Έργα και ημέραι ελληνικών οικογενειών 1750-1940

Το βιβλίο "ργα και ημέραι ελληνικών οικογενειών, 1750-1940"" είναι αποτέλεσμα ερευνητικού προγράμματος που ξεκίνησε το Ε.Λ.Ι.Α., σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης το 2001, με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και με θέμα την εξέταση της ελληνικής οικογένειας μέσα από τα οικογενειακά αρχεία που φυλάσσονται στο Ε.Λ.Ι.Α. Στο ερευνητικό πρόγραμμα εντάχθηκε η μελέτη της ιστορίας ενός μεγάλου αριθμού ελληνικών οικογενειών από τις οποίες επιλέχθηκαν πέντε για να παρουσιαστούν στο βιβλίο αυτό: οι οικογένειες Μπουντούρη, Δεληγεώργη, Κουρουσόπουλου, Στεφάνου και Μαύρου. Η επιλογή τους βασίστηκε κυρίως στο σωζόμενο υλικό των αρχείων τους και στο γεγονός ότι οι πέντε οικογένειες προέρχονταν από διαφορετικές περιοχές της σημερινής ελληνικής επικράτειας. Έτσι, τα πέντε αυτόνομα κεφάλαια, με τις οικογενειακές ιστορίες που παρουσιάζονται στο βιβλίο, αναδεικνύουν το μικρόκοσμο του οικογενειακού βίου με διαφορετικές τοπικές αφετηρίες, στο πλαίσιο των ευρύτερων πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών εξελίξεων στον ελλαδικό χώρο από τα μέσα του 18ου αιώνα έως τα χρόνια του μεσοπολέμου. Η πολιτική δράση, η διαμόρφωση και η αξιοποίηση των οικογενειακών πολιτικών δικτύων και πελατειακών σχέσεων, όσο και η συσχέτιση της πολιτικής επιρροής και της οικονομικής δραστηριότητας, αποτελούν τους πρώτους θεματικούς άξονες που αναπτύσσονται στις πέντε ιστορίες. Ειδικά για το ρόλο της ελληνικής οικογένειας στην πολιτική, μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ιστορίες οικογενειών που είδαν κατά καιρούς αρκετά μέλη τους σε βουλευτικά και υπουργικά αξιώματα, όπως οι Μπουντούρη και οι Στεφάνου, ή οι Δεληγεώργη που ανέδειξαν και έναν πρωθυπουργό. Πέρα από τη διερεύνηση της παράδοσης μεμονωμένων οικογενειών στην πολιτική, εξετάζονται επίσης οι αντίστοιχες παραδόσεις στο στρατό και το δημόσιο, όπως φαίνεται ειδικά στην περίπτωση των Κουρουσόπουλων, αλλά και στον επιχειρηματικό τομέα και το εμπόριο στην περίπτωση των βυρσοδεψών και δερματεμπόρων Μαύρου. Έτσι σκιαγραφείται η χάραξη της οικογενειακής πολιτικής σε ζητήματα όπως ο τρόπος επιλογής των σπουδών και των επαγγελμάτων των επόμενων γενεών, η διαδοχή στις επιχειρήσεις, η μεταβίβαση της οικογενειακής περιουσίας, η επιλογή συζύγων αλλά και η διαχείριση της οικιακής οικονομίας. Εξετάζονται επίσης πτυχές του οικογενειακού βίου: η συνέχεια και η σταδιακή μεταβολή των οικογενειακών ηθών και εθίμων που απηχούν κώδικες συμπεριφοράς του τόπου καταγωγής, τα συγγενικά δίκτυα, οι μετοικεσίες και οι συνέπειές τους, οι κοινωνικές συναστροφές και η ψυχαγωγία, ο θάνατος και οι επιδράσεις του στον οικογενειακό βίο. Όλες οι ιστορίες συνοδεύονται από παραρτήματα φωτογραφιών και εγγράφων, που απεικονίζουν τα πρόσωπα που αναφέρονται, και ως ένα βαθμό διευκολύνουν την οπτική αναπαράσταση της εποχής τους, καθώς επίσης από τα γενεαλογικά δένδρα των οικογενειών.