Ο μακρύς ελληνογερμανικός εικοστός αιώνας

Οι μαύρες σκιές στην ιστορία των διμερών σχέσεων

Από το 2010, έτος έναρξης της οικονομικής κρίσης, οι ελληνογερμανικές σχέσεις γνώρισαν ραγδαία επιδείνωση, καθώς εγκλωβίστηκαν στα στερεότυπα των ΜΜΕ. Το Βερολίνο εμφανιζόταν ως "εμμονικό" με την επιβολή πολιτικών λιτότητας, ενώ την ίδια ώρα οι "αντιπαραγωγικοί" και "τεμπέληδες" Έλληνες αρνούνταν να αλλάξουν νοοτροπία και να αναλάβουν την ευθύνη ανασυγκρότησης της χώρας τους. Ο τρόπος με τον οποίο κατά την πρόσφατη τραυματική περίοδο σκιαγραφήθηκαν τα "εθνικά" χαρακτηριστικά των "πτωχευμένων" Ελλήνων και των "διαχρονικά υπεροπτών" Γερμανών, επανέφερε στην επικαιρότητα το παρελθόν των ελληνογερμανικών σχέσεων, ειδικά τις οπτικές υπό τις οποίες η ελληνική κοινωνία προσέλαβε και έκτοτε διαχειρίζεται τη μακριά σκιά της γερμανικής Κατοχής. Αποσιωπήθηκαν όμως άλλες, θετικές πτυχές, όπως η ενεργός στήριξη της Γερμανίας και η παροχή ασύλου σε πολλούς Έλληνες κατά την περίοδο της Δικτατορίας (1967-1974). Όπως προκύπτει από τις μελέτες του ανά χείρας συλλογικού τόμου, οι ελληνογερμανικές σχέσεις αποτελούν τμήμα σύνθετων ιστορικών διεργασιών και δεν χαρακτηρίζονται ούτε από μονομέρεια ούτε από ομοιομορφία. Με αφορμή την τρέχουσα συγκυρία, της επανεκκίνησης των διμερών σχέσεων, ο συλλογικός τόμος φιλοδοξεί να παράσχει στο ευρύ κοινό ένα σύνολο ερευνητικών εργασιών που βασίζονται στην αξιοποίηση πρωτογενούς αρχειακού υλικού και σε νέες ιστοριογραφικές προσεγγίσεις. Οι επιστημονικές αυτές μελέτες μπορούν να αποτελέσουν αφορμή για την αναβάθμιση του δημόσιου διαλόγου γύρω από ένα εξαιρετικά φλέγον και καίριο ζήτημα, όπως είναι αυτό των σχέσεων της Ελλάδας με τη Γερμανία στη μακρά διάρκειά του.