Αρχείο βενετικής διοίκησης Λευκάδας

1. Τα βιβλία των Ανώτερων Προνοητών

[...] Τα βιβλία που παρουσιάζουμε από το Αρχείο Βενετικής Διοίκησης, αν με την πρώτη ματιά δεν εκπληρώνουν τις προσδοκίες που καλλιεργεί ο τίτλος στον σύγχρονο αναγνώστη, απεικονίζουν όμως πιστά τον κύκλο των δραστηριοτήτων των εκπροσώπων του κράτους της Βενετίας. Είχαν βέβαια οι Προνοητές διττή εξουσία, διοικητική και δικαστική, αλλά η καθημερινότητά τους αναλωνόταν κυριολεκτικά στην άσκηση της δεύτερης, με διεκπεραιώσεις ατέλειωτων νομικών διαδικασιών και διεξαγωγές δικών. Για το λόγο αυτόν η συντριπτική πλειονότητα των βιβλίων (και των λυτών εγγράφων) που έχουν σωθεί είναι αποκλειστικά δικαστικής υφής: Κλητεύσεις σε δίκες και Αποφάσεις επί Παρόντων και Ερήμην σε αστικές υποθέσεις. Εντάλματα (προσαγωγής, εκτίμησης, αγροζημιών, καταγραφής περιουσιών, σφράγισης, κατάσχεσης ποσών και τιμαλφών για την κατοχύρωση δικαιωμάτων. Μια ιδιαίτερη (ενίοτε χαοτική) κατηγορία βιβλίων αποτελούν τα Ποικίλα, όπου εναλλόσσονται εμφανίσεις ιδιωτών (με παντοειδείς καταγγελίες, αγωγές και αιτήματα), παρακαταθήκες και εγγυήσεις, αλλά και πράξεις εν ονόματι των Προνοητών (εντάλματα κάθε είδους και διαγγέλματα). [...] (από τον πρόλογο του βιβλίου)