Το αλφαβητάρι των ιδιωματικών εκφράσεων

Οι ιδιωματικές εκφράσεις είναι ένα ελκυστικό κομμάτι της ελληνικής γλώσσας, δίνοντας χρώμα και πλούτο, επιτρέποντας να εκφρασθούν λεπτές αποχρώσεις, ενώ συχνά ακόμα κι η ιστορία της γέννησής τους είναι γοητευτικά ενδιαφέρουσα. Είναι όμως κι ένα κομμάτι φευγαλέο, πολλές εκφράσεις είναι εφήμερες, άλλες συγχέονται με τις παροιμίες, στα λεξικά δεν είναι πάντα εύκολος ο εντοπισμός τους. Τα λήμματα στο Αλφαβητάρι των Ιδιωματικών Εκφράσεων από τις Εκδόσεις Δίαυλος είναι ένα ενδεικτικό κομμάτι μιας πολύ ευρύτερης αποδελτίωσης από εκατοντάδες λογοτεχνικά έργα, εφημερίδες και περιοδικά, συλλογές παροιμιακού υλικού, λεξικά. Κριτήρια για την επιλογή τους είναι η συχνότητα χρήσης, η σημασιολογική διαύγεια και όσα τυχόν ενδιαφέροντα στοιχεία υπάρχουν που όμως αγνοεί ο μέσος αναγνώστης. Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στην αναζήτηση αντίστοιχων εκφράσεων στα αρχαία και μεσαιωνικά ελληνικά, αποδεικνύοντας ότι φαινομενικά σύγχρονες εκφράσεις υπάρχουν εδώ και πολλούς αιώνες στη γλώσσα. Επίσης για κάθε λήμμα παρατίθεται ένα παράδειγμα χρήσης από τη λογοτεχνία ή άλλες πηγές με αναφορές στον Μακρυγιάννη και τον Παπαδιαμάντη, τον Καραγάτση και τον Ταχτσή, στο νεότερο θέατρο και τους νεότατους συγγραφείς ή σημερινά αποσπάσματα δημοσιογραφικού λόγου. Όλες οι πληροφορίες που παρατίθενται έχουν ελεγχθεί σχολαστικά, ενώ αποφεύγεται η συνήθης αρρώστια παρόμοιων συλλογών κατά την οποία η γέννηση παρόμοιων εκφράσεων ανάγεται σε ιστορικά γεγονότα, προσδιορίζοντας με ακρίβεια ημερομηνίες και ονόματα πρωταγωνιστών. Ενώ τέτοιες εξηγήσεις είναι ελκυστικές σπάνια αληθεύουν και όχι σπάνια αποδεικνύεται ότι η έκφραση έχει καταγραφεί πολύ νωρίτερα από τότε που συνέβη το περιστατικό που δήθεν τη γέννησε.