Η δημοκρατία στο απόσπασμα

Το βιβλίο τούτο, "Η δημοκρατία στο απόσπασμα" είναι ουσιαστικά τα πολιτικά μου απομνημονεύματα. Η απόφαση να το γράψω δεν ήταν εύκολη γιατί δεν έχω αποσυρθεί από την πολιτική ζωή της Ελλάδας. Αντίθετα, η περίοδος αυτή της εξορίας από την πατρίδα μου είναι για μένα μια μόνο φάση του αγώνα για μιαν ελεύθερη, δημοκρατική Ελλάδα. Η απόφασή μου να δώσω στη δημοσιότητα τα δραματικά γεγονότα που οδήγησαν στην επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα, είναι αυτή καθαυτή μέρος του συνεχιζόμενου αγώνα για την απελευθέρωση της πατρίδας μου. Πηγάζει από τη βαθιά μου πεποίθηση πως ο αγώνας μας είναι δίκαιος και πώς έχει άμεση σχέση με την τύχη των δημοκρατικών θεσμών σ' ολόκληρη την Ευρώπη. Το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1967 αποτελεί το βαρύτερο πλήγμα που υπέστη η Ελλάδα κι ο λαός της από τον καιρό της Ναζιστικής κατοχής. Για τη Δυτική Ευρώπη, σημειώνει την αναγέννηση του ολοκληρωτισμού σε νέα, μιλιταριστική μορφή. Για την Ευρώπη, στο σύνολό της, είναι μια μονάχα όψη των συνεπειών της διαίρεσής της σε δύο ψυχροπολεμικά στρατόπεδα - μια όψη που βρίσκεται σε οδυνηρά στενό παραλληλισμό με την κατοχή της Τσεχοσλοβακίας από τις στρατιωτικές δυνάμεις του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Για την Αμερική, αντιπροσωπεύει ένα επικίνδυνο πείραμα στην εξωτερική πολιτική που συνίσταται στην επέκταση της επιθετικής Ιμπεριαλιστικής πολιτικής της από τη Λατινική Αμερική στις ακτές της Ευρώπης. Σ' αυτά τα γεγονότα έπαιξα ένα κάποιο ρόλο. Αν πάρομε σαν κριτήριο τις λυσσαλέες επιθέσεις εναντίον μου, θα πρέπει να συμπεράνομε πως ο ρόλος μου υπήρξε σημαντικός. Αυτό, φυσικά, δεν είμαι σε θέση να το κρίνω. Η ευθύνη αυτή ανήκει σε άλλους. Θεωρώ όμως ιστορικό μου καθήκον να αναφέρω τα γεγονότα όπως τα είδα και να εξηγήσω τα κίνητρα και τις πράξεις μου κατά την εξέλιξη του πολύπλοκου ιστορικού δράματος. [...] Ανδρέας Γ. Παπανδρέου Τορόντο Καναδά, Μάιος 1972