Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Με τον «Μακμπέθ», ο Σαίξπηρ εποίησε, για μία ακόμη φορά, όπως και σε άλλα έργα του, ένα σκηνικό αντικείμενο πολιτικού στοχασμού πάνω στην τραγωδία της εξουσίας, θέμα που, μαζί με την οικογένεια, είναι οι δύο σταθεροί πυλώνες της δραματουργίας. Ωστόσο, ο στοχασμός αυτός δεν θα είχε την σκηνική επάρκεια που έχει, εάν δεν έφτανε εκεί όπου μονάχα ένας στοχαστικός ποιητής μπορεί να τον φτάσει : στην καρδιά του προβλήματος της εξουσίας. Αυτή η καρδιά, θα είχε κυριολεκτικά μόνον έναν σάκο, μία μόνο πλευρά, θα ήταν ελλιπής, μισή, θα υπολειτουργούσε και θα κινδύνευε από στιγμή σε στιγμή να σταματήσει, εάν δεν είχαν συνυπάρξει και το δεξιό και το αριστερό της μέρος που συναποτελούν την καρδιά στην ολότητά της : αυτά τα δύο μέρη της καρδιάς της εξουσίας είναι ο Μακμπέθ και ο Μάλκολμ και είναι αλληλένδετα, κάτι περισσότερο : το πρώτο χάνει την σημασία του χωρίς το δεύτερο, όπως και το δεύτερο μένει εκκρεμές, ανενεργό και αναιτιολόγητο χωρίς το πρώτο. Αυτή η αλληλεξάρτηση των δύο μερών παράγει το στοχαστικό μέρος της δραματουργικής κίνησης του Σαίξπηρ. Στον «Μακμπέθ», αυτό το συντελεσμένο όλον δεν θα ήταν δυνατόν παρά να καταλήξει σ' ένα σημείο φρικτότερο εκείνου απ' το οποίο ξεκίνησε και μέσα στο οποίο κύλησε. Όλα, έχοντας διαδραματιστεί στην Σκοτία, και έχοντας τερματιστεί δήθεν αισίως, με μία παραπλανητική εξαγγελία, απ' τον ίδιο τον νέο κυρίαρχο της, περί αποκαταστάσεως της κατηργημένης νομιμότητας και της διασυρμένης δικαιοσύνης, όλα, λοιπόν, παρότι διανοίγεται με την πολλά υποσχόμενη διαδοχή μία νέα μελλοντική προοπτική η οποία μόνον αισιοδοξία θα έπρεπε να εμπνέει αφού το προηγούμενο τυραννικό καθεστώς αντικαθίσταται απ' το φαινομενικώς αντίθετο του, όλα, εντούτοις, παραμένουν ακόμη πιο βυθισμένα από πριν στην κατάσταση στην οποία βρίσκονταν έως εκείνην την στιγμή: εν σκοτία. Δημήτρης Δημητριάδης