Λολίτα

Lolita

Έχουμε άραγε να κάνουμε με "έναν πανούργο ενήλικο που διαφθείρει ένα αθώο κοριτσάκι" ή με "ένα διεφθαρμένο κοριτσάκι που εκμεταλλεύεται έναν αδύναμο ενήλικο;" Το δίλημμα αυτό εκφράζει μία μόνο από τις πλευρές της υποδοχής που γνώρισε η "Λολίτα" όταν εκδόθηκε το 1955. Το μυθιστόρημα του Ναμπόκοφ είναι όλα αυτά αλλά είναι και πολλά άλλα, και πρωτίστως είναι η ιστορία ενός πάθους ανεξέλεγκτου και χωρίς όρια, που κυριεύει έναν σαραντάρη διανοούμενο για ένα δωδεκάχρονο κορίτσι, το οποίο, με την πρώιμη σεξουαλικότητά του, δώρισε στην ανθρωπότητά τους όρους "Λολίτα" και "νυμφίδιο". Το πάθος αυτό οδηγεί τον ήρωα στις πιο παράλογες ενέργειες και σε σειρά από βασανιστικές περιπέτειες ως τη ζοφερή κατάληξη της ιστορίας. Η πεζογραφική μαστοριά του Ναμπόκοφ στη σύνθεση της πλοκής, στο παιχνίδι των λέξεων και των καταστάσεων και στη λεπτότητα της ψυχολογικής διείσδυσης βρίσκει εδώ την ύψιστη έκφρασή της. Ο Ναμπόκοφ συνάντησε πολλές δυσκολίες στην προσπάθειά του να βρει εκδότη για τη "Λολίτα", η οποία, όταν τελικά κυκλοφόρησε, προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων. Οι συντηρητικοί κύκλοι την καταδίκασαν με βδελυγμία ως έργο διεστραμμένο και πορνογραφικό. Άλλοι την εγκωμίασαν θερμά ενώ το κοινό την αγκάλιασε και την ανέδειξε σε ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία όλων των εποχών. Η "Λολίτα" μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες (ο Ναμπόκοφ τη μετέφρασε ο ίδιος στα ρωσικά) , μεταφέρθηκε δύο φορές στον κινηματογράφο και χάρισε στον συγγραφέα της περίοπτη θέση στη λογοτεχνία του 20ου αιώνα. (εφημερίδα "La Repubblica", Ιταλία)