Πολιτεία

1. Πολιτεία. Ο τίτλος δημιουργεί την ψευδή εντύπωση μιας υπέρμετρης φιλοδοξίας, που ο συγγραφέας έτσι κι αλλιώς δεν δικαιούται να έχει. Ως υπότιτλος δηλώνει πως με τον τίτλο πολιτεία δεν εννοεί και δεν θα μπορούσε να εννοεί, παρά "ελάχιστα τινά περί πολιτείας". Έτσι ίσως διαφεύγει τον κίνδυνο να θεωρηθεί υπερφίαλος. 2. Η πολιτεία τον απασχόλησε μια ολόκληρη ζωή, και μάλιστα όχι μόνο διδακτικά και ερευνητικά -δηλαδή ως φιλοσοφικό, ιστορικό και θεσμικό φαινόμενο- αλλά και πρακτικά, έχοντας συμμετάσχει, λίγες βέβαια φορές, στους θεσμούς της, άλλοτε σε εθνικό επίπεδο και άλλοτε σ' εκείνο της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Η ευρωπαϊκή ενοποίηση έχει ήδη απασχολήσει τον συγγραφέα στο έργο του που έχει τον τίτλο "Ευρωπαϊκή Συμπολιτεία. Για μια ευρωπαϊκή ένωση των κρατών, των λαών, των πολιτών και του ευρωπαϊκού συνταγματικού πολιτισμού" (Αθήνα 2007). Η αντιστοιχία μεταξύ των όρων πολιτεία και συμπολιτεία είναι προφανής. Με τη χρήση του όρου πολιτεία ο συγγραφέας διαφοροποιείται από την ταύτιση του με τον όρο κράτος και προσπαθεί χρόνια τώρα να κινήσει κάποιον σχετικό προβληματισμό στην Ελλάδα. 3. Με το έργο αυτό ο συγγραφέας φιλοδοξεί να επικοινωνήσει όχι μόνο με τον φοιτητή των επιστημών που μελετούν την πολιτεία, αλλά και με τον πολίτη που θέλει να στοχαστεί για τον ιστορικό και θεσμικό χώρο που βιώνει και που με τη στάση του συμπροσδιορίζει. Παρά τον κατ' ανάγκη επιλεκτικό χαρακτήρα ενός τέτοιου συγγραφικού εγχειρήματος, επιδιώχθηκε το έργο να αποτελεί ταυτοχρόνως μια συστηματική ενότητα. Οι θεματικές επιλογές του έργου δεν δηλώνονται βέβαια ως αντικειμενικές. Άλλωστε τι θα μπορούσε να σημαίνει "αντικειμενικές θεματικές επιλογές"; Ο συγγραφέας, πολλές φορές συνειδητά -αλλά ασφαλώς κάποιες φορές και υποσυνείδητα- επέλεξε θέματα που ιδιαίτερα τον ενέπνευσαν ή που τον εντυπωσίασαν ή που τον εξόργισαν ή ακόμα και που τον δυσκόλεψαν, είτε κατά τη διδακτική του προσπάθεια είτε σε κάποιες από τις λίγες στιγμές της ενεργούς συμμετοχής του στη λειτουργία των θεσμών της πολιτείας. Άλλωστε το διάβα μέσα στην περιπέτεια που λέγεται σπουδές, σκέψη, αναζήτηση, προβληματισμός, διδασκαλία, επιστημονικός και πολιτικός λόγος, δηλαδή λόγος, κάθε άλλο παρά σπαρμένος με ρόδα είναι. Η περιπέτεια της πνευματικής αναζήτησης σπάνια οδηγεί σε μια απελευθέρωση που λέγεται: διάγνωση ή λύση. Στην πορεία αυτή, αν είσαι τυχερός, δεν λείπουν μεν τελείως αλλά, πάντως, σπανίζουν τα ξέφωτα. Τα αδιέξοδα, μπροστά στα οποία συχνά βρίσκεσαι, είναι σύμφυτα με τα όρια της γνώσης. Η παραδοχή τέτοιων αδιεξόδων είναι, για την αξιοπιστία της συγγραφής, ιδίως της διδακτικής, -κυρίως όταν αυτή αφορά τα rei publicae- πολύτιμη και πάντως προσφέρει στον διδασκόμενο και τον μελετητή-αναγνώστη μια άλλης μορφής συνειδητοποίηση ή/και απομυθοποίηση των γνωστικών ορίων του ανθρώπου. [...] (από τον πρόλογο του συγγραφέα)