Οι αρχαίοι κυνικοί

Αποσπάσματα και μαρτυρίες

Η Κυνική φιλοσοφία είναι μια πάντοτε επίκαιρη έκφανση του αρχαίου κόσμου, η οποία έδωσε ένα ιδεώδες με μεγάλη απήχηση και αξιοπρόσεκτη ιστορική διάρκεια. Οι μεγάλες μορφές του αρχαίου Κυνισμού, ο Αντισθένης, ο Διογένης, ο Κράτης, πάντα θα εντυπωσιάζουν για την προσήλωσή τους στις αρχές που διακήρυτταν και την υπαρξιακή ειλικρίνειά τους. Στον τόμο αυτό έχουν συγκεντρωθεί τα σωζόμενα αποσπάσματα και οι μαρτυρίες για τους Κυνικούς φιλοσόφους που έδρασαν από τα τέλη του 5ου αιώνα ως τις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ. Εκτός από το αρχαίο κείμενο δίνονται η νεοελληνική μετάφραση και σύντομα ερμηνευτικά σημειώματα βασισμένα στη φιλολογική και την ιστορική-φιλοσοφική έρευνα του 19ου και του 20ου αιώνα. Το βιβλίο απευθύνεται όχι μόνο στον ειδικό μελετητή αλλά και σε κάθε ενδιαφερόμενο αναγνώστη. Η ιδέα της έκδοσης ενός τόμου στον οποίο θα έχουν συγκεντρωθεί οι σωζόμενες μαρτυρίες για την αρχαία κυνική φιλοσοφία ήταν του Παναγιώτη Κονδύλη. Ανέλαβα να ετοιμάσω αυτή την έκδοση, γιατί πάντοτε η Κυνική φιλοσοφία ασκούσε επάνω μου ιδιαίτερη γοητεία: χωρίς να συναγωνίζεται στο πεδίο του θεωρητικού στοχασμού τις μεγάλες φιλοσοφικές σχολές της Αρχαιότητας, έδωσε ένα ιδεώδες ζωής με αξιοπρόσεκτη απήχηση και ιστορική διάρκεια. Κι ακόμη, με εντυπωσίαζε η συνέπεια που χαρακτήριζε τη συμπεριφορά των αρχαίων Κυνικών, η συμφωνία της πράξης μα τις αρχές τις οποίες διακήρυχναν, η υπαρξιακή ειλικρίνειά τους. [...] Η παρούσα συλλογή συγκροτήθηκε με βάση το αντίστοιχο μέρος του τετράτομου έργου του G. Giannantoni, Socraticorum Reliquiae (1983-1985), στο οποίο έχουν συγκεντρωθεί -για πρώτη φορά με αξιώσεις πληρότητας- όλες οι σχετικές μαρτυρίες, και το οποίο σχεδόν αμέσως μετά την πρώτη εμφάνισή του καθιερώθηκε ως υπόδειγμα και κανόνας για όλη τη Σωκρατική. [...] Ελπίζουμε ότι η παρούσα έκδοση θα συμβάλει στην αναθέρμανση του ενδιαφέροντος για τη φιλοσοφία των Κυνικών, αυτή την περιθωριακή αλλά πάντοτε επίκαιρη έκφανση του αρχαίου κόσμου. Στην εικόνα μας για την αρχαιότητα δεσπόζουν τα μεγάλα κατορθώματα του ελληνικού πνεύματος: ο στοχασμός των Προσωκρατικών, η τραγική ποίηση, η φιλοσοφία του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη -έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε το κέντημα του αρχαίου κόσμου από την καλή. Με τους Κυνικούς το βλέμμα στρέφεται για λίγο και στην ανάποδη όψη του, την όχι και τόσο όμορφη, αυτήν όμως που, όπως θα έλεγε ο Σοπενάουερ, μας επιτρέπει να αντιληφθούμε πως ενώνονται τα νήματα. (από τον πρόλογο του βιβλίου, Ν. Μ. Σκουτερόπουλος)