Η Ελλάδα και το σχέδιο Μάρσαλ

Η μεταπολεμική ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας

Το βιβλίο αυτό αναλύει τις οικονομικές διαστάσεις του Σχεδίου Μάρσαλ στην Ελλάδα από το 1947 έως το 1952, σχέδιο που συνέβαλε στην ανοικοδόμηση και ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Στη μεταπολεμική περίοδο, στο Σχέδιο Μάρσαλ στάθηκε η πρώτη συστηματική προσπάθεια για να σταθεροποιηθεί η ελληνική οικονομία και να συμμετάσχει στις δραστηριότητες του παγκόσμιου εμπορίου. Λόγω των αδυναμιών της οικονομίας της, η Ελλάδα αποτέλεσε ειδική περίπτωση στην εφαρμογή του Σχεδίου Μάρσαλ στην Ευρώπη, ενώ η ανάπτυξή της έπρεπε να συμβαδίσει με τον οικονομικό προσανατολισμό των άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Η αναποτελεσματικότητα και η διαφθορά στην οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας και ιδιαίτερα στη δημόσια διοίκηση επηρέασαν αρνητικά την αντιμετώπιση των οικονομικών προβλημάτων, ενώ οι εμπειρογνώμονες του Σχεδίου Μάρσαλ προώθησαν τη δημιουργία αναγκαίων οικονομικών θεσμών, ώστε να διευκολυνθεί η οικονομική ανόρθωση. Βασικό επιχείρημα της μελέτης είναι ότι η ελληνική οικονομία ήταν πολύ αδύνατη για να απορροφήσει πλήρως ή ικανοποιητικώς την τεράστια οικονομική βοήθεια που της προσφέρθηκε από το Σχέδιο Μάρσαλ, επειδή μερίδα ελλήνων πολιτικών και κυρίως μια κατ' επίφαση αστική τάξη εμπόδισαν την εφαρμογή του, με αποτέλεσμα οι εγχώριες ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις να είναι μηδαμινές, ώστε να χρηματοδοτηθεί ταχύτερη ανάπτυξη στην τετραετή του περίοδο. Εξαιτίας της στάσης αυτής, οι αμερικανοί αναγκάστηκαν να "παγώσουν" την αποδέσμευση πόρων, επειδή η οικονομική τους πολιτική επιδίωκε τη σταθεροποίηση της ελληνικής οικονομίας μέσω της ισοσκέλισης του προϋπολογισμού και της τιθάσευσης του πληθωρισμού. Το έργο βασίστηκε κυρίως στη μελέτη των αρχείων των National Archives στις ΗΠΑ και του Public Record Office στην Αγγλία, ενώ μελετήθηκαν και αρκετά ανεξερεύνητα αρχεία, όπως είναι τα σχετικά αρχεία του Foreign Office και της Βιβλιοθήκης του Truman Institute.