Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Πώς συνδέεται η αρνητική ουτοπία του Όργουελ με τον μονοδιάστατο άνθρωπο της κριτικής θεωρίας του Μαρκούζε; Ο Όργουελ έγραψε το 1984 έχοντας μπροστά του μια συγκεκριμένη παραμορφωτική κομμουνιστική οργάνωση του κράτους, όπως αυτή εκφράσθηκε μέσα από τις "ενοράσεις" της σταλινικής τρομοκρατίας, και επιπλέον αντιμετωπίζοντας τον μέγιστο φόβο της ενδεχόμενης εξάπλωσής της στον Δυτικό κόσμο. Ο Αμερικανός φιλόσοφος Douglas Kellner φαίνεται να πιστεύει ότι μια διαφορετική και εκ του σύνεγγυς ανάγνωση του "1984" μπορεί να αποκαλύψει χαρακτηριστικά που αφορούν μια ευρύτατη περιοχή...

Δοκιμιογράφος, μυθιστοριογράφος, ζωγράφος, μεταφραστής, πρώην δομινικανός δόκιμος μοναχός, κάποιες φορές φοιτητής θεολογίας, ο Πιέρ Κλοσσοφσκί είναι ένας από τους αυθεντικότερους και τους επινοητικότερους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα. Το "Ζωντανό νόμισμα" είναι ένα από τα πλέον ερεθιστικά του βιβλία, καθώς συνενώνει ιδέες από τον Σαντ, τον Φουριέ, τον Μαρξ, τον Νίτσε, τον Κέυνς και τον Φρόυντ, με σκοπό να ανακαλύψει πώς οι βιομηχανικές και μεταβιομηχανικές κοινωνίες βασίστηκαν όχι στην κατανομή των αγαθών αλλά στην κυκλοφορία των επιθυμιών και των φαντασιώσεων, και πώς τα σώμ...

Η αμφιθυμία αναφορικά με τις σύγχρονες προόδους των επιστημών και η αυξανόμενη ισχύς των εφαρμογών τους καλούν σε έναν βαθύ φιλοσοφικό στοχασμό. Ανάμεσα σε μία εμπιστοσύνη συχνά τυφλή και μία ανησυχία ενίοτε υπερβολική, πώς να βρούμε την οδό του λόγου; Ο 19ος αιώνας σφυρηλάτησε μέσα στην ορμή της Βιομηχανικής Επανάστασης το πρόγραμμα μιας "φιλοσοφίας των επιστημών" για να αντιμετωπίσει τις διανοητικές και κοινωνικές προκλήσεις των φυσικοχημικών επιστημών. Ένας κλάδος γνώσης γεννήθηκε, που συνδυάζει τις ικανότητες των επιστημόνων και των φιλοσόφων. Προτείνοντας έναν πί...

Τα τέσσερα κείμενα που παρουσιάζονται εδώ συστήνουν τον στοχαστή ως αναγνώστη άλλων δημιουργών. Αποτελούν ορόσημα της δεκαπενταετίας 1932-1947, μετά το τέλος της οποίας ο ώριμος Σαρτρ θα στραφεί εντονότερα και μαχητικότερα προς τον κοινωνικό προβληματισμό και την πολυποίκιλη, ενίοτε αμφιλεγόμενης ορθότητας, πολιτική του δράση. Στο κείμενο για την "Αποβλεπτικότητα" του Χούσσερλ συγκροτεί τη δική του εκδοχή της φαινομενολογίας, σκιαγραφώντας τον αδιάρρηκτο δεσμό ανάμεσα στη συνείδηση και τον κόσμο. Στα δύο δοκίμια για τα μυθιστορήματα του Ουίλλιαμ Φώκνερ "Σαρτόρις" και "Η βου...

Η παρούσα συλλογή κειμένων προέκυψε ως ανάγκη για την ανάδειξη θεμελιωδών εννοιολογικών συνιστωσών της φιλοσοφίας μαθηματικών. Οι συγγραφείς θεώρησαν ότι για κάτι τέτοιο θα έπρεπε να καλυφθούν οι περιοχές των αξιωμάτων, των παραδόξων, των υποθέσεων και των εικασιών.

