Το φάρμακο της λύπης

Τρίτη Τουσκουλανή διατριβή

Οι "Τουσκουλανές Διατριβές", στις οποίες εντάσσεται και το "Φάρμακο της λύπης", γράφτηκαν υπό την επήρεια του πένθους. Πέντε μήνες νωρίτερα ο Κικέρων είχε χάσει την αγαπημένη του κόρη Τυλλία. Όταν λοιπόν προτείνει τη φιλοσοφία ως αντικαταθλιπτικό, θα πρέπει να θεωρήσουμε δεδομένο ότι μιλάει εκ πείρας. "'Ολες οι ψυχικές διαταραχές φέρνουν δυστυχία", γράφει ο μεγάλος Λατίνος φιλόσοφος. "Όμως η λύπη είναι πραγματικός δήμιος. Η λαγνεία σε κάνει να φλέγεσαι από ερωτικό πάθος, η υπέρμετρη χαρά συμβαδίζει με την επιπολαιότητα, ο φόβος προκαλεί ταπείνωση, αλλά η θλίψη σημαίνει κάτι πολύ χειρότερο: είναι μαρασμός, μαρτύριο, συνεχής αγωνία, φρίκη. Σου τρώει τις σάρκες, σου σπαράζει την ψυχή και σε οδηγεί στην απόλυτη καταστροφή. Αν δεν την ξεριζώσουμε από μέσα μας, δεν πρόκειται να απαλλαγούμε ποτέ από τη δυστυχία". Οι "Τουσκουλανές Διατριβές" αποτελούν μια σειρά από φιλοσοφικές συζητήσεις που λαμβάνουν χώρα στην έπαυλη του φιλοσόφου στο Τούσκουλο: η πρώτη (Όταν σκέφτομαι τον θάνατο, "Ωκεανίδα" 2003) αναφέρεται στο φόβο του θανάτου· η δεύτερη στο σωματικό πόνο· η τρίτη -η παρούσα έκδοση- στην κατάθλιψη· η τέταρτη στις υπόλοιπες ψυχικές διαταραχές· και στην πέμπτη τίθεται το ερώτημα αν αρκεί η αρετή για να είναι κανείς ευτυχισμένος (Ναι, αρκεί, μας πληροφορεί ο Κικέρων...)