Το 1922 και οι πρόσφυγες

Μια νέα ματιά

Τι καινούργιο φέρνει ένα βιβλίο για τη Μικρασιατική Καταστροφή και τους πρόσφυγες; Παρουσιάζει τα διλήμματα των χριστιανών μπρος στην κρίση της Αυτοκρατορίας και στις ανερχόμενες εθνικές ιδεολογίες, την ίδια τη διαδικασία της Kαταστροφής ιδωμένη μέσα από τις μεγάλες πληθυσμιακές συσσωρεύσεις ετερογενών -εθνικά και θρησκευτικά- πληθυσμών στις μεσογειακές ακτές της Ανατολίας μετά την κατάρρευση της Αυτοκρατορίας και τη διαδικασία συγκρότησης τουρκικού κράτους, την εγκατάσταση των προσφύγων στην Ελλάδα από την πρώτη στιγμή της άφιξής τους, την παράξενη μοίρα των μουσουλμάνων προσφύγων στην Τουρκία, και τέλος τη συγκρότηση της δημόσιας προσφυγικής μνήμης. Συμπυκνώνει τους προβληματισμούς και τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τις έρευνες και την πλούσια βιβλιογραφία των τελευταίων χρόνων στην ελληνική, τουρκική και διεθνή ιστοριογραφία. Περιεχόμενα: Αντώνης Λιάκος: - Εισαγωγή - Το "1922" και εμείς - Εξερευνώντας τις αποσιωπήσεις - Η δομή του βιβλίου - Υ.Γ. Χάρης Εξερτζόγλου: Κεφάλαιο Α΄ - "Οι ελληνορθόδοξες κοινότητες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (19ος αιώνας - αρχές 20ού)" - Εισαγωγή - 1. Οικονομικές, δημογραφικές και κοινωνικές παράμετροι - 2. Πολιτικοί και κοινοτικοί θεσμοί - 3. Μετασχηματισμοί των συλλογικών ταυτοτήτων - Συμπέρασμα Δημήτρης Σταματόπουλος: Κεφάλαιο Β΄ - "Η μικρασιατική εκστρατεία. Η ανθρωπογεωγραφία της καταστροφής" - Από τη μετανάστευση στην προσφυγιά - Ερμηνευτικές προσεγγίσεις για τη Μικρασιατική Καταστροφή - Το ζήτημα των διωγμών των ελληνορθόδοξων πληθυσμών - Οι απαρχές της μικρασιατικής εκστρατείας - Η Ρωσοτουρκική συμμαχία - Η εξέλιξη της Εκστρατείας - Οι εκλογές του 1920 και οι συνέπειές τους - Ο ρόλος της Εκκλησίας: οικουμενισμός και εθνικισμός - Η κατάρρευση του μικρασιατικού μετώπου - Η ανθρωπογεωγραφία της Καταστροφής - Μορφές της Εξόδου - Α. Βιθυνία (βιλαέτι Προύσας και σαντζάκι Νικομήδειας) - Β. Μυσία (καζάδες Αδραμυττίου, Μπάλιας, Μπαλούκεσερ, Μπίγας και Δαρδανελίων) - Γ. Αιολίδα (σαντζάκι Σαρουχάν) - Δ. Ιωνία (και Λυδία) (σαντζάκι Αϊδινίου) - Ε. Καρία (σαντζάκια Αϊδινίου, Ντενιζλί και Μέντεσε) - ΣΤ. Οι επαρχίες του εσωτερικού της Μικράς Ασίας: Λυκαονία (περιφέρειες Ικονίου, Άκσεχιρ, Ιλγκίν, Καραμάν, Μποζκίρ), Γαλατία (βιλαέτι Άγκυρας), Φρυγία (Αφιόν Καραχισάρ - Εσκί Σεχίρ - Ντενιζλί), Πισιδία, Λυκία, Κιλικία και Καππαδοκία - Το ζήτημα των προσφύγων και η Συνθήκη της Λωζάννης Ayse Ozil: Κεφάλαιο Γ΄ - "Ανάμεσα στην Αυτοκρατορία και τη Δημοκρατία: Η περίοδος 1918-1922 στην τουρκική ιστοριογραφία" Kώστας Κατσάπης: Κεφάλαιο Δ΄ - "Το προσφυγικό ζήτημα" - Α. "Άπαντες φθισικοί κατά την ομολογίαν του πατρός": το πλαίσιο της υποδοχής και τα πρώτα μέτρα για τη στέγαση των προσφύγων - 1. Προσφυγικές μετακινήσεις πριν από το 1922 - 2. Παραμονές του '22 - 3. Οι επιτάξεις κατοικιών - Β. Αγροτική αποκατάσταση - αστική εγκατάσταση: η λογική της ΕΑΠ και των υπηρεσιών της Αποκατάστασης - 4. Η Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων - 5. Η αγροτική αποκατάσταση - 6. Η αστική εγκατάσταση - 7. Πρόσφυγες στην αγορά εργασίας - Γ. Στο δρόμο για την ενσωμάτωση: ταυτότητα, στερεότυπα και πολιτική συμπεριφορά - 8. Ταυτότητες των προσφύγων - 9. Προσφυγική ταυτότητα - 10. Πολιτικές συμπεριφορές Αθανασία - Μαρίνα Τσετλάκα: Κεφάλαιο Ε΄ - "Η αντίστροφη πορεία: οι μουσουλμάνοι πρόσφυγες" - Ο ρόλος της θρησκείας μετά την Ανταλλαγή των Πληθυσμών. Η περίπτωση των ελληνόφωνων μουσουλμάνων της δυτικής Μακεδονίας - Οι ιδιαιτερότητες των ελληνόφωνων μουσουλμάνων της δυτικής Μακεδονίας - Σύγχυση και αμηχανία στα χρόνια της Ανταλλαγής - Η επίσημη ιδεολογία και η επίδρασή της στους πρόσφυγες - Ταλάντευση μεταξύ δύο κόσμων; Χάρης Εξερτζόγλου: Κεφάλαιο ΣΤ΄ - "Η ιστορία της προσφυγικής μνήμης" - Βιβλιογραφία-Πηγές - Οι συνεργάτες του τόμου.