Spiritus

Παγωμένη και μουντή, η Αλβανία του Ισμαήλ Κανταρέ μοιάζει όσο ποτέ άλλοτε με τα τοπία του Μακμπέθ και τις γερμανικές μπαλάντες. Ο αναγνώστης, αιχμάλωτος αυτού του τυραννικού κόσμου, τριγυρνάει ανάμεσα στις παγίδες, τις ραδιουργίες και τα πολλαπλά προσωπεία. Καθημερινές χειρονομίες καταλήγουν σε αρχαίες τραγωδίες, γνωστά χαρακτηριστικά γίνονται γκριμάτσες. Επινόηση μάγου, αλλά και τέχνη ενός συγγραφέα που υφαίνει δίχως νήματα, με τις ζωντανές ίνες απ' τη σάρκα του, για να δημιουργήσει ένα ολοκληρωμένο σύμπαν, απ' το οποίο μπορείς να ξεφύγεις μόνο με το πέταγμα του γλάρου ή το φτερούγισμα του θρύλου που περιφέρεται αδιάκοπα. Έσχατη φυγή, ύστατη ελευθερία που δεν μπορεί να την εμποδίσει ούτε πιο άγρια δικτατορία. Το "Spiritus" επιβεβαιώνει ότι ο Ισμαήλ Κανταρέ είναι απ' τους ελάχιστους σύγχρονους συγγραφείς, που διαθέτει την ικανότητα να φτάνει ακόμα σε μια τέτοια δημιουργική δύναμη. Χτίζοντας επίμονα μια ανθρώπινη κωμωδία, πάνω στους τραγικούς ουρανούς των Βαλκανίων και την πρώην κομουνιστική αυτοκρατορία. Μένοντας όπως πάντα πιστός σε κείνο που αποτελεί το δικό του σύμπαν: τον κανταρεϊσμό. (Φρανσουά Μασπερό)