Αυτοβιογραφία

Η "Aυτοβιογραφία" του Ανδρέα Λασκαράτου, γραμμένη στα ιταλικά και μεταφρασμένη στα ελληνικά από τον Xαρίλαο Aντωνάτο, συντάχθηκε από τον μεγάλο Κεφαλονίτη προς τα τέλη της ζωής του κατά παραγγελία του Άγγλου στρατηγού Τσαρλς Ουάτινγκχαμ, ο οποίος του ζήτησε ένα βιογραφικό σημείωμα για να το συμπεριλάβει σε κάποιο βιβλίο του. Σύμφωνα με τον Γρηγόριο Ξενόπουλο το ίδιο ιταλικό κείμενο ο Λασκαράτος το έστειλε και στον Γάλλο ελληνιστή Αιμίλιο Λεγκράν στο Παρίσι, χάρη στον οποίο ενσωματώθηκε στις "Μελέτες της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας". Τελικά κάπου στις αρχές του 20ου αιώνα, ο καθηγητής Χαρίλαος Αντωνάτος μετάφρασε και δημοσίεψε με δική του πρωτοβουλία την "Αυτοβιογραφία", παρόλο που είχε προηγηθεί μια ανάλογη προσπάθεια από κάποιον εκδότη Ματαράγκα, η οποία μάλλον δεν ευδοκίμησε. Ο Αντωνάτος πέτυχε να μεταφράσει την "Αυτοβιογραφία", σε μια γλώσσα που σε τίποτα σχεδόν δεν διαφέρει από εκείνην του μεγάλου "αφορεσμένου" και η τύχη το θέλησε να έρθει στα χέρια μου η εξαίρετη δουλειά του, σ’ ένα σπάνιο και δυσεύρετο σήμερα αντίτυπο, το οποίο αναδημοσίευσα το 1992, μαζί με "Τα Μυστήρια της Κεφαλλονιάς" σε ένα τόμο από τις Εκδόσεις Ωρόρα. Ο Αντωνάτος, όπως είπαμε, μιμήθηκε με επιτυχία τη γλώσσα και το ύφος του Λασκαράτου, όπως ακολούθησε και την ορθογραφία του, η οποία ωστόσο δεν είναι συμβατή με τη σύγχρονη ορθογραφία και μπερδεύει τον σημερινό αναγνώστη. Έτσι τόσο στην έκδοση του 1992 όσο και στην παρούσα προσπάθησα να ακολουθήσω μια μέση οδό. Άλλαξα δηλαδή κάποιες παλιές ορθογραφικές ιδιορρυθμίες του Λασκαράτου και του Αντωνάτου, ώστε να διευκολύνω τη ροή της ανάγνωσης αλλά διατήρησα και πολλές άλλες ώστε ο αναγνώστης να μη χάσει ούτε την αίσθηση ούτε και το... άκουσμα του επτανησιακού λόγου. Επιπλέον για τη διευκόλυνση του σύγχρονου αναγνώστη πρόσθεσα στο τέλος του βιβλίου ένα Λεξιλόγιο με λέξεις της κεφαλονίτικης διαλέκτου του 19ου αιώνα. Έτσι σήμερα, κάπου εκατόν είκοσι χρόνια μετά τη συγγραφή της "Αυτοβιογραφίας", την προσφέρω και πάλι στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό, με την πεποίθηση ότι ο στοχασμός του μεγάλου Επτανήσιου διαφωτιστή παραμένει και στις μέρες μας επίκαιρος, πολύτιμος και αναγκαίος.