Ατθίδες αύραι

Οι "Ατθίδες αύραι" αν και δεν είναι, από την τόσο προσφιλή στην κριτική μας τυπική, ληξιαρχική άποψη, η πρώτη εκδήλωση του ποιητικού κλίματος που σήμερα αναγνωρίζουμε στην γενιά του 1880, πρόκειται για ένα βιβλίο που περιλαμβάνει σχεδόν το σύνολο των εξελίξεων στην ελληνική ποίηση. Στον κορμό τους, οι "Ατθίδες αύραι" έχουν χαραγμένα όλα τα στοιχεία της ποιητικής ανανέωσης: γλώσσα δημοτική καθαρή και ξάστερη στα περισσότερα ποιήματα, λόγος απλός, καθημερινός και σταράτος, εικόνες διαυγείς και καθημερινές, συναισθήματα ρεαλιστικά και ανθρώπινα, θέματα σύγχρονα, στιχουργία ζωντανή, χωρίς περιττά στολίδια, και πάνω απ' όλα βάθος, αγωνία υπαρξιακή. Αλλά στις "Ατθίδες αύραις" υπήρχαν πολλά περισσότερα απ' όσα μπορούσε ν' αντέξει η γενιά του 1880. Ανάμεσα σ' αυτά και η ιδιόμορφη χρήση της καθαρεύουσας και της ομοιοκαταληξίας, που θα επιδρούσαν ευεργετικά στους ποιητές του Μεσοπολέμου. Ο νευρικός τρόπος με τον οποίον κινείται ο Βιζυηνός στο εσωτερικό του στίχου, ξεσπάζοντας σε αναφωνήσεις, αποστροφές, κραυγές, παρενθέσεις και υπονοούμενα, βρίσκεται πολύ πιο κοντά στην αποδιάρθρωση της παραδοσιακής μετρικής και εικονοποιίας που επιχείρησαν οι ποιητές του Μεσοπολέμου, παρά στο νέο ποιητικό δόγμα πού έπλασαν οι ποιητές του 1880. Εξάλλου, το ποίημα του Βιζυηνού λειτουργεί σαν άμεσος λόγος, απαλλαγμένος από την σύμβαση του πλασματικού αφηγητή και, από επικοινωνιακή άποψη, δίνει περισσότερη προσοχή στο φατικό στοιχείο, παρά στο ποιητικό καθ' εαυτό. Οι "Ατθίδες αύραι" στάθηκαν ανεξάντλητη πηγή ποιητικής επινοητικότητας και στοχασμού, από κοινού με τα "Ευρισκόμενα" του Σολωμού, παρά την συστηματική αποσιώπηση της δυναμικής τους.