"Ο Έλληνας διαχωρίζει τη θέση του και αντιτίθεται σε κάθε τι το βαρβαρικό και στον βάρβαρο άνθρωπο, όπως ακριβώς ο πόλεµος αντιτίθεται στην ειρήνη. Η διαδικασία σύµφωνα µε την οποία ο πλούτος και η δύναµη δηµιουργήθηκαν και αυξήθηκαν συµπίπτει µε τη διαδικασία σύµφωνα µε την οποία οι Έλληνες διέκριναν τους εαυτούς τους από τους βαρβάρους. Το περίφηµο όνοµα Έλληνας είναι πρόσφατο. Το ίδιο συµβαίνει και µε τον ελληνικό τρόπο ζωής. Αρχικά οι Έλληνες ζούσαν σαν τους βαρβάρους. Σε µια προγενέστερη κατάσταση ήταν βάρβαροι. Στην αρχή δεν υπήρχαν Έλληνες και εποµένως δεν υπήρχε διά...

Η ραγδαία εξέλιξη των επιστημών της ζωής και των τεχνολογικών εφαρμογών τους τα τελευταία χρόνια έχει επαναφέρει στο επίκεντρο της φιλοσοφικής συζήτησης παλαιότατα ερωτήματα περί της αξίας της ζωής, που αυτή τη φορά τίθενται με νέα ένταση και υπό νέο πρίσμα. Οι γνώσεις που καθημερινά μας κατακλύζουν και οι δυνατότητες ποικιλότροπων επεμβάσεων σε ανθρώπους, ζώα και φυτά που διανοίγονται δημιουργούν μεγάλη αισιοδοξία σε σχέση τόσο με την ικανοποίηση της "του ειδέναι ορέξεως" όσο και με τη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων. Από την άλλη πλευρά, πολλοί ανησυχούν για το ενδεχόμενο...

Ο Φρανσίσκο ντε Βιτόρια διατυπώνει στο παρόν έργο του όλες τις μοντέρνες αρχές του Δικαίου του Πολέμου που διέπουν μέχρι και σήμερα όλες τις θεμελιακές πτυχές αυτού του πολύπλοκου πολιτιστικού φαινομένου. Οργανώνει νομικά τα προβλήματα που ενέσκηπταν από τότε, όπως τα όρια της αποικιοκρατικής δράσης που οδηγούσαν σε γενοκτονίες και τις πολεμικές συγκρούσεις στην Ευρώπη, θεμελιώνοντας την θεωρία του στην έννοια του δίκαιου πολέμου. Η απάρνηση της παπικής ή της αυτοκρατορικής παγκόσμιας δικαιοδοσίας είναι η κεντρική σύλληψη της φιλοσοφίας του Διεθνούς Δικαίου του Βιτόρια. Πρό...

Είναι άραγε νοµιµοποιηµένη, σε µια φιλελεύθερη δηµοκρατία, η άσκηση κρατικού εξαναγκασµού σε ζητήµατα βιοηθικής; Το βιβλίο αυτό αναζητά τους λόγους του βιοηθικού εξαναγκασµού στην ηθική της αυτονοµίας. Αφετηρία του αποτελεί η επιχειρηµατολογία του Ronald Dworkin, στη µονογραφία του Life’s Dominion, για τη συνταγµατική δυνατότητα να θεµελιωθεί ένα δικαίωµα στην άµβλωση και την ευθανασία ως δικαίωµα ουσιωδώς θρησκευτικής ελευθερίας. Ωστόσο, ο συγγραφέας δεν δικαιολογεί την εν λόγω κανονιστική αφετηρία του παρά µόνο στο πλαίσιο µιας ανανεωµένης καντιανής φιλοσοφίας του δικαίου...

Η έκλειψη της πολιτικής ξεκίνησε όταν η πολιτική απέτυχε να αντιμετωπίσει επιτυχώς τους μετασχηματισμούς που της στέρησαν κατηγορίες και έννοιες. Έτσι, εδώ αναζητούνται γνήσια πολιτικά παραδείγματα σε εμπειρίες και φαινόμενα τα οποία συνήθως δε θεωρούνται πολιτικά: η φυσική ζωή των ανθρώπων επανατοποθετημένη στο κέντρο της πόλης· το στρατόπεδο συγκέντρωσης· ο πρόσφυγας· η γλώσσα ως κατεξοχήν πολιτικό πεδίο, αντικείμενο μιας αντιπαράθεσης και μιας χειραγώγησης χωρίς προηγούμενο· η σφαίρα των καθαρών μέσων ή των χειρονομιών, δηλαδή των μέσων τα οποία, παραμένοντας τέτοια, απε...

Ένας κύκλος παραδόσεων με κομβική θέση στην εξέλιξη της σκέψης του Μισέλ Φουκώ. Στις παραδόσεις αυτές, που δόθηκαν στο Κολέγιο της Γαλλίας το πρώτο τρίμηνο του 1980, ο Φουκώ συνεχίζει την ιστορία των "καθεστώτων αλήθειας", η οποία διαπερνά το σύνολο της διδασκαλίας του, δίνοντάς της μια μείζονα στροφή: η διερεύνησή του, που είχε ξεκινήσει στο δικονομικό και δικαστικό πεδίο, και είχε επεκταθεί στο πολιτικό, με τη θεματική των σχέσεων εξουσίας-γνώσης και μετά με τη θεματική της κυβερνητικότητας, περνά εδώ στο πεδίο των πρακτικών και των τεχνικών του εαυτού, στο πεδίο της ηθικ...

Ο άνθρωπος σήμερα οφείλει να γνωρίσει το ευρύτερο πολιτιστικό του περιβάλλον, να αναζητήσει τις παγκόσμιες αξίες του ανθρώπου και ως πολίτης του κόσμου να αποκτήσει μία ανανεωμένη θεώρηση της φύσης και του ανθρώπου. Επιπλέον χρειάζεται να εναρμονίσει τις αντιθέσεις μεταξύ της φιλοσοφίας της Δύσης και της φιλοσοφίας της Ανατολής, και να κατακτήσει με την εξάσκηση της αρετής την ευδαιμονία.

Στο βιβλίο του ο συγγραφεύς περιγράφει την γένεση και την εξέλιξη της ινδικής σκέψεως σε μια περίοδο που εκτείνεται από το1500 π.Χ. ως τα σήμερα. Σκέφθηκε ότι εκείνο που έχουν περισσότερο ανάγκη οι ενδιαφερόμενοι για το θέμα, Έλληνες αναγνώστες, είναι ένα ευρύ διάγραμμα της ινδικής φιλοσοφίας που να χρησιμεύη σα σύστημα συντεταγμένων και όργανο προσανατολισμού. Χωρίς αυτό είναι δύσκολη, αν μη αδύνατη, η κατανόηση έργων πάνω σε πιο ειδικευμένα θέματα. Ο συγγραφεύς όμως δεν θέλησε να περιορισθή σ' αυτό τον αντικειμενικό σκοπό. Επεδίωξε, ανάμεσα στην κατάταξη εννοιών και ισ...

"Το υπέρτατο ον παραμένει, ένα απλό, αλλά μολαταύτα άψογο ιδεώδες, μια έννοια που κατακλείει και στεφανώνει ολόκληρη την ανθρώπινη γνώση", υποστηρίζει μεταξύ άλλων ο Γερμανός φιλόσοφος Immanuel Kant στην "Κριτική του Καθαρού Λόγου", κάνοντας χρήση της φυσικοθεολογικής, κοσμολογικής και οντολογικής απόδειξης για την ύπαρξη του Θεού. Πίστευε, δηλαδή, σθεναρά πως η Φιλοσοφία θα υποκαταστήσει τον ρόλο που έπαιζε κάποτε η Θρησκεία. Ο Θεός, λοιπόν, για τον Καντ δεν είναι ένα Υπερβατικό Ον αλλά ένα υπερβατικό Ιδεώδες του Καθαρού Λόγου που ξεπερνά τα όρια της αισθητικής εμπειρίας....

ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΙΣ Είναι γνωστό ότι οι "Κύριες Δόξες" του Επίκουρου χρησίμευαν ως εγκόλπιο για τους μαθητές της διδασκαλίας του Κήπου. Φαίνεται όμως ότι κυκλοφορούσαν και άλλες συλλογές επικούρειων αποφθεγμάτων, όπως εκείνη που ανακάλυψε ο ερευνητής Καρλ Βότκε το 1888 στην βιβλιοθήκη του Βατικανού, ενταγμένη μέσα στο χειρόγραφο "Codex Vaticanus Graecus 1950" του 14ου αιώνα. Η συλλογή αυτή καθιερώθηκε έκτοτε με τον πανεπιστημιακό τίτλο "Gnomologium Vaticanum Epicureum" αλλά είναι γνωστότερη ως "Επίκουρου Προσφώνησις". Το κείμενο του "Gnomologium Vaticanum Epicureum...

Ο Καρλ Μαρξ σπάνια έγραφε για τη χειραφετημένη κοινωνία του μέλλοντος. Ενδιαφερόταν κυρίως για τις ουτοπίες, αλλά απεχθανόταν τις πολύ κανονιστικές, πολύ πιεστικές, πολύ σύντομες δογματικές εκδοχές. Το αντικείμενό του ήταν, όπως το υπενθυμίζει πολύ ορθά ο Μιγκουέλ Αμπενσούρ, η μεταλλαγή της ουτοπίας σε έναν κριτικά κομμουνισμό. Σε τι ακριβώς συνίσταται αυτό; Στο III Βιβλίο του Κεφαλαίου -στο ανολοκλήρωτο χειρόγραφο, που δημοσιεύθηκε μετά τον θάνατό του από τον Φρειδερίκο Ένγκελς το 1894-, βρίσκουμε ένα σημαντικό χωρίο, το οποίο έχει συχνότατα αναφερθεί, αλλά σπανίως αναλυθε...

Πως "το νερό του εγκεφάλου μετατρέπεται σε κρασί της συνείδησης"; Όπως χαρακτηριστικά διατυπώνει ο φιλόσοφος Colin McGinn, το ερώτημα υπαινίσσεται διεργασίες που για ορισμένους φαντάζουν θαυματουργικές. Έναν και πλέον αιώνα πριν, ο βιολόγος και υπέρμαχος της δαρβινικής θεωρίας Thomas Huxley υποστήριζε ότι η ανάδυση της συνείδησης θυμίζει φανταστική ιστορία, όπως αυτή του Αλαντίν με το τζίνι. Πού βρίσκεται, άραγε, σήμερα ο φιλοσοφικός στοχασμός περί συνείδησης; Ποια η σχέση του με τον επιστημονικό στοχασμό και δη τα πορίσματα της σύγχρονης νευροεπιστήμης; Υπάρχουν σαφή κρ...

Now is the winter of our discontent / Made glorious summer by this sun of York. Κείμενα γύρω από τη γλώσσα της πολιτικής και των πολιτικών, του έρωτα και της επικοινωνίας, της έκφρασης και της μυθοπλασίας. Από τον σαιξπηρικό Ριχάρδο τον Γ', τους Επαναστάτες Saint-Just (Louis Antoine Leon de) και Ροβεσπιέρο στο "Κομμουνιστικό Μανιφέστο" του Μαρξ, τους φουτουριστές του Μαρινέτι και τους φασίστες του Μουσολίνι, και από το Mein Kampf του Χίτλερ στους σημερινούς πολιτικούς του υπεραπλουστευτικού λόγου, τον λαϊκισμό και την "ξύλινη γλώσσα" της Αριστεράς, την επανάκαμψη του φοβικο...

"... Το θέμα της εισήγησής μου αναφέρεται στους μεγάλους κύκλους της συγκυρίας. Εκ προοιμίου, θα πρέπει να επισημάνω πρώτον, ότι η μελέτη μου αναφέρεται μόνο στις συνθήκες της καπιταλιστικής κοινωνίας. Ως εκ τούτου, δεν επεκτείνω τα ευρήματά μου σε οποιαδήποτε άλλα οικονομικά συστήματα. Δεύτερον, στο γεγονός ότι στις συνθήκες του καπιταλιστικού συστήματος η δυναμική της οικονομίας δεν εξαντλείται ούτε στις διακυμάνσεις, για τις οποίες θα μιλήσω, ούτε στις διακυμάνσεις για τις οποίες υπάρχει εκτεταμένη βιβλιογραφία, δηλ. στους εμποροβιομηχανικούς κύκλους, στις εποχιακές διακ...