Τα χρόνια

Μυθιστόρημα

Les Années

Τη δεκαετία του '40, στα οικογενειακά γεύματα στο χωριό, τα παιδιά σιωπούσαν και οι μεγάλοι μιλούσαν για πεθαμένους συγγενείς και για τον πόλεμο που είχε μόλις τελειώσει. Στο τέλος, έλεγαν και κανένα τραγούδι, πατριωτικό κατά προτίμηση, ή από κείνα που φέρνουν δάκρυα στα μάτια. Τα επόμενα χρόνια, οι αναμνήσεις του πολέμου θα ξεχαστούν, όπως και οι οικογενειακές παραδόσεις· οι μεγάλοι, όταν τα παιδιά δεν θα μονοπωλούν τη συζήτηση, θα μιλάνε όλο και περισσότερο για ό,τι καινούργιο απέκτησαν, σημάδι οικονομικής και -κυρίως- πολιτιστικής προόδου. Το τελετουργικό των οικογενειακών γευμάτων, όπως αλλάζει μέσα από τις δεκαετίες, είναι ένας από τους δείκτες που χρησιμοποιεί η Aννί Ερνώ για να διαβάσει τις αλλαγές στα ήθη, τα ιστορικά γεγονότα, τις κοινωνικές εξελίξεις, το πέρασμα του χρόνου δηλαδή, ιδιωτικού αλλά και δημόσιου. Πλάι σε αυτά, υπάρχουν φωτογραφίες και αναμνήσεις, λέξεις και πράγματα, τραγούδια και μόδες, προσωπικά ημερολόγια - ψηφίδες που η συγγραφέας συναρμόζει δημιουργώντας μιαν αχανή τοιχογραφία ενός κόσμου υπό συνεχή διαμόρφωση, από τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια μέχρι σήμερα. Με γλώσσα απλή και ειλικρίνεια που καθηλώνει, το τελευταίο και πιο ολοκληρωμένο έργο της Ερνώ είναι ίσως η συγγραφική της διαθήκη, η αρτιότερη έκφραση του λογοτεχνικού της εγχειρήματος, να "αποτυπώσει στην οθόνη της ατομικής μνήμης την αντανάκλαση της συλλογικής ιστορίας". Πολυμεταφρασμένη στην Ελλάδα και το εξωτερικό, αγαπητή στη χώρα της σε κοινό και κριτικούς, η Αννί Ερνώ παραδίδει με "Τα χρόνια" το καλύτερο, κατά γενική ομολογία, βιβλίο της. Μέσα από προσωπικά της βιώματα και ενθύμια κάθε είδους -φωτογραφίες, ημερολόγια, τραγούδια, μόδες, λέξεις και πράγματα που δεν χρησιμοποιούνται πια- δημιουργεί μια νοσταλγική και αποκαλυπτική βιογραφία της μεταπολεμικής γενιάς, της γενιάς της, από τη δεκαετία του '40 και τις νωπές, ακόμα τότε, αναμνήσεις του Πολέμου ως σήμερα. Από την ακατέργαστη γλώσσα της γαλλικής υπαίθρου, η αφηγήτρια θα περάσει στο περίτεχνο λεξιλόγιο των φιλολογικών σπουδών και τις περιφράσεις της παρισινής διανόησης. Από τη λιτή διαβίωση μιας εργατικής οικογένειας στην πρώτη υπερκαταναλωτική μέθη και την εκζήτηση του μικροαστικού τρόπου ζωής. Από την καταπίεση της καθολικής παιδείας στη σεξουαλική επανάσταση και το φεμινισμό. Τα πρώτα αυτοκίνητα, η τηλεόραση, ο Μάης του '68, οι "νέοι φιλόσοφοι" και η απελευθέρωση της σεξουαλικότητας, ο κυνισμός της ελεύθερης αγοράς, οι εικονικές πραγματικότητες και η εργασιακή ανασφάλεια: έξι δεκαετίες ξετυλίγονται εδώ σχολαστικά.