Ποιον αφορά η ποίηση;

Σκέψεις για μια τέχνη περιττή

Οι συζητήσεις για την παρακμή της πολιτιστικής σημασίας της ποίησης ασφαλώς δεν είναι κάτι καινούργιο. Όσοι αναλαμβάνουν να την υπερασπιστούν, από τον σερ Φίλιπ Σίντνεϋ και τον Σέλλεϋ ως τον Στήβενς και τον Χήνυ, προσπαθούν να αποδείξουν πως το "γενναίον ψεύδος" της ποίησης, ό,τι δηλαδή ο Πλάτων τόσο φλογερά απέρριψε (έχοντας, ωστόσο, ο ίδιος προστρέξει επανειλημμένα σ' αυτό), είναι πολύτιμο μέρος της αίσθησής μας για τη ζωή. Σήμερα, όμως, συχνότερα παρά ποτέ, απαγγέλλεται η οριστική καταδίκη της ποίησης: η "τέχνη των τεχνών" έχει αποβιώσει· βιβλία και άρθρα με τίτλους όπως "Ο θάνατος της ποίησης" ή, ακόμη πιο τελεσίδικα, "Ο θάνατος της λογοτεχνίας" κατάντησαν οι κοινοί τόποι της νεότερης λογοτεχνικής κριτικής και θεωρίας.Το ανά χείρας βιβλίο αντικρούει αυτές τις πένθιμες εξαγγελίες, συνηγορώντας σθεναρά υπέρ της "περιττής" αναγκαιότητας της ποίησης. Το πρώτο μέρος του, που τιτλοφορείται "Η εύθραυστη επικράτεια της ποίησης", περιλαμβάνει σαράντα ένα σύντομα κείμενα, τα οποία επικεντρώνονται στη σχέση της ποίησης με τη γραφή, την κριτική, τη σιωπή, την ιστορία, και συνδιαλέγονται με το έργο ποιητών όπως ο Σέλλεϋ, ο Μπάιρον, ο Τρακλ, ο Παλαμάς, ο Σικελιανός, ο 'Έλιοτ, ο Πάουντ, ο κάμμινγκς, ο Μοντάλε, ο Σεφέρης, ο Άσμπερυ, ο Μπρόντσκ και ο Χήνυ. Στο δεύτερο μέρος, που φέρει τον ενδεικτικό τίτλο "Minima Poetica", εκτίθενται σκέψεις, με τη μορφή αφορισμών και λυρικών θραυσμάτων, πάνω στο ποίημα και τα υλικά με τα οποία κατασκευάζεται. Το τρίτο μέρος καταλαμβάνει ένα εκτενές δοκίμιο, όπου τίθεται το ερώτημα αν όντως η λογοτεχνία, όπως ισχυρίζονται πολλοί μεταμοντέρνοι θεωρητικοί, οδεύει προς τον θάνατο της. Το βιβλίο κλείνει με την ενότητα που δανείζεται τον τίτλο της από τον στίχο του Στήβενς "Όχι ιδέες για το πράγμα, αλλά το πράγμα το ίδιο". Εδώ συντελείται η μετάβαση από τη θεωρία και τον λόγο περί ποίησης στην ποιητική πράξη, η οποία και δίνει έξι "ποιήματα ποιητικής".