Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η σπουδή της Ποιητικής αποτελεί πια έναν ιδιαίτερο κλάδο επιστήμης με τους ειδικευμένους εργάτες του. Οι μεν αριστοτελισταί δεν ασχολούνται ενδελεχώς με αυτό το σύγγραμμα, οι δε μελετηταί του ακολουθούσαν, μέχρι σήμερα τουλάχιστον, την ερμηνευτική παράδοσι της Αναγεννήσεως, η οποία ζητούσε μέσω της "Ποιητικής" -και δευτερευόντως της "Ρητορικής"- απαντήσεις σε θέματα της τέχνης και της λογοτεχνίας, θέτοντας το αριστοτελικό έργο εις την υπηρεσία της, αντί να φωτίζη την εσωτερική της σχέσι μ' αυτό. Η "Ποιητική" συγκροτεί έργο ξεχωριστό, άλλα δεν παύει να συνδέεται οργανικά με τα υπόλοιπα, ως προϊόν του αυτού νου και από το ίδιο το αντικείμενό της, την "βιολογία" της μιμητικής τέχνης ως ποιητικής. Η βιβλιογραφία των χιλιάδων ήδη τίτλων, που διογκώνεται με επιταχυνόμενο ρυθμό, δημιουργεί νέα ζητήματα και απαιτεί από τον σημερινό ερευνητή πολυετή ενασχόλησι, η οποία δεν ενθαρρύνει διεύρυνσι των οριζόντων του. Περιττό να τονίσω ότι, ως συνήθως, μικρός αριθμός δημοσιευμάτων είναι άξιος λόγου και ότι μετρούνται κυριολεκτικώς στα δάκτυλα οι ανά την υφήλιο δυνάμενοι να μιλήσουν εξ ίδιων για τον αριστοτελικό τούτον γρίφο. Εάν στις δυσκολίες αυτές πρόσθεση κανείς την προβληματική έως απελπιστική κατάστασι της χειρογράφου παραδόσεως του κειμένου και τον τηλεγραφικό του χαρακτήρα, θα έχη επαρκή μεν, αλλ' όχι πλήρη την εικόνα του αγωνίσματος που λέγεται "Ποιητική". Θα την συμπλήρωση εφ' όσον δεν λησμονεί ότι, από το 1498 που πρωτοεκδόθηκε στην Δύσι, το έργο τούτο επιστρατεύεται μονίμως για να υποστυλώνη αμέσως ή εμμέσως, σχεδόν κάθε αισθητική θεωρία, ως θεωρία της μορφής. Την μελέτη για την αριστοτελικήν "Ποιητικήν" δεν υπαγόρευσε η φιλοδοξία να περιληφθώ στην τιμητική φρουρά των διακεκριμένων υπομνηματιστών της, αλλά ο στρατηγικός σκοπός σύνολης της εργασίας μου: να προσπελάσω πολυδιαβασμένα και αποφασιστικά για την πνευματική ιστορία της Δύσεως αρχαιοελληνικά κείμενα και ν' αναζητήσω που η ανάγνωσι υπήρξε παραπλανητική, ακόμη και στην γονιμότητά της, ώστε να εντοπίσω αφανείς, πλην ακαθαίρετους οργανικούς δεσμούς του προχριστιανικού με τον χριστιανικό ελληνισμό, οι οποίοι θα επιτρέψουν να προσεγγίσωμε τους κλασικούς δια της συντομωτέρας -ευθείας- οδού της μεσαιωνικής και νεωτέρας πνευματικής μας παραδόσεως, στο μέτρο που αντλεί και αυτή από τις αναβαπτισμένες στο ευαγγέλιο της καινής εν Χριστώ ζωής αστείρευτες πηγές των. θεωρώ αναγκαίον όρο κατανοήσεως της "Ποιητικής" την χειραφέτησι του ερμηνευτού από τις δίκην αυτονοήτων επικαθήμενες προκαταλήψεις των Νέων χρόνων. Ο τίτλος "Μίμησις" εναντίον μορφής σε τούτο το αίτημα ανταποκρίνεται, δοθέντος ότι η περιπέτεια της "Ποιητικής" εν τέλει οφείλεται σε συστηματική προβολή της αριστοτελικής μιμήσεως στην αισθητική της μορφής, αισθητική θα έλεγα κυρίαρχη, αν μη αποκλειστική, στον σύγχρονο δυτικό κόσμο. Έτσι μόνο νομιμοποιείται το επιλογικό κεφάλαιο του βιβλίου - "Από την τραγική μίμησι στην Θεία Λειτουργία". Δεν προσπαθώ να πάρω από τα χέρια των ξένων μελετητών τους Αρχαίους μας -οι κλασικοί ανήκουν σ' όσους τους αγαπούν και τους σπουδάζουν-, προσπαθώ να τους διαβάσω στο ελληνικό τους φως, που αιώνες τώρα πνίγεται μέσα σ' εσπέρια σύννεφα. Η σοφή και κοπιώδης σπουδή των κειμένων είναι κτήμα πολύτιμο, αλλά δεν μπορεί μόνη να μεταμορφώση ένα πνεύμα ζωής τόσο διαφορετικό από εκείνο που γέννησε κι ανέθρεφε τα έργα των Αρχαίων...