Ουδένα μισθόν έλαβεν

Ο Κύπριος εθελοντής Ευστάθιος Χατζηδημητρίου 1912-1922

Μέσα από τις γραμμές του βιβλίου αναδύεται το πνεύμα μιας εποχής. Οι Κύπριοι εθελοντές των πολέμων από το 1912-1922 δεν ήταν μόνο στρατιώτες, δεν ήταν μόνο μαχητές. Ήταν οι πρωτοπόροι μιας γενιάς που εννόησε τη σημασία των καιρών και ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση της ιστορίας. Ήταν μαχητές της ελευθερίας αλλά και μέτοχοι ενός δημιουργικού πνεύματος που τους ενέπνεε και τους καθοδηγούσε. Οι εθελοντές πίστεψαν σ' ένα διαφορετικό μέλλον για την Ελλάδα και την Κύπρο. Σ' αυτόν το μεγάλο αγώνα χάθηκαν χιλιάδες νέοι άνθρωποι. Πολλοί σε νικηφόρες μάχες κι άλλοι τόσοι σε χαμένες μάχες. Δοξάζουμε τους νεκρούς των νικηφόρων αγώνων κι αφήνουμε δυστυχώς τους άλλους στη λησμονιά των ηττημένων. Όμως όλοι αγωνίστηκαν για τον ίδιο σκοπό και δε σκοτώθηκαν από δική τους ευθύνη. Ανάμεσα σε όσους σκοτώθηκαν σε νικηφόρες ή χαμένες μάχες συγκαταλέγονται και πολλοί Κύπριοι. Κι όσοι επέζησαν, καθαρά από τύχη, γύρισαν με πολύ πόνο. Είχαν κιόλας καταθέσει στους μεγάλους αγώνες τα νιάτα τους, τα πιο δημιουργικά χρόνια της ζωής τους. Έζησαν ώρες ευφορίας, μεγάλων προσδοκιών, μοναδικών στιγμών και συγκινήσεων, αλλά γεύτηκαν και το πικρό ποτήρι της ήττας στη μικρασιατική καταστροφή, του κατατρεγμού και του διασυρμού. Έμεινε βαθιά μέσα τους η απορία: Πώς γίνεται ύστερα από τόσες νίκες και τόσες θυσίες, τόσα όνειρα και προσδοκίες, να παίρνουν το δρόμο της αιχμαλωσίας, της συμφοράς και της καταστροφής; Εμείς βλέπουμε τη σημερινή Ελλάδα και τα θεωρούμε όλα εύκολα και δεδομένα. Δε γνωρίζουμε, μέσα από πόσες αγωνίες και αμέτρητες θυσίες σχηματίστηκε. Ένα μικρό μέρος αυτής της μεγάλης περιπέτειας του ελληνικού έθνους θα βρούμε στις σελίδες της ζωής του Κύπριου εθελοντή Ευστάθιου Χατζηδημητρίου.