Αντάρτης

Μνημείο για την ειρήνη

"Αντάρτης" Έτσι ονομάζεται το έργο που δημιούργησε η γλύπτρια Καρίνα Ρεκ από το Βερολίνο στο θρυλικό οροπέδιο της Ίδης -ένα έργο αφιερωμένο στη μνήμη του αντιστασιακού αγώνα του κρητικού λαού ενάντια στις γερμανικές δυνάμεις κατοχής στην Κρήτη (1941-1945). Οι κάτοικοι τόσο των Ανωγείων, όσο και των χωριών της Επαρχίας Βιάννου, σφαγιάστηκαν από τους Γερμανούς, ως αντίποινα για τη δράση των ανταρτών, και τα χωριά τους ισοπεδώθηκαν, όπως και πολλά άλλα χωριά της Κρήτης και της Ελλάδας κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Σε στενή συνεργασία με τους κατοίκους των Ανωγείων η Καρίνα Ρεκ φιλοτέχνησε στο οροπέδιο της Νίδας ένα γλυπτό από 5.000 περίπου τεράστιες πέτρες, τον "Αθάνατο αντάρτη της ειρήνης". Μια μεταφορά της φύσης που απεσπάστηκε από τον πέτρινο κόσμο της Ίδης για να της την επιστρέψει μεταφέροντάς την ταυτόχρονα στις πηγές της χιλιετούς ιστορίας της. Κάποτε θα έχει απομείνει το ίχνος μόνο μιας ιδέας σαν διαρκής υπόμνηση. Το βιβλίο "Αντάρτης: Ένα μνημείο για την ειρήνη" παρουσιάζει την πολυετή έρευνα της Καρίνα Ρεκ, την αναζήτηση ιστορικού υλικού όπως φωτογραφίες και ντοκουμέντα, τόσο σε ιδιωτικά αρχεία της Κρήτης, όσο και στο Γερμανικό Ομοσπονδιακό Αρχείο Κόμπλεντζ και πέραν αυτών μαρτυρίες των ίδιων των κατοίκων της Κρήτης. Τα ριζίτικα της αντίστασης μαρτυρούν την ανεκτίμητη σημασία που έχει η λυρική-επική μνήμη της νεότερης και μυθικής ιστορίας για τη βαθιά ριζωμένη αγάπη του κρητικού λαού προς την ελευθερία. Κείμενα της ιστορικού Μαρλέν φον Ξυλάντερ και του γνωστού και στην Ελλάδα δημοσιογράφου Έμπερχαρντ Ρόντχολτς από την Κολωνία πληροφορούν για τα ιστορικά δεδομένα της κατοχής και την ανάπτυξη αντιστασιακών οργανώσεων. Έναν άλλο τρόπο προσέγγισης του μνημείου επιλέγουν οι Στέφανι Έντλιχ και Ράινερ Χέυκ που επικεντρώνοντας το βλέμμα τους στον "Αντάρτη", ρωτούν για τη δυνατότητα της καλλιτεχνικής απεικόνισης του πολέμου, της αντίστασης, του πόνου, της απόγνωσης και της αμηχανίας. Το βιβλίο, σε ελληνική και γερμανική γλώσσα, τεκμηριώνει το πολυσύνθετο αυτού του "εγχειρήματος για την ειρήνη" ως πολιτική, καλλιτεχνική και εθνολογική έρευνα.