Το κυπριακό ζήτημα 1878-1960

Η συνταγματική πτυχή

Το βιβλίο του Ευάνθη Χατζηβασιλείου "Το κυπριακό ζήτημα 1878-1960: Η συνταγματική πτυχή" φιλοδοξεί να αποτελέσει μία συνολική ανάλυση της συνταγματικής ανάπτυξης της Κύπρου κατά την περίοδο της βρετανικής κυριαρχίας. Η μελέτη υποστηρίζει ότι η κυπριακή συνταγματική ανάπτυξη περιορίστηκε και στρεβλώθηκε σε βαθμό δραματικό λόγω των διεθνοπολιτικών προτεραιοτήτων της Βρετανίας. Η διαδικασία αυτή προσέλαβε γιγάντιες διστάσεις κατά τη δεκαετία του 1950, οπότε, αντιμετωπίζοντας σοβαρές δυσκολίες στη Μέση Ανατολή, και θεωρώντας απαραίτητη τη διατήρηση της φιλίας της Τουρκίας στην ευρύτερη αυτή περιοχή, το Λονδίνο είχε ως προτεραιότητα όχι τόσο να εκπονήσει ένα εφαρμόσιμο συνταγματικό κείμενο, αλλά να μη δυσαρεστήσει την Άγκυρα, έστω και αν θεωρούσε παράλογες τις απαιτήσεις της στο θεσμικό πεδίο. Η πολιτική του Λονδίνου, ιδιαίτερα η δήλωση της διπλής αυτοδιάθεσης (διχοτόμησης) του 1956 και το σχέδιο Μακμίλλαν του 1958, δημιούργησε τετελεσμένα, τα οποία μοιραία επηρέασαν και την τελική διευθέτηση του 1959: οι συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου και η εκπόνηση του Συντάγματος του 1960 εξετάζοντας σε ιδιαίτερο κεφάλαιο. Στο βιβλίο ενσωματώνεται και μία ευρύτερη συζήτηση σχετικά με τις βασικές ιδιομορφίες της κυπριακής συνταγματικής ανάπτυξης, τον προβληματισμό για τη διεθνοποίηση του ζητήματος στη δεκαετία του 1950, μία ανάλυση της "θεωρίας των χαμένων ευκαιριών" και τέλος μία συζήτηση των σημερινών προοπτικών στο συνταγματικό πεδίο, σε περίπτωση επίλυσης του Κυπριακού.