Μετάβαση

Από τη δύναμη της συνήθειας στη διεκδίκηση της μαρξικής ουτοπίας

Ο συγγραφέας με αφορμή την υστέρηση του λαϊκού κινήματος απέναντι στην άγρια αντιλαϊκή επίθεση, αναδεικνύει αρχικά τον σημαντικό ρόλο που παίζει η δύναμη της συνήθειας στη διαιώνιση της κυρίαρχης τάξης. Στη συνέχεια τεκμηριώνει τη θέση ότι το μαρξικό όραμα της χειραφέτησης, σε αντίθεση με εκείνα των προγόνων των ουτοπικών σοσιαλιστών και κομμουνιστών, αποτελεί μια επιστημονική, εφικτή σήμερα ουτοπία, η οποία απορρέει από την ανάλυση της πραγματικότητας. Ακολουθεί η αναλυτική συμβολή του Ernst Bloch τόσο στην αποκατάσταση της μαρξικής ουτοπίας από την παραχάραξη που υπέστη από τον οικονομικό ντετερμινισμό, όσο και στην παραπέρα προώθησή της. Όπως αναλύει ο συγγραφέας, για να παρεμποδιστεί αυτή η ουτοπία της χειραφέτησης να γίνει υπόθεση ευρύτερων λαϊκών μαζών, οι συντηρητικές δυνάμεις επιχειρούν συστηματικά να τη διαστρεβλώσουν και να αποδείξουν, ενάντια στην ιστορική εμπειρία, ότι είναι ανέφικτη είτε επειδή δεν κυριαρχεί πουθενά, είτε επειδή εκεί που επιχειρήθηκε απέτυχε. Για να αντιμετωπιστεί ο μονοδιάστατος κυρίαρχος λόγος ο οποίος τελικά εντάσσεται στη λογική του τέλους της ιστορίας, και να προωθηθεί ο ουτοπικός στοχασμός, ο Γιώργος Ρούσης υποστηρίζει ότι δεν αρκεί η ιδεολογική πάλη, αλλά χρειάζεται να κατακτηθεί ένα νέο μεταβατικό «Είναι», λαμβάνοντας υπόψη το επίπεδο της λαϊκής συνειδητότητας, ένα «Είναι» που, ενάντια στο σύστημα, θα προωθεί την επαναστατικοποίηση των συνειδήσεων. Σε αυτό το πλαίσιο επιχειρεί να συνδυάσει την κομμουνιστική στρατηγική με μια αντίστοιχη τακτική. Επιδίωξή του είναι να καλυφθεί το κενό που δημιουργούν από τη μια η επίκληση του σοσιαλισμού δίχως αυτή να συνοδεύεται από κάποια πρόταση για τον δρόμο που πρέπει να ακολουθηθεί έτσι ώστε αυτός να διεκδικηθεί από την πλειοψηφία του λαού μας και από την άλλη η πλήρης εγκατάλειψη του οραματικού στόχου στο όνομα μιας δίχως αρχές κυβερνητικής λαγνείας.