Ευρωπαϊκή Ένωση και εκπαίδευση

Θεσμικός λόγος και εκπαιδευτική πολιτκή 1950-1999

H πορεία του μετασχηματισμού των ευρωπαϊκών κρατών προς την κατεύθυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης έχει αποκτήσει ξεχωριστή σημασία για το μέλλον της ευρωπαϊκής ηπείρου, ιδιαίτερα μετά τη θέσπιση της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση στο Μάαστριχτ το 1992, τη διεύρυνση με τις χΚΑΕ (2003) και τη έναρξη της διαδικασίας θέσπισης του Ευρωπαϊκού Συντάγματος (2004), καθώς συνδέεται άμεσα με το μέλλον των εθνικών κρατών και των εθνο-πολιτιστικών σχηματισμών και με τις αλλαγές που συντελούνται στο παγκόσμιο γεωπολιτικό, οικονομικό και πολιτιστικό τοπίο. Οι αλλαγές που συμβαίνουν στο ραγδαία μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον επισημαίνουν τη στενή σχέση αλληλεξάρτησης που υφίσταται στην Ευρωπαϊκή Ένωση ανάμεσα στον εκπαιδευτικό θεσμό (νέες δεξιότητες, ποιότητα, ανοιχτότητα, επανεκπαίδευση, δια βίου εκπαίδευση, σύγκλιση εκπαιδευτικών συστημάτων, ευρωπαϊκός εκπαιδευτικός χώρος) με τους χώρους της οικονομίας, της εργασίας, της κοινωνίας και με τις πολιτικές για την ανταγωνιστικότητα, την απασχόληση, την κοινωνική συνοχή και την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού. Η διαδικασία του μετασχηματισμού των ευρωπαϊκών κοινωνιών, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας και ειδικά στο πλαίσιο που διαμορφώνεται από τη «Στρατηγική της Λισσαβόνας» με στόχο την «Ευρώπη της Γνώσης», υπογραμμίζει το ρόλο και τη σημασία της εκπαίδευσης ως βασικού διαμεσολαβητικού παράγοντα για την υποστήριξη, την προώθηση και την επίτευξη των βασικών πολιτικών στόχων της ενωμένης Ευρώπης (ισχυρή οικονομία της γνώσης, διατήρηση ευρωπαϊκού κοινωνικού προτύπου, προώθηση ευρωπαϊκής ταυτότητας, μείωση δημοκρατικού ελλείμματος, ενίσχυση ιδιότητας ευρωπαίου πολίτη) και τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και των αξιών του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Σκοπός του βιβλίου είναι να συμβάλει στην ευρύτερη συζήτηση σχετικά με την κατανόηση, την ανάλυση και την ερμηνεία των «λόγων» και των «πρακτικών» της ΕΚ/ΕΕ στην εκπαίδευση και τις σχέσεις με τα πεδία της οικονομίας, της πολιτικής, της κοινωνίας και του πολιτισμού. Αντικείμενο της μελέτης είναι η συγκρότηση του θεσμικού λόγου της ΕΚ/ΕΕ και η ιστορική-συγκριτική ανάλυση της γενεαλογίας των εκπαιδευτικών λόγων και πρακτικών στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, οι οποίοι διαμορφώθηκαν κατά τη μετεξέλιξη της περιφερειακής ολοκλήρωσης των κρατών της Δυτικής Ευρώπης την περίοδο 1950-1999. Ειδικότερα, η μελέτη εστιάζεται στη συγκριτική διερεύνηση της συγκρότησης των γνώσεων, των λόγων και των πρακτικών οι οποίοι επικράτησαν στις διάφορες ιστορικές εποχές, καθόρισαν τα επεισόδια της ιστορίας, άσκησαν ιδιαίτερη επίδραση στη διαμόρφωση των κοινοτικών εκπαιδευτικών σημασιών και προσδιόρισαν την πορεία του μετασχηματισμού της εκπαιδευτικής πολιτικής στην Κοινότητα.