Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Στο πρώτο κεφάλαιο επιχειρείται θεωρητική ανασκόπηση της έννοιας της νεωτερικότητας στο φιλοσοφικό και στο αισθητικό πεδίο και επικεντρώνεται στο πώς η σχέση νεωτερικότητας και ΜΜΕ μελετήθηκε από το κριτικό παράδειγμα. Στη συνέχεια αποτιμά τις δυσκολίες προσαρμογής των εννοιολογικών εργαλείων στην ελληνική περίπτωση και, τέλος, δίνει μια συνοπτική θεώρηση της ιστορικής πορείας της συγκρότησης της δημόσιας σφαίρας στην Ελλάδα από το 18ο αιώνα έως τις παραμονές του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Στο δεύτερο κεφάλαιο εξετάζεται η λειτουργία της δημόσιας σφαίρας υπό το καθεστώς της καταπιεστικής συναίνεσης και ειδικότερα στο πεδίο του τύπου και του κινηματογράφου. Το τρίτο κεφάλαιο αναλύει πώς η επιβολή της δικτατορίας ανέτρεψε τη φιλελευθεροποίηση της δημόσιας σφαίρας και οδήγησε στη συγκρότηση δύο αντίπαλων σφαιρών: της καθεστωτικής και της αντιθετικής. Το τέταρτο κεφάλαιο μελετά πώς η ουσιαστική φιλελευθεροποίηση της δημόσιας σφαίρας, στην περίοδο της μεταπολίτευσης, λειτούργησε τελικά προς όφελος των επιχειρηματιών / εκδοτών που ανέτρεψαν την κηδεμονία του κομματικού συστήματος και επεδίωξαν την ενίσχυση της θέσης τους στο κυρίαρχο συγκρότημα. Ο ουσιαστικός μετασχηματισμός της δημόσιας σφαίρας που συντελείται στην περίοδο εκείνη σηματοδοτεί και την ουσιαστική μετάβαση της ελληνικής κοινωνίας από την περίοδο των έντονων συζητήσεων και του πολιτικού διαλόγου στα καφενεία, που πυροδότησε ο τύπος, στο θέαμα, δηλαδή στο συνεχή βομβαρδισμό από σημεία και εμπορεύματα, που πραγματοποιούν τα ΜΜΕ. Η σπονδυλωτή δομή αυτού του βιβλίου είναι απόρροια της συγκρότησης του ερευνητικού πεδίου επί μακρόν, καθώς και των μεθοδολογικών επιλογών, όπως εξελίχθηκαν. Έτσι, ορισμένα κεφάλαια, ειδικά το κεφ.II, είναι πολύ πιο κοντά στο στρουκτουραλισμό, ενώ τα κεφάλαια Ι και III είναι κοντά στη θεωρία του Habermas και στις νέες θεωρήσεις του ευρωπαϊκού κινηματογράφου. Όλο το βιβλίο διαπνέεται από την ανάγκη να διερευνηθεί πώς την τελευταία πεντηκονταετία η πορεία της συγκρότησης της δημόσιας σφαίρας στην Ελλάδα συντελέστηκε με τρομακτικές καθυστερήσεις και συμπυκνώσεις και οδήγησε στο πέρασμα από τη φάση του έντονου διαπροσωπικού και διαλογικού χαρακτήρα στη φάση της χειραγώγησης από τους διαφημιστές και επικοινωνιολόγους (εκ νέου φεουδαρχοποίηση). Κάποια κείμενα που εμπεριέχονται σ' αυτό το βιβλίο έχουν ήδη δημοσιοποιηθεί, όπως το κείμενο του κεφ. II, που αναλύει τον κριτικό κινηματογράφο, το κείμενο του κεφ. III που αναλύει τον ανταγωνισμό της τηλεόρασης και του κινηματογράφου για την ηγεμονία στην περίοδο της δικτατορίας καθώς και μέρος του κεφ. IV. Τα κείμενα αυτά έχουν δεχθεί μια επεξεργασία ώστε να ενσωματωθούν στο ευρύτερο πλαίσιο της μελέτης και να αποφευχθούν επαναλήψεις. (από την εισαγωγή του βιβλίου)