Θεωρίες του κοινωνικού συμβολαίου

Από τον Γκρότιους στον Ρουσσώ

Τι είναι το κοινωνικό συμβόλαιο; Ποιες θεωρίες διατυπώθηκαν για να το περιγράψουν, από την Αρχαιότητα έως τις μέρες μας; Πώς και γιατί οι θεωρητικοί του δέκατου έβδομου και του δέκατου όγδοου αιώνα το πίστεψαν και το αγάπησαν τόσο; Για ποιους λόγους ακόμη και σήμερα φιλόσοφοι, στοχαστές, πολιτικοί και δημοσιολόγοι χρησιμοποιούν με τέτοια συχνότητα τον όρο "κοινωνικό συμβόλαιο"; Στα ερωτήματα αυτά επιχειρεί να απαντήσει το παρόν βιβλίο. Εξετάζει διεξοδικά την έννοια του κοινωνικού συμβολαίου και μελετά τις διάφορες θεωρίες που αναπτύχθηκαν σχετικά, κυρίως στη νεότερη εποχή. Προσπαθεί να δείξει με ποιον τρόπο ο Γκρότιους θεμελιώνει το νεότερο φυσικό δίκαιο, πώς ακριβώς ο Χομπς εγκαινιάζει τη νεότερη συμβολαιική θεωρία, γιατί ο Λοκ τής προσδίδει φιλελεύθερη χροιά, ενώ ο Ρουσσώ την επισφραγίζει με την κορυφαία του σύνθεση, καθώς και για ποιους λόγους ο Σπινόζα απορρίπτει το συμβόλαιο. Παρά την κριτική που δέχτηκε κατά καιρούς, η συμβολαιική θεωρία κατάφερε να αναβαπτιστεί και να κυριαρχήσει στην πολιτική φιλοσοφία της εποχής μας. Γι' αυτό και η μελέτη των θεωριών του κοινωνικού συμβολαίου παρουσιάζει ενδιαφέρον και παραμένει εξαιρετικά επίκαιρη.