Για το εβραϊκό ζήτημα

Zur Judenfrage

Το έργο αυτό είναι ένα μάλλον παραμελημένο, αν και κομβικό, κείμενο τού νεαρού Μαρξ. Γράφτηκε όταν αυτός ήταν 25 χρονών ως απάντηση στις προϋποθέσεις που έθετε ο Bruno Bauer για τη χειραφέτηση των Εβραίων. Όμως, με αφορμή αυτό το ζήτημα, ο Μαρξ αντιμετωπίζει ήδη κριτικά, με όρους ιστορικού και διαλεκτικού υλισμού, την κυρίαρχη τάξη και σκέψη, αμφισβητεί πιο συγκεκριμένα την ικανότητα της πολιτικής μόνο επανάστασης και της αστικής δημοκρατίας να οδηγήσει στη χειραφέτηση, θέτει ως προϋποθέσεις αυτής της τελευταίας την κοινωνική επανάσταση και την υπέρβαση των αντιθέσεων της αστικής κοινωνίας των ιδιωτών και πιο ειδικά της ιδιωτικής ιδιοκτησίας και της εμπορευματικής παραγωγής που δεσπόζουν σε αυτήν και οραματίζεται ήδη μια ακρατική κοινωνία της πανανθρώπινης χειραφέτησης. Πρόκειται για ένα κείμενο που, ιδωμένο από την ουσιαστικά ρατσιστική οπτική γωνία της μερικότητας-ιδιαιτερότητας-ανωτερότητας της εβραϊκής φυλής, ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων σαν δήθεν αντιεβραϊκός λίβελλος, ενώ στην πραγματικότητα κατήγγελλε και έθετε την υπέρβασή τους ως προϋπόθεση της χειραφέτησης, τις εγκόσμιες αξίες των Εβραίων εμπόρων, τραπεζιτών και τοκογλύφων, και πιο ειδικά τον εγκόσμιο θεό τους, το χρήμα. Εκατόν εξήντα έξι χρόνια μετά τη συγγραφή του, το βιβλίο αυτό παραμένει πολύπλευρα επίκαιρο, τόσο ως αναπόσπαστο κομμάτι της πιο επίκαιρης από ποτέ μαρξικής κοσμοθεωρίας όσο και για το κριτικό του πνεύμα και τις αλήθειες που εμπεριέχει. Η παρούσα έκδοση, πέρα από τη θεωρημένη ανατύπωση της ιστορικής έκδοσης του 1932, περιλαμβάνει μια εκτενή εισαγωγική μελέτη του Γιώργου Ρούση, μέσα από την οποία επιχειρείται από τη μια να αναδειχθεί διεξοδικά η αξία αυτού καθαυτού του έργου καθώς και η συμβολή του στην εξέλιξη της μαρξικής σκέψης, και από την άλλη να αντικρουστεί ο δήθεν αντισημιτισμός του.