Εσταυρωμένη

Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες περιόδους στη ρωσική ιστορία και λογοτεχνία είναι ο περίφημος "ασημένιος αιώνας", η μεταίχμιος εποχή ανάμεσα στους δύο αιώνες, τον 19ο που έδυε και τον 20ό που ανέτειλε. Εποχή συναρπαστική, γεμάτη πολέμους, επαναστάσεις, εξεγέρσεις, αίμα, μεταφυσικές προσδοκίες, εσχατολογικές προφητείες αλλά και μεγαλειώδεις προσωπικότητες της τέχνης που σημάδεψαν όχι μόνο τη ρωσική αλλά και την παγκόσμια τέχνη. Η Άννα Μαρ ήταν μία από τις πλέον ενδιαφέρουσες προσωπικότητες της εποχής εκείνης, μιας γυναίκας που έζησε στη μεθόριο των παθών, που έγραψε ερωτογραφήματα σοκαριστικά όχι μόνο για την εποχή της, αλλά και για τις μετέπειτα. Μια γυναίκα που δεν δείλιασε να εκτεθεί, να παλέψει και εν τέλει να καταλάβει την δική της θέση στο πάνθεον της ρωσικής λογοτεχνίας των αρχών του 20ου αιώνα. Μια γυναίκα πεταλούδα που κάηκε στο φως του πόθου και του πάθους. Μια γυναίκα εύξεινη νύμφη στον αφιλόξενο κόσμο της υποκρισίας και της χαμένης εγκαρδιότητας των πραγμάτων. Όταν κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα το "Εσταυρωμένη", προκάλεσε σοκ στον υποκριτικό καθωσπρεπισμό της "καλής κοινωνίας" της Ρωσίας που βρισκόταν στο έλεος του Αρμαγεδώνα της ιστορίας. Η έκδοση του μυθιστορήματος προκάλεσε σκάνδαλο στους λογοτεχνικούς κύκλους. Ένθερμοι υποστηρικτές και θανάσιμοι αντίπαλοι σχημάτισαν τα στρατόπεδα υπεράσπισης και κατακραυγής. Η ρωσική πρωτοπορία προσέτρεξε προς υπεράσπιση της τολμητίας συγγραφέως. Ας μη ξεχνάμε ότι ήταν μια εποχή, όπου η ελευθερία του ατόμου ήταν το μεγάλο αίτημα, ανεξάρτητα από το πώς σήμερα, συντηρητικοί κύκλοι ή οι οπαδοί της "σοβιετικής πολιτικής ορθότητας" μεταμορφωμένοι σε "κήνσορες της ηθικής" προσπαθούν να ξαναγράψουν την ιστορία. Μέσα σ' αυτήν την ατμόσφαιρα ελευθεριότητας, σεξουαλικής απελευθέρωσης, δημόσιας εκδήλωσης του ερωτικού προσανατολισμού, όσο ακραίος κι αν αυτός φαινόταν στα μάτια των συντηρητικών, το μυθιστόρημα της Άννας Μαρ ήταν ένας φάρος, ένας δαυλός, ένα έναυσμα για την ερωτική επανάσταση, η οποία διακόπηκε βίαια από τα γεγονότα που ακολούθησαν τον θάνατο της και οδήγησαν έναν ολόκληρο λαό να υποφέρει επί δεκαετίες από το επίσημο κομματικό δόγμα του "έρωτα ως εργαλείου αναπαραγωγής των οικοδόμων του φωτεινού κομμουνιστικού μέλλοντος". Το μέλλον ήρθε και ήταν ανελέητο. Τα έργα της εποχής εκείνης, καταδικασμένα για δεκαετίες ολόκληρες στη λήθη και στην ανυπαρξία, ξαναγεννήθηκαν μόλις το επέτρεψαν οι συνθήκες. Ανάμεσα σ' αυτά και το "Η Εσταυρωμένη" ένας ύμνος στη γυναικεία φύση, μια ελεγεία στο σκοτεινό έρωτα, μια ωδή στην άναρχη επιθυμία και στην ξαφνική τρικυμία του βουβώνα.