Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το σύγγραμμα αυτό έχει ως αποδέκτες, κατά κύριο λόγο, τους φοιτητές που ενδιαφέρονται για την εξέλιξη της επιστήμης της Χημείας από το σημείο που σχηματοποιήθηκε στον κορμό των φυσικών επιστημών καθώς και την αντίστοιχη πορεία των φιλοσοφικών σκέψεων που σχετιζόταν με τα φυσικά και χημικά φαινόμενα. Προφανώς βέβαια πρόκειται για αναγκαστική σύνοψη του αντικειμένου που πραγματεύεται ένα μάθημα αναφερόμενο στην ιστορία και επιστημολογία, αφού ούτε η εξέλιξη της Χημείας μπορεί να εξετασθεί διαχωρισμένη από τις λοιπές φυσικές επιστήμες και κυρίως τη φυσική, ούτε η εξέλιξη των επιστημών μπορεί να θεωρηθεί ως ανεξάρτητη των ιστορικών στοιχείων, κυρίως των κοινωνικών και πολιτιστικών, τα οποία συνοδεύουν τις κοινωνίες στις περιόδους κατά τις οποίες υπήρξε είτε ραγδαία εξέλιξη είτε ολοκληρωτική στασιμότητα των επιστημών, για τον λόγο αυτό και ο συγκεκριμένος τίτλος. Φυσικά, και οποιοσδήποτε άλλος έχει κάποιο ενδιαφέρον για μια στοιχειώδη ενημέρωση σχετικά με την ιστορική εξέλιξη της Χημείας μέσα από τον κορμό των Φυσικών επιστημών αλλά και την ιστορική επίδραση φιλοσοφικών ρευμάτων στην επιστημονική μεθοδολογία και πρακτική, αποτελεί ευπρόσδεκτο μέλος του συνόλου των αναγνωστών αυτού του πονήματος. Όσον αφορά τη διερεύνηση της εξέλιξης των ιδεών, αντιλήψεων και θεωριών, η εστίαση βρίσκεται στις αντίστοιχες διαδικασίες που πραγματοποιήθηκαν στην περιοχή των επιστημών που καθορίζεται ως «Χημεία», ενώ προφανώς η φιλοσοφική προσέγγιση στην επιστημονική μέθοδο καθώς και η ανάλυση των μεθοδολογιών απόκτησης και διαχείρισης γνώσης δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι διαφέρουν ριζικά για τη Χημεία σε σχέση με τις αντίστοιχες γενικές που ισχύουν στην περίπτωση όλων των Φυσικών επιστημών. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί μια γενική παρατήρηση που σχετίζεται με το γεγονός ότι οι χημικοί υπολείπονται κατά πολύ των συναδέλφων τους φυσικών στη δημιουργία επιστημολογικού υποβάθρου. Ακόμη και στην καθαρά ιστορική μελέτη, πολύ λίγες είναι οι προσωπικότητες επιστημόνων με κύρια χημικά ενδιαφέροντα, οι οποίες προσεγγίζονται από τους ιστορικούς της επιστήμης. Τα παραπάνω ίσως σχετίζονται με τον κυρίαρχα πειραματικό χαρακτήρα της Χημείας, αφού είναι καταγεγραμμένο πως και από τους φυσικούς, εκείνοι που είναι συγκεντρωμένοι στις πειραματικές μεθοδολογίες μικρή τάση παρουσιάζουν για επιστημολογική πραγμάτευση βασικών ερωτημάτων της επιστήμης τους. Συνεπάγεται κατά πολλούς, ότι είναι σχετικά δύσκολο για τους χημικούς να επιχειρήσουν μια εξαϋλωση και γενίκευση των φαινομένων που παρατηρούν και καταγράφουν στον εργαστηριακό πάγκο. Ωστόσο υπάρχουν αναφορές σε κείμενα, ακόμη από τον 17ο αιώνα σχετικές με την καλούμενη «χημική φιλοσοφία». Επίσης υπάρχει μια πολύ μακρά χρονικά διάκριση της επιστήμης της χημείας σε «θεωρητική» και «πρακτική» αν και το περιεχόμενο των όρων φαίνεται να έχει μεταβληθεί στην πορεία του χρόνου. [...] Η ιστορική εξέλιξη της επιστήμης της Χημείας, σε συσχέτιση με εξελίξεις στην επιστήμη γενικότερα καθώς και στον συγγενικό τομέα των τεχνολογικών προόδων, αποτελεί ένα αξιόλογο και σημαντικό αντικείμενο για τον χημικό όπως και για τον ιστορικό της Χημείας. Ωστόσο, μια εκτενής παρουσίαση τέτοιων συσχετίσεων, με τις απαραίτητες διασταυρώσεις των πηγών καθώς και νεότερων μελετών, ξεφεύγει από την έκταση και το περιεχόμενο ενός συγγράμματος όπως το παρόν. Για τον λόγο αυτό παρατίθεται στο παράρτημα μόνο ένας συνοπτικός πίνακας με τις κυριότερες χρονολογίες, όπου αυτές είναι γνωστές από άμεσες ή έμμεσες μαρτυρίες. Τέλος, έγινε μια εκτενής και επίπονη προσπάθεια εντοπισμού και καταγραφής των βασικών στοιχείων όπως απεικόνιση και διάρκεια ζωής των επιστημόνων και φιλοσόφων που επέδρασαν σημαντικά στην εξέλιξη των επιστημών και κυρίως της Χημείας, χωρίς δυστυχώς να υπάρξει πλήρης κάλυψη όλων. Τα αποτελέσματα της προσπάθειας αυτής περιλαμβάνονται επίσης στο παράρτημα του συγγράμματος και αποτελούν ένα ακόμη στοιχείο για την χρήση του τόμου αυτού ως κάτι περισσότερο από βοήθημα για την επιτυχή εξέταση σε ένα μάθημα του προγράμματος σπουδών ενός τμήματος Χημείας.