Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

To βιβλίο ξεκινά από το ακόλουθο ερώτημα: Ποια θεωρία της δημοκρατίας και ποια σημασία της ελευθερίας προϋποθέτει ο δημοκρατικός σοσιαλισμός; Αυτός συνυφαίνει αρχές του δημοκρατικού ρεπουμπλικανισμού με το αίτημα του σοσιαλιστικού κοινωνικού μετασχηματισμού. Οι έννοιες της ελευθερίας και της κυριαρχίας - κατά την κύρια θέση του βιβλίου - είναι το υφάδι και το στημόνι που υφαίνουν τον όρο "δημοκρατικός σοσιαλισμός". Όσες φορές και αν ξηλώθηκε στη δίνη των ιστορικών γεγονότων, άλλες τόσες μπορούμε να τον ξαναϋφάνουμε, με το ίδιο υφάδι, με το ίδιο στημόνι. Το βιβλίο αποσκοπεί...

Στο πλαίσιο του κυρίαρχου νεωτερικού φιλοσοφικού "παραδείγµατος", τα προτάγµατα του ευρωπαϊκού Διαφωτισµού συνοδεύτηκαν, τις περισσότερες φορές, από αξιώσεις για οικουµενισµό και αµεροληψία. H "πολιτική της καθολικότητας", σύµφωνα µε τη διατύπωση του Καναδού φιλοσόφου Charles Taylor, αναδείχθηκε συχνά σε πολέµια της ανάδειξης των επιµέρους ταυτοτήτων 'εθνικών, εθνοτικών, φυλετικών, θρησκευτικών ή έµφυλων-, στο µέτρο που αυτές θα λειτουργούσαν υπονοµευτικά για θεµελιώδεις αρχές της ατοµικότητας, όπως η αυτονοµία, η ελευθερία και η ισότητα. Η σύγχρονη πολιτική και η κοινωνική...

Ο σοφιστής Αντιφών υπήρξε ο πρόδρομος της ψυχολογικής έρευνας και πρακτικής στην αρχαία Ελλάδα, με αρχές που και σήμερα δέχεται η ψυχολογία: την αλληλεπίδραση ψυχής και σώματος, την ανάγκη ισορροπίας και αρμονίας μεταξύ των δυνάμεων της ψυχής, τον αυτοέλεγχο ως προϋπόθεση της ευτυχίας, την έννοια της ανθρώπινης φύσης που προάγεται με την ικανοποίηση των σύνθετων ψυχοσωματικών αναγκών, τον προβληματισμό γύρω από τη σκοπιμότητα των κοινωνικών συμβάσεων και τέλος την προσπάθεια εκλογίκευσης των σύνθετων φαινομένων του ονείρου και της μαντικής. Ο Αντιφών προχώρησε ακόμη στην πρ...

Ο Αλέξης ντε Τοκβίλ υπήρξε ο πιο βαθυστόχαστος εκπρόσωπος του πολιτικού φιλελευθερισμού στην ηπειρωτική Ευρώπη το πρώτο μισό του 19oυ αιώνα. Το έργο του παρουσιάζει τη δημοκρατία ως δημοκρατική πολιτεία που αναγνωρίζει δικαιώματα και καθορίζει υποχρεώσεις του ατόμου, καθώς και ως ατελέστατη διαδικασία διεκδίκησης των δικαιωμάτων της ελευθερίας και της ισότητας. Πρόκειται για ένα δίπτυχο που διαμορφώνει σε ποιο βαθμό οι δημοκρατικοί λαοί θα είναι πραγματικά ελεύθεροι ή θα είναι υποταγμένοι στις συνέπειες της ισότητας των συνθηκών, δηλαδή τον ατομικισμό, το πάθος για την ευζω...

Οι ψηφιακές τεχνολογίες έχουν αλλάξει το τοπίο της επιστήμης, της οικονομίας και της κοινωνίας. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου περιγράφονται τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά της δεύτερης εποχής των μηχανών. Πολλά παραδείγματα της πρόσφατης τεχνολογικής προόδου αποκαλύπτουν γιατί πρέπει να είμαστε βέβαιοι ότι στο μέλλον η κλίμακα και ο ρυθμός της καινοτομίας στους υπολογιστές, τη ρομποτική και τις άλλες ψηφιακές τεχνολογίες δεν μπορεί παρά να επιταχυνθεί. Στο δεύτερο μέρος, οι συγγραφείς διερευνούν την αφθονία και την ανισότητα -τις δυο οικονομικές συνέπειες αυτής της προόδου- κα...

Αυτό το βιβλίο είναι το καταστάλαγμα μιας αναζήτησης του συγγραφέα που κρατάει χρόνια. Ξεκινώντας με τον Αριστοτέλη, πέρασε στον Πλάτων αναζητώντας την τελειότητα. Μετά, έπεσε επάνω στον Κουρτ Γκέντελ ο οποίος με τέλεια λογική ανάλυση απέδειξε ότι απόλυτη αλήθεια και συνέπεια δεν υπάρχει ούτε και στα μαθηματικά. Έτσι έπρεπε να βρει κάποιο νόημα για τη ζωή. Εκεί κατάλαβε ότι για να γίνει αυτό έπρεπε πρώτα να γνωρίσει τον εαυτό του και αν έχει ελαττώματα, να τον αλλάξει. Επειδή όμως αυτό ήταν δύσκολο, αποφάσισε ν' αλλάξει τον κόσμο και να τον φέρει στα μέτρα του και σ' αυτό...

Όταν ακούει κανείς για φιλοσόφους φαντάζεται κάτι γεροντάκια καλοκάγαθα να μιλούν περί ανέμων και υδάτων. Κι όμως δεν είναι έτσι. Οι πιο πολλοί από αυτούς έχουν πάρει ψηλά τον αμανέ και η κύρια ασχολία τους είναι να καυγαδίζουν με αυτούς της αντίθετης φιλοσοφικής σχολής (κάτι σαν ελληνικά κόμματα δηλαδή). Το τι σέρνει ο ένας τον άλλο δεν λέγεται. Όσον αφορά την σοβαρότητα αρκεί να σας πούμε ότι ο εκπρόσωπος της απαισιοδοξίας Άρθουρ Σοπενχάουερ έδινε πρακτικές συμβουλές πώς να έχετε πάντα δίκαιο και πώς να μην παντρευτείτε (γιατί τότε δίκαιο θα έχει μόνο η γυναίκα σας)! Όμω...

Κοιτώντας τον ουρανό και τ΄αστέρια, νοιώθουμε ένα δέος και διερωτόμαστε ποιός τα δημιούργησε. Έγιναν μήπως στην τύχη, ή από κάποιο νοήμον " ον " που όλοι ονομάζουμε Θεό; Οντολογικά, επιστημονικά και φιλοσοφικά ερωτήματα, που με βασανίζουν από παιδί, για τα οποία ξεκίνησα τη συγγραφή αυτού του βιβλίου, το οποίο συνδυάζει τη σύγχρονη επιστημονική σκέψη, την αρχαία ελληνική φιλοσοφία αλλά και τα δικά μου προσωπικά βιώματα, τις σκέψεις και τα βαθειά ερωτήματα μου.

Η θεωρία της δικαιοσύνης ως ακριβοδικίας του John Rawls κατέστησε ξανά επίκαιρη την ηθική φιλοσοφία του Kant και ανέδειξε τη σημασία που μπορεί να έχει για τη διατύπωση μιας δημοκρατικής-φιλελεύθερης θεωρίας περί κοινωνικής δικαιοσύνης. Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται, για πρώτη φορά σε ελληνική μετάφραση, δύο από τα σημαντικότερα κείμενα του John Rawls που φωτίζουν τη σχέση της θεωρίας του με την ηθική σκέψη του Kant. Στις διαλέξεις του "Καντιανή Κατασκευασιοκρατία στην Ηθική Θεωρία" ο Rawls εμβαθύνει και ταυτόχρονα τροποποιεί την καντιανή ερμηνεία της δικαιοσύνης ως ακρ...

Από πού έλκει την καταγωγή της η ελληνική φιλοσοφία και επιστήμη; Σε ποιον βαθμό έχουν επηρεαστεί οι ιδέες και τα πολιτισμικά επιτεύγματα της Δύσης από τις θρησκείες, τον στοχασμό και γενικότερα την κουλτούρα της Ανατολής; Το φαινόμενο του ευρωκεντρισμού οδήγησε όντως σε υποβάθμιση της συμβολής της Αιγύπτου στον εκπολιτισμό της Ελλάδας όπως διατείνονται οι αφροκεντριστές; Ποιος ο ρόλος των Αράβων και των διαφόρων "μυστικών" εταιρειών στη διάσωση και διάδοση της γνώσης; Πέρα από την ενδελεχή διερεύνηση ζητημάτων σχετιζόμενων με συναφή ερωτήματα, στο ανά χείρας βιβλίο επιχ...

Μετά την πτώση του Tείχους του Βερολίνου, άλλαξε ο τρόπος της πολιτικής σκέψης. Η έννοια του "εχθρού" αντικαταστάθηκε από την έννοια του "υπόπτου", και το δίπολο "πόλεμος-ειρήνη" έδωσε τη θέση του στο "επέμβαση-ασφάλεια". Το κράτος δεν επιδιώκει πλέον να προσφέρει εγγυήσεις ασφάλειας στους πολίτες του, αλλά να ελέγχει τις ποικίλες ροές: οικονομικές, μεταναστευτικές, διατροφικές, υγειονομικές, πολιτισμικές. Το νεότερο κράτος θεμελίωσε τη νομιμοποίησή του στην ικανότητά του να εγγυάται την ασφάλεια των προσώπων. Αυτή η ασφάλεια περιελάμβανε την εγγύηση των θεμελιωδών δικαιωμά...

Πώς θα καταπολεμήσουμε το άγχος και τη στενοχώρια; Ένα σωρό βιβλία κυκλοφορούν με αυτό το περιεχόμενο αλλά το μόνο που καταφέρνουν είναι να μας φορτώνουν νέο άγχος. Σ' αυτό το βιβλίο περιλαμβάνεται το "Εγχειρίδιο του Επίκτητου" ενός από τους μεγαλύτερους στωικούς φιλοσόφους, που ήταν βαθύς γνώστης της ανθρώπινης ψυχολογίας. Η σκέψη του έχει βοηθήσει εκατομμύρια ανθρώπους. Το Εγχειρίδιο είναι μια περίληψη του έργου του και σ' αυτό δίνονται οδηγίες για να αποφύγουμε την ψυχολογική συντριβή μετά από ατυχίες ή δυστυχίες. Ένα περίφημο απόφθεγμά του λέει: "Θεέ μου δώσε μου τ...

Το ανά χείρας κείμενο συμπυκνώνει τη μακρά αναγνωστική περιπέτεια του Αλτουσσέρ με τον Μακιαβέλλι, η οποία, ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’60 και καθ’ όλη την ιλιγγιώδη τροχιά της ακμής και της παρακμής του "αλτουσσερισμού", δεν σταμάτησε να αποτελεί υπόγεια αλλά καθοριστική συνθήκη των θεωρητικών του παρεμβάσεων. Αποτελεί ένα είδος παλίμψηστου, που στις διαφορετικές στρώσεις γραφής του αποτυπώνει τη μακροχρόνια και βασανιστική εμπλοκή του Αλτουσσέρ με τον Μακιαβέλλι καθ’ όλη τη διάρκεια της ταραγμένης διανοητικής πορείας του. Ο "Μακιαβέλλι και εμείς", λοιπόν, το κ...

Τι ώθησε τους περισσότερους και σπουδαιότερους φιλοσόφους στη Γαλλία, κατά τη φιλοσοφική στιγμή του υπαρξισμού, να δημιουργήσουν το έργο τους σε διαρκή και ζωτική γι’ αυτούς αναμέτρηση με τη μη φιλοσοφία, κυρίως με τη λογοτεχνία και τις τέχνες, αλλά και με τις επιστήμες, την πολιτική κ.λπ.; Ο Sartre, o Camus, o Gabriel Marcel, o Jean Wahl και αρκετοί άλλοι παρήγαγαν οι ίδιοι σημαντικό συγγραφικό έργο - στο πεδίο της πεζογραφίας, του θεάτρου ή της ποίησης -, παράλληλα με το καθαυτό φιλοσοφικό τους έργο· είναι άλλωστε αδύνατο να κατανοήσουμε σε βάθος τη φιλοσοφική σκέψη άλλων...

"Οι γλώσσες ξεκινούν από το σπίτι. Θα αρχίσω λοιπόν να διηγούμαι πώς από την παιδική μου ηλικία βρέθηκα ανάμεσα σε πολλές γλώσσες και πώς μπόρεσε να με αγγίξει η χρήση των γλωσσών που κανονικά δεν θα έπρεπε να μιλάω ή να χρησιμοποιώ για να γράφω ποίηση. Θα δώσω κάποιες πληροφορίες σχετικές με την οικογένειά μου και τα μπερδέματά της με το θέμα. Η μητέρα μου ήταν Ελληνίδα, Σμυρνιά, όταν η Σμύρνη πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο ήταν κατά κύριο λόγο ελληνική πόλη, μια ελληνόφωνη κοινότητα μέσα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο πατέρας μου ήταν Άραβας, γεννημένος στη Δαμασκ...

Στους "Πασκαλιανούς διαλογισµούς", ο Πιερ Μπουρντιέ, τοποθετούµενος υπό την αιγίδα του Μπλαιζ Πασκάλ, επιχειρεί µια συστηµατική κριτική της σχολαστικής σκέψης, καθιστώντας ρητές τις προπαραδοχές που απορρέουν από την κατάσταση της σχολής, του ελεύθερου χρόνου, του απελευθερωµένου από τις απαιτήσεις του κόσµου και της καθηµερινής ύπαρξης. Καταδεικνύει πώς αυτή η αποστασιοποιηµένη θέαση του κόσµου, ίδιον της σχολαστικής σκέψης, γίνεται συχνά πηγή λαθών, συστηµατικών, επιστηµολογικών, ηθικών ή αισθητικών, µε σοβαρές συνέπειες στον τρόπο µε τον οποίο κατανοούµε τον κοινωνικό κα...

"Ο έρωτας γεννιέται μαζί με την αντίληψη της καμπύλης μιας πλάτης, του μήκους ενός φρυδιού, με το σκάσιμο ενός χαμό­γελου. "Συμβαίνει!" Η παρουσία ενός άλλου πλάσματος κινητοποιεί την προσοχή, τις αισθήσεις. [...] Η φαντασία αναλαμβάνει αυτή την πραγματικότητα κι αρχίζει να χτίζει φαντασιώσεις, όνειρα, σχέδια... Δημιουργεί τη δική της ανάγκη, η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις περικλείει ολόκληρη τη ζωή. Γίνεται η φωνή εκείνη μέσα στη νύχτα που σου λέει "σ' αγαπώ", αποσταθεροποιώντας συθέμελα την ύπαρξή σου. Τέλος, εκτείνεται μέχρι τις σφαίρες εκείνες όπου αρχίζεις να διερωτά...

"Το παράδοξο στον Μένωνα. ΜΕΝ.: Και με ποιον τρόπο, Σωκράτη, θα ερευνήσεις κάτι το οποίο δεν ξέρεις καν τι είναι; Ποιο πράγμα θα βάλεις στο νου σου να το ερευνήσεις από αυτά που δεν ξέρεις; Αλλά και στην καλύτερη περίπτωση, πες ότι το εντόπισες, πώς θα ξέρεις ότι είναι εκείνο που εσύ αγνοούσες; (Μένων, 80d) Η ανάμνηση. ΣΩ.: Η ψυχή είναι αθάνατη, έχει γεννηθεί πολλές φορές και έχει δει τα πράγματα εδώ πάνω, εκείνα στον Άδη και καθετί άλλο, δεν υπάρχει τίποτα που δεν το έχει μάθει ... Καθώς όλα μέσα στη φύση είναι συγγενή και η ψυχή έχει μάθει τα πάντα, τίποτα δεν εμποδίζε...

Ο Πλάτωνας με αυτή την ενσωμάτωση των μύθων μέσα στο φιλοσοφικό του έργο, με τρόπο ζωντανό και παραστατικό, επιστρατεύει τις απεριόριστες δυνατότητες της φαντασίας, για να φωτίσει κάποια γνωστικά κενά. Οι μύθοι αποτελούν ένα προκαταρκτικό βήμα, για να πλησιάσει ο αναγνώστης τη φιλοσοφική του σκέψη. Και η παρουσίαση είναι ελεύθερη απόδοση, ώστε να γίνεται εύκολα κατανοητό το νόημά τους. Αναφέρεται λοιπόν αυτή η εργασία σε κάποιους από τους μύθους του Πλάτωνα για να δοθεί η ευκαιρία να μάθει κάποιος αυτά τα θέματα χωρίς να μελετήσει ολόκληρο το φιλοσοφικό του έργο.

Το "Homo Sacer" του Ιταλού φιλοσόφου Τζόρτζιο Αγκάμπεν έρχεται να ανανεώσει τις κριτικές μελέτες γύρω από την έννοια της κυριαρχίας και να εμβαθύνει στους τρόπους με τους οποίους ασκείται και εμπεδώνεται η βιοπολιτική. Κυρίαρχο μοτίβο αποτελεί η γυμνή ζωή του homo sacer, αυτής της σκοτεινής φιγούρας του ρωμαϊκού δικαίου στην οποία αποτυπώνεται για πρώτη φορά η παράδοξη σχέση εξουσίας/κυριαρχίας και απλής βιολογικής ζωής. Μια φιγούρα η οποία, παρ' όλη την ιερότητα που της αποδίδεται, βρίσκεται στο όριο, είναι φονεύσιμη και εκτείνεται στα πεδία της μη ύπαρξης. Με εκκίνηση το...