Σχολείο και θρησκεία

Η θρησκεία ως φορέας συλλογικού νοήματος αποτελεί στοιχείο της παράδοσης που κληροδοτείται από τη μία γενιά στην άλλη. Πολλοί είναι εκείνοι που πίστεψαν ότι με την πάροδο του χρόνου και την εξέλιξη των κοινωνιών, η επιρροή της θρησκείας θα αμβλυνόταν σταδιακά. Ωστόσο η θρησκεία ως κοινωνικό φαινόμενο επιδεικνύει εντυπωσιακή αντοχή και σε αρκετές περιπτώσεις εξακολουθεί να αποτελεί στοιχείο προσδιορισμού συλλογικών ταυτοτήτων, παρά την πρόοδο της επιστήμης και του πολιτισμού. Η σχέση θρησκείας και πολιτικής στις σύγχρονες κοινωνίες είναι ένα από τα ζητήματα που αναδεικνύουν τις αντινομίες του νεωτερικού προγράμματος· στοιχείο που εκφράζεται με ιδιαίτερη ένταση στα εκπαιδευτικά συστήματα. Αν και αίτημα της νεωτερικότητας υπήρξε η ιδιωτικοποίηση της θρησκείας, σε πολλές περιπτώσεις στην Ευρώπη οι εκπαιδευτικοί θεσμοί παγιώνουν την κυρίαρχη θέση της θρησκείας στη δημόσια σφαίρα. Το ελληνικό σχολείο, μάλιστα, αποτελεί ακραία περίπτωση θρησκευτικού κατηχισμού. Το βιβλίο αυτό επιχειρεί να αποτελέσει μια μικρή συμβολή στη διερεύνηση της σύνθετης σχέσης σχολείο και θρησκείας. Η σχέση αυτή προβάλλει κρίσιμα ερωτήματα για την ποιότητα της δημοκρατίας και του πολιτισμού, τα οποία οφείλουν να απασχολήσουν το δημόσιο διάλογο. - Είναι δικαίωμα της ιστορικά διαμορφωμένης πλειοψηφίας να επιβάλει τις θρησκευτικές της πεποιθήσεις μέσω του σχολείου; - Συνιστά η απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών σεβασμό της θρησκευτικής ετερότητας; - Προσιδιάζει στη φύση των Θρησκευτικών, όπως αυτά διδάσκονται στο ελληνικό σχολείο, η συμβατική ιδιότητα του μαθήματος; - Ποιες πρακτικές ακολουθούνται πάνω στα ζητήματα αυτά σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες;