρη χιλιετηρίδα όχι μόνο τα όσια και ιερά τα δικά της, αλλά και της Ευρώπης όλης και αναδείχθ...

Όταν ο Nikolae Iorga στη δεκαετία του 1930 επέλεγε να προτείνει το ερμηνευτικό σχήμα του Βυζαντίου μετά το Βυζάντιο, σχήμα τόσο αγαπητό και στη νεοελληνική ιστοριογραφία, στην πραγματικότητα διόρθωνε κάποια προβληματικά σημεία του ρουμανικού εθνικού παρελθόντος σε σχέση με τους Σλάβους. Η θέση όμως για τη συνέχεια μεταξύ Βυζαντινής και Οθωμανικής αυτοκρατορίας, γιατί αυτό συνεπάγεται το "Βυζάντιο μετά το Βυζάντιο", αποτέλεσε τη βάση για να διατυπωθούν αποκλίνουσες αφηγήσεις σε πολλές βαλκανικές ιστοριογραφίες ήδη κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα - αποκλίνουσες συγκριτικά με...

"Το Βυζάντιο σε εικόνες", από τη Σοφία Ζαραμπούκα, αποτελείται από ένα κείμενο που παραθέτει απλά τα γεγονότα και δημιουργεί το πλέγμα πάνω στο οποίο αναπτύσσονται εικόνες και διάλογοι. Η ιδέα της φόρμας και της αισθητικής αυτών των βιβλίων παραπέμπει στα εικονογραφημένα μεσαιωνικά χειρόγραφα και στις τοιχογραφίες των βυζαντινών ναών, που αποτελούν άλλωστε και τις πρώτες μορφές διήγησης με εικόνα. Η σειρά των βιβλίων για το Βυζάντιο θα καλύψει και τους έντεκα αιώνες. Η προσπάθεια είναι εκτός από τα ιστορικά στοιχεία να μεταδοθεί η γοητεία και η ατμόσφαιρα της εποχής. Κάθ...

"Το Βυζάντιο σε εικόνες", από τη Σοφία Ζαραμπούκα, αποτελείται από ένα κείμενο που παραθέτει απλά τα γεγονότα και δημιουργεί το πλέγμα πάνω στο οποίο αναπτύσσονται εικόνες και διάλογοι. Η ιδέα της φόρμας και της αισθητικής αυτών των βιβλίων παραπέμπει στα εικονογραφημένα μεσαιωνικά χειρόγραφα και στις τοιχογραφίες των βυζαντινών ναών, που αποτελούν άλλωστε και τις πρώτες μορφές διήγησης με εικόνα. Η σειρά των βιβλίων για το Βυζάντιο θα καλύψει και τους έντεκα αιώνες. Η προσπάθεια είναι εκτός από τα ιστορικά στοιχεία να μεταδοθεί η γοητεία και η ατμόσφαιρα της εποχής. Κάθ...

Το Βυζάντιο είναι ένας κόσμος γεμάτος φασαρία, κίνηση, θαύματα, μυστήρια, τραγούδια, γιορτές, πλούτη, μάχες, ιστορίες. Ένας κόσμος γεμάτος χρώματα. Κόκκινος, όπως η πορφύρα των αυτοκρατόρων του. Χρυσός, όπως τα φόντα των ψηφιδωτών στις εκκλησίες του. Μαύρος, όπως τα ράσα των καλογέρων του. Άσπρος σαν τις χώρες τις άγνωστες έξω από τα σύνορά του. Γαλάζιος σαν τη θάλασσά του και σαν τα φουστάνια των αρχοντισσών του. Πράσινος σαν τα σπαρτά στους απέραντους ανοιξιάτικους κάμπους του. Αλλά όχι μόνο. Το Βυζάντιο ΔΕΝ έχει μόνο έξι χρώματα. Το ΑΣΠΡΟ έχει τις ιστορίες τις σίγουρε...

Το Βυζάντιο είναι ένας κόσμος γεμάτος φασαρία, κίνηση, θαύματα, μυστήρια, τραγούδια, γιορτές, πλούτη, μάχες, ιστορίες. Ένας κόσμος γεμάτος χρώματα. Κόκκινος, όπως η πορφύρα των αυτοκρατόρων του. Χρυσός, όπως τα φόντα των ψηφιδωτών στις εκκλησίες του. Μαύρος, όπως τα ράσα των καλογέρων του. Άσπρος, σαν τις χώρες τις άγνωστες έξω από τα σύνορά του. Γαλάζιος, σαν τη θάλασσά του και σαν τα φουστάνια των αρχοντισσών του. Πράσινος, σαν τα σπαρτά στους απέραντους ανοιξιάτικους κάμπους του. Αλλά όχι μόνο. Το Βυζάντιο ΔΕΝ έχει μόνο έξι χρώματα.

Ο τόμος παρουσιάζει τη βυζαντινή ιδέα όπως την εξέλαβαν και την εξέφρασαν δύο κορυφαίοι στοχαστές στην ιστορική και φιλοσοφική σκέψη της Ρωσίας κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Εδώ συσσωματώνονται δύο εξαιρετικά επίκαιρα δοκίμια: "Ο βυζαντινισμός και οι Σλάβοι" (1875) του Κονσταντίν Λεόντιεφ και "Ο βυζαντινισμός και η Ρωσία" (1896) του Βλαντίμιρ Σολοβιόφ. Οι συγγραφείς αυτοί δεν είναι οι πλέον τυπικοί, αλλά παραμένουν αναμφίβολα οι πλέον ενδιαφέροντες εκπρόσωποι των σλαβόφιλων και των φιλοδυτικών αντιστοίχως. Πρόκειται για τα δύο κύρια πνευματικά ρεύματα εκείνης της περ...

Το βιβλίο μας παρουσιάζει μια διαφορετική ιστορία του Βυζαντίου σε σχέση με αυτή που γνωρίζαμε έως τώρα. Δεν πρόκειται για εξιστόρηση γραμμική και τυπική, αλλά για ένα έργο που επικεντρώνεται σε "αλλόκοτα", όπως τα ονομάζει ο κ. Θεοδώρου, πρόσωπα και περιστατικά, τα οποία στιγμάτισαν τη βυζαντινή ιστορία. Ένα βιβλίο που προχωρεί στον πυρήνα της πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας του Βυζαντίου, γοητεύει με την αλήθεια του και συνδέει τα σημερινά δεινά της ελληνικής κοινωνίας με την αφροσύνη και τις επιλογές των τότε κυβερνώντων διεφθαρμένων και ανάξιων αυτοκρατόρων.

Η συλλογή κειμένων του τόμου, καρπός ομώνυμου κύκλου ομιλιών, έχει ως στόχο τη διερεύνηση του ρόλου των ταπεινών χρηστικών αντικειμένων στην καθημερινή ζωή των Βυζαντινών, καθώς συνιστούν, μεταξύ άλλων, δείκτες των οικονομικών και κοινωνικών διαστρωματώσεων και συμπεριφορών. Το βιβλίο διαρθρώνεται σε τρεις ενότητες. Στην πρώτη, τα αντικείμενα εξετάζονται σε σύνδεση με το αρχαιολογικό τους περιβάλλον, ενώ προβάλλονται η ανασκαφή και η έρευνα επιφανείας. Η δεύτερη ενότητα επικεντρώνεται στα ίδια τα αντικείμενα και σε αντιπροσωπευτικές τους κατηγορίες βάσει του υλικού (πηλός,...

Τα κείμενα που περιλαμβάνονται στον τόμο αυτό είχαν αρχικά παρουσιασθεί ως ανακοινώσεις στο Διεθνές Συμπόσιο που οργανώθηκε από το Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών το Νοέμβριο του 2000, στα πλαίσια του προγράμματος "Πρακτικός και κοινωνικός βίος των Βυζαντινών". Το Συμπόσιο έφερε τον τίτλο "Αφύπνιση των αισθήσεων και προσωπικές προτιμήσεις από τον ενδέκατο στον δέκατο πέμπτο αιώνα". [...] (Από την εισαγωγή του βιβλίου)

Το Υπουργείο Πολιτισμού διοργάνωσε το 2001 σειρά εκθέσεων στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και τον Μυστρά με γενικότερο τίτλο "Ώρες Βυζαντίου". Σκοπός της μεγάλης αυτής διοργάνωσης ήταν η προβολή του Βυζαντινού πολιτισμού μέσω των σωζόμενων αντικειμένων και μνημείων του με τρόπο προσιτό όχι μόνο στο επιστημονικό αλλά και στο ευρύ κοινό. Η έκθεση που διοργανώθηκε στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών είχε θέμα "Το Βυζάντιο ως Οικουμένη". Επειδή το θέμα αυτό είναι γοητευτικό και σίγουρα προσφέρεται για να προβληθεί ο τρόπος με τον οποίο η Αυτοκρατορία του Κωνσταντίνου προσδ...