Η ενηλικίωση μιας γενιάς

Νέοι και νέες στην Κατοχή και στην Αντίσταση

Στα χρόνια της Κατοχής (1941-1944) πολλές χιλιάδες αγόρια και κορίτσια που βρίσκονταν στο τέλος της εφηβείας τους και στα πρώτα νεανικά τους χρόνια στρατεύτηκαν εθελοντικά στις παράνομες αντιστασιακές οργανώσεις, δημιουργώντας έτσι ένα πρωτοφανές κίνημα νεολαίας με τεράστια δυναμική. Το βιβλίο της Οντέτ Βαρών-Βασάρ επιχειρεί να περιγράψει και να αναλύσει αυτό το φαινόμενο. Εστιάζοντας στη μη ένοπλη Αντίσταση, η συγγραφέας προσεγγίζει τις αντιστασιακές οργανώσεις των νέων όλου του πολιτικού φάσματος ως προς τη δομή τους, τα χαρακτηριστικά τους, την ιδεολογική τους τοποθέτηση και τη δράση τους. Μελετά το ΕΑΜ Νέων, τη Λεύτερη Νέα και την Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων (ΕΠΟΝ), που αποτελούν τους τρεις σταθμούς του αριστερού αντιστασιακού κινήματος των νέων. Ιδιαίτερα για την ΕΠΟΝ, η οποία έδωσε στο φαινόμενο την εκρηκτική του διάσταση και την κορύφωσή του, παρακολουθεί την εξάπλωσή της σε όλη την Ελλάδα. Το βιβλίο αναδεικνύει παράλληλα και τις σημαντικότερες αντιστασιακές οργανώσεις νέων της αντίπερα ιδεολογικής όχθης. Το πρώτο μέρος του αφιερώνεται στις αθηναϊκές οργανώσεις Στρατιά Σκλαβωμένων Νικητών, Νεολαία του ΕΔΕΣ, Ιερή Ταξιαρχία και Πανελλήνιος Ένωσις Αγωνιζομένων Νέων (ΠΕΑΝ). Η συγγραφέας στάθηκε ιδιαίτερα σε ζητήματα καίρια, όπως η συμμετοχή των νέων γυναικών και η πολιτιστική δραστηριότητα στο πλαίσιο της Αντίστασης. Η μελέτη (που στηρίζεται ιδιαίτερα σε γραπτές και προφορικές μαρτυρίες) κατορθώνει να αναδείξει το βίωμα αυτής της γενιάς και τους τρόπους με τους οποίους η συμμετοχή στην Αντίσταση σφράγισε τη συλλογική της μνήμη και συνέβαλε στην ενηλικίωσή της. Οι νέοι και οι νέες βίωσαν εκείνα τα χρόνια μια μοναδική συνάντηση: τη συνάντηση με την Αντίσταση και, μέσα απ' αυτήν, τη συνάντηση με την πολιτική και τον πολιτισμό. Την ιστορία της μοναδικής αυτής συνάντησης θέλει να φωτίσει αυτό το βιβλίο.