Μαλντορόρ

Les Chants de Maldoror

Θαλάσσια κήτη, μικροσκοπικά ζωύφια, θηρία της άγριας φύσης, κακόβουλα φυτά, κι ο άνθρωπος μαζί με το Θεό του σ' έναν αδυσώπητο εμφύλιο πόλεμο, που το μένος και η ορμή του μεταφέρονται σαν απωθημένα ένστικτα που ξεσπούν στον τρόπο γραφής. Περίεργο αφήγημα, "πεζό ποίημα", γραμμένο από έναν εξίσου περίεργο έφηβο, ο "Μαλντορόρ" προκαλεί ακόμη ρίγη και δέος, όχι μόνο για τις σκληρές ιστορίες που περιέχει, αλλά κυρίως για τον ανατρεπτικό τρόπο με τον οποίο τις αφηγείται. Μια περιπλάνηση σε χώρους όπου ο εφιάλτης γίνεται πραγματικότητα, σ' ένα κείμενο χειμαρρώδες και ψυχρό ταυτόχρονα, όπως οι αστραπές και οι σπίθες σ' έναν ηλεκτρικό στύλο που βραχυκυκλώθηκε, όπως μια βροχή από διάττοντες γύρω από ένα διαστημόπλοιο. Ο Λωτρεαμόν, πιο μεγαλοφυής από τον Ρεμπώ, προέβλεψε όλη τη μοντέρνα τεχνολογική σκέψη αλλά και τη λυτρωτική της υπέρβαση που είναι το αίτημα των καιρών μας. Εγκλωβισμένος στη μικροαστική Γαλλία της Δεύτερης Αυτοκρατορίας, "αυτοεξόριστος" από τη μακρινή Ουρουγουάη, οραματίστηκε, κλεισμένος σ' ένα δωμάτιο ξενοδοχείου, τις περιπέτειες του μοχθηρού ήρωά του, σ' ένα πεζό όπου πρωτοεμφανίστηκαν η αυτόματη γραφή, η αποστασιοποίηση, το παράλογο, οι συνειρμοί του εσωτερικού μονολόγου, η ψυχανάλυση, η αντι-τέχνη. Κυνικός και τρυφερός μαζί, μισάνθρωπος και γεμάτος ερωτισμό, εξέφρασε το αίτημα για μια ουσιαστική ενεργοποίηση της φαντασίας και του ονείρου στην ύλη και την ψυχή, μέσα από μια αντιδραστική εναντίωση σε καθετί που μας κρατά εγκλωβισμένους στη συμβατική συνθήκη του ζώου. Μιλώντας αποτρόπαια συγκάλυψε τη βαθιά ανθρωπιά μιας ύπαρξης που διψά για ουσιαστική αγάπη, πέρα από το συμφέρον και την ιδιοτέλεια. Μιλώντας εγκεφαλικά και παράφορα, άνοιξε δρόμους στη λογοτεχνία που ακόμα και τα πιο πρωτοπόρο κινήματα δεν τους έχουν εξαντλήσει. Η τέχνη, μετά απ' αυτόν, δεν μπορεί πια ποτέ να εφησυχάζει.