Το κίνημα στο Γουδί, 1909

Το Κίνημα στο Γουδί αποτιμήθηκε από την πλειονότητα των ερευνητών, σύγχρονων με την εποχή και μεταγενέστερων, ως μείζον συμβάν της ελληνικής ιστορίας περαιτέρω όσοι μελέτησαν την ιστορική αυτή στιγμή την ταξινόμησαν ως μία προφανή τομή του ελληνικού εθνικού χρόνου - αφετηρία του ελληνικού εικοστού αιώνα - ισάξια ως έναν βαθμό με την ιδρυτική συνθήκη γέννησης του ελληνικού κράτους. Το Κίνημα σηματοδοτούσε ένα αδιαμφισβήτητο κατώφλι: την έξοδο από τη συνεχιζόμενη παρακμή του ελληνικού κράτους και την είσοδο της ελληνικής κοινωνίας στη διαδικασία εξυγίανσης και αναγέννησής της. Έτσι το 1909 όχι μόνο απέκτησε βαρύνοντα και σημαδιακό χαρακτήρα, αλλά συνοδεύτηκε εξαρχής και με θετικό προοδευτικό πρόσημο. Παράλληλα με το πραγματολογικό βάρος του Κινήματος αναπτύχθηκαν και οι "μύθοι" που στοιχειοθετούσαν το συμβολικό του απόβαρο. Το 1909 συστήνει ακόμα ένα γόνιμο ερευνητικό έδαφος που προσκαλεί τους ενδιαφερόμενους σκαπανείς, παλιότερους και νεώτερους, σε δημιουργική δράση. Ο συλλογικός τόμος που παρουσιάζουμε σήμερα με κεντρικό θέμα το Κίνημα στο Γουδί αποτελεί ένα δείγμα προς αυτήν την κατεύθυνση. Αντιλαμβανόμαστε το 1909 ως μία διευρυμένη ιστορική στιγμή, της οποίας τα ίχνη αναζητούμε κάπου στις αρχές της δεκαετίας του 1890 και τις απολήξεις στους Βαλκανικούς Πολέμους. Τα κείμενα που συμπεριλαμβάνονται στον τόμο αποτυπώνουν, πιστεύουμε, την πρόσφορη διασταύρωση της παλιότερη ς με τη σύγχρονη έρευνα- παρουσιάζουν με κριτικό πνεύμα τις σημαντικές παραδοχές της βιβλιογραφικής παραγωγής, αλλά και προτείνουν νέες κατευθύνσεις μέσα από τις οποίες μπορούμε να πλαισιώσουμε επαρκέστερα τις γνώσεις μας για το Κίνημα του 1909. Περιέχονται οι ενότητες: Εισαγωγή Ιστοριογραφικές προσεγγίσεις του κινήματος στο Γουδί Χρονολόγιο Κεφάλαιο 1 Η δεκαετία πριν από το Γουδί: εσωτερικά και διεθνή δεδομένα - Νίκη Μαρωνίτη, "Οι πολιτικές δυνάμεις κατά την πρώτη δεκαετία του εικοστού αιώνα" - Θάνος Βερέμης, "Το στρατιωτικό ζήτημα και το 1909" - Ιάκωβος Μιχαηλίδης, "Αλύτρωτοι Έλληνες σε Κρήτη και Μακεδονία" Κεφάλαιο 2 Η "Επανάστασις" της 15ης Αυγούστου 1909 - Σπυρίδων Πλουμίδης, "Το Κίνημα του 1909: συλλογικά υποκείμενα και γεγονότα" - Λεωνίδας Μοίρας, "Οι Νεότουρκοι και το Κίνημα στο Γουδί" - Νίκος Ποταμιάνος, "Από το Κίνημα του 1909 στην άνοιξη του 1910" - Αλέξης Φραγκιάδης, "Το οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο του Κινήματος στο Γουδί" Κεφάλαιο 3 Η βαλκανική διάσταση - Λίνα Λούβη, "Τα διλήμματα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής" - Βαγγέλης Κεχριώτης, "Η επανάσταση των Νεότουρκων και οι ιστοριονραφικές της διαδρομές" Φωτογραφικό παράρτημα Βιβλιογραφία