Πετρούπολη

Στον πυρήνα του τολμηρότερου ρωσικού μυθιστορήματος του 20ού αιώνα, που μεταφράζεται πρώτη φορά στα ελληνικά, από την πλήρη εκδοχή του 1913-1914, βρίσκεται το θέμα της πατροκτονίας. Τον θυελλώδη Οκτώβριο του 1905 μια βόμβα πρόκειται να εκραγεί στο γραφείο του γερουσιαστή Αμπλεούχοφ. Το σχέδιο έχει δεσμευτεί να φέρει εις πέρας ο γιος του, που βρίσκεται στην αντίπερα ιδεολογική όχθη. Η "Πετρούπολη" αποτελεί ξεχωριστό δείγμα του ρωσικού μοντερνισμού. Στον πολυφωνικό ιστό της συνυφαίνονται πολλά και διαφορετικά στοιχεία. Οι επαναλήψεις μοτίβων και φράσεων, οι υποβλητικές, έντονα εικαστικές περιγραφές της πόλης, καθώς και η ιδιάζουσα μουσική οργάνωση του κειμένου συνιστούν τυπικά χαρακτηριστικά της ποιητικής του συμβολισμού. Τη ρευστή, φασματική ατμόσφαιρα επιτείνουν τα διανοητικά παιχνίδια των ηρώων, καθώς οι εφιάλτες τους ζωντανεύουν και στοιχειώνουν την πόλη, που, τυλιγμένη στην καταχνιά, μοιάζει να παγιδεύει ήρωες και αφηγητή. Συγχρόνως, η οξεία ειρωνική ματιά του συγγραφέα απέναντι στις ιδεολογικές τάσεις και τα σημαντικά πολιτικά γεγονότα του καιρού του, μη εξαιρουμένης της επανάστασης του 1905, η παρωδία θεμάτων και τεχνικών του παραδοσιακού μυθιστορήματος, καθώς και ο μετεωρισμός ανάμεσα στο δραματικό και το κωμικό στοιχείο μπολιάζουν το μυθιστόρημα με ένα ανατρεπτικό πνεύμα, χαρακτηριστικό που η Πετρούπολη μοιράζεται με άλλα έργα του ευρωπαϊκού μοντερνισμού των αρχών του 20ού αιώνα. Η έκδοση συνοδεύεται από εκτενείς σημειώσεις της μεταφράστριας και από Επίμετρο που περιλαμβάνει: (α) Πρωτότυπο κείμενο της Αλεξάνδρας Ιωαννίδου, αναπληρώτριας καθηγήτριας ρωσικής γλώσσας και φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, το οποίο εστιάζει στην εκδοτική ιστορία της "Πετρούπολης", στο ιδεολογικό στίγμα του έργου, στους τρόπους και τις τεχνικές ανανέωσης της μυθιστορηματικής γραφής, στις υφολογικές ιδιαιτερότητες του κειμένου, στη διακειμενική υφή του κ.ά. (β) Επιστολή του Αντρέι Μπέλυ προς τον Στάλιν. (γ) Κείμενο του Γιεβγκένι Ζαμιάτιν στο οποίο σκιαγραφείται το πορτρέτο του Μπέλυ ως πνευματικού ανθρώπου. (δ) Χρονολόγιο